Ган бөөрөнцөг цувих цехийн өргөтгөл хариуцсан инженер, доктор(Ph) Н.Бэх-Очиртой ярилцлаа.
-Та эхлээд цехийнхээ талаар товч танилцуулна уу?
-1996 онд Ган бөөрөнцөг цувих цех нь Монголын 51, Швейцарийн 49 хувийн хөрөнгө оруулалттай \”Эрдэнэт-металл” ХХК нэртэй байгуулагдсан түүхтэй. 2007 оны 8–р сараас Эрдэнэт үйлдвэр ХХК-ийн харьяа цех болон 41 ажиллагчтай үйл ажиллагаа явуулж байна. Тус цех нь Итали улсын \”Даниел центро машин” нэгдлийн МS64 тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон жилд 50 000 тн тээрмийн ган бөөрөнцөг үйлдвэрлэх хүчин чадалтай байгуулагдсан. Монгол улсын MNS 4433-97 стандартаар 40, 60, 80, 100 мм-ийн диаметртэй ган бөөрөнцөг үйлдвэрлэж байна. Манай цех импортын бүтээгдэхүүнтэй өрсөлдөх чанартай ган бөөрөнцөг үйлдвэрлэж, Баяжуулах фабрикийн хэрэгцээг хангаж, гадагшаа чиглэсэн валютын урсгалыг багасган Эрдэнэт үйлдвэр ХХК-ийн эдийн засгийн өсөлтөнд хувь нэмрээ оруулах үндсэн зорилготой ажиллаж байна.
-Өнгөрсөн хугацаанд танай цех хэдий хэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэв?
-Цехийн бэлдэц халаах зуух нь жилд 50000 орчим тонн 40, 60, 80, 100 мм-ийн диаметртэй ган бөөрөнцөг үйлдвэрлэх хүчин чадалтай. Манай цех 19 жилийн хугацаанд 40, 60, 80, 100 мм-ийн голчтой 260 мян.тн ган бөөрөнцөг үйлдвэрлэсэн. 2012 оноос бүтээгдэхүүний хэмжээ өсөн нэмэгдсээр байна. Одоогоор импор-тын ган бөөрөнцөг орлох чанартай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж Баяжуулах фабрикийн хэрэгцээний 90 хувийг хангаж байгаа. Ган бөөрөнцөг цувих цех 40-100 мм хүртэлх диаметртэй ган бөөрөнцөг үйлдвэрлэх хүчин чадалтай.
-Ган бөөрөнцөг цувих цехэд нүүрс хийжүүлэх зуух ашиглалтанд хүлээн авч байна. Энэ зуухыг ашиглалтанд оруулснаар эдийн засгийн ямар үр ашиг гарах вэ?
-Бэлдэц халаах зуухыг урд нь хоногт 18-20 сая төгрөгийн өртөгтэй 10 тонн дизель түлшээр халаадаг байсан. 2015 онд 1.1 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй нүүрс хийжүүлэх хоёр шатлалт зуух барьж ашиглалтанд оруулахад бэлэн боллоо. Нүүрс хийжүүлэх зуух нь 6000 к/калороос багагүй илчлэгтэй 30-80 мм бүхэллэгтэй нүүрс хэрэглэнэ. Нүүрс хийжүүлэх зуух ашиглалтанд орсноор:
– Өндөр үнэтэй нефтийн бүтээгдэхүүнийг нүүрсээр орлуулна.
– 1 тонн ган бөөрөнцгийн өөрийн өртгийн 33 хувь бууруулна.
– Шинээр 16 ажлын байр нэмэгдэнэ.
– Ажлын байрны эрүүл ахуйн нөхцөл сайжирна. Энэ үйл ажиллагаанаас жилд 1.0 тэрбум төгрөгийн хэмнэлт гаргана гэсэн үг. Зардлаа нөхөх хугацаа ердөө нэг жил юм. Нүүрс хийжүүлэх зуухнаас ялгарах өндөр даралтын хийг цахилгаан шүүлтүүрээр оруулж, нүүрсний давирхайг авч ашиглана. Нам даралтын хийг циклонон тоос барих төхөөрөмжинд оруулж тоосыг нь барьж авна. Өндөр болон нам даралтын хийг ялгаж, салган боловсруулдгаар нь хоёр шатлалт зуух гэж нэрлэж байгаа. Давирхай болон тоосыг нь ялгаж авснаар технологийн цэвэр хийгээр бэлдцийг дахин халаах зууханд өгнө. Технологийн процессоос дайвар бүтээгдэхүүн болох нүүрсний давирхай ялгарах нь хаягдалгүй технологи юм. Цаашид бид дараах зорилтуудыг тавьж ажиллана. Үүнд:
– Баяжуулах фабрикийн ган бөөрөнцгийн нийт хэрэгцээний 95 хувийг үйлдвэрлэнэ.
– Үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор Дарханы хар төмөрлөгийн үйлдвэрээс түүхий эдээ авна.
– Хэрэгцээнээс давсан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж Цахилгаан станцууд, \”Оюу толгой”, Цементийн үйлдвэрийн хэрэгцээний тодорхой хувийг хангана.
– Гадаад руу чиглэсэн валютын урсгалыг зогсооно.
– Монгол улсын эдийн засгийн, өсөлтөнд хувь нэмрээ оруулна.