• Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих
2025 он 10 сарын 2
Монгол туургатны цахим сайт
deed
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • All
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Бямба гаригт нийтийн тээврийн дараах 43 чиглэл өөрчлөгдөнө

    Сурагчдад нийтийн тээврийн шинэ карт тараана

    Дамбадаржаа 63 МВт дулааны станцыг ирэх онд ашиглалтад оруулна

    Дамбадаржаа 63 МВт дулааны станцыг ирэх онд ашиглалтад оруулна

    Хүүг эрэн хайхад алба хаагчид, нутгийн иргэд болон 10 эрэлч нохой, 10 дрон ашиглаж байна

    Алга болсон хүүгийн цогцсыг олжээ

    Дундаж цалингийн хэмжээ 2.7 сая төгрөг байна

    Иргэд хуримтлалын нэрийн дансандаа 175 мянган төгрөгтэй боллоо

  • Улс төр
    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    МАН-ын Хяналтын хороо хуралдаж байна

    МАН-ын Бага хурал маргааш 09.00 цагт эхэлнэ

    Г.Занданшатар: 1.2 тэрбум ам.долларыг гадаадад 3 хувийн хүүтэй хадгалуулж байна

    Г.Занданшатар: Нүүр нүүрээ харж, үнэн худлыг дэнсэлцгээе, маргааш уулзъя

  • Эдийн засаг
    • All
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

  • Үндэстэн
    • All
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

  • Дэлхий дахинд
    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Балбад 22 жагсагч цагдаа нарт буудуулан амиа алджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

  • Эрүүл мэнд
    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    ЭМЯ: Хөвсгөл аймагт гарсан тарваган тахлын голомт өргөжих магадлал өндөр байна

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    Ойрын хавьтал болсон 34 хүний шинжилгээнээс 22 нь эерэг гарчээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

  • Бусад
    • All
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • All
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Бямба гаригт нийтийн тээврийн дараах 43 чиглэл өөрчлөгдөнө

    Сурагчдад нийтийн тээврийн шинэ карт тараана

    Дамбадаржаа 63 МВт дулааны станцыг ирэх онд ашиглалтад оруулна

    Дамбадаржаа 63 МВт дулааны станцыг ирэх онд ашиглалтад оруулна

    Хүүг эрэн хайхад алба хаагчид, нутгийн иргэд болон 10 эрэлч нохой, 10 дрон ашиглаж байна

    Алга болсон хүүгийн цогцсыг олжээ

    Дундаж цалингийн хэмжээ 2.7 сая төгрөг байна

    Иргэд хуримтлалын нэрийн дансандаа 175 мянган төгрөгтэй боллоо

  • Улс төр
    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    МАН-ын Хяналтын хороо хуралдаж байна

    МАН-ын Бага хурал маргааш 09.00 цагт эхэлнэ

    Г.Занданшатар: 1.2 тэрбум ам.долларыг гадаадад 3 хувийн хүүтэй хадгалуулж байна

    Г.Занданшатар: Нүүр нүүрээ харж, үнэн худлыг дэнсэлцгээе, маргааш уулзъя

  • Эдийн засаг
    • All
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

  • Үндэстэн
    • All
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

  • Дэлхий дахинд
    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Балбад 22 жагсагч цагдаа нарт буудуулан амиа алджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

  • Эрүүл мэнд
    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    ЭМЯ: Хөвсгөл аймагт гарсан тарваган тахлын голомт өргөжих магадлал өндөр байна

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    Ойрын хавьтал болсон 34 хүний шинжилгээнээс 22 нь эерэг гарчээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

  • Бусад
    • All
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

No Result
View All Result
Монгол туургатны цахим сайт
No Result
View All Result

Бөртө чоно, Гоо марал домгийн амьтад уу, эсвэл хүн байв уу?

by admin
2024-01-10 13:35
in Түүх, уламжлал
16
Бөртө чоно, Гоо марал домгийн амьтад уу, эсвэл хүн байв уу?
SHARETWEET

Саяхан загалмайн шашинтан гэж нэрлэгддэг нэгэн хүнтэй хэдэн хором ярилцсан юм.

Би түүнээс “Таны итгэдэг номонд бурхан Адам гэж эрэгтэй хүн бүтээжээ. Дараа нь түүний нэг хавиргыг авч Ева гэх эмэгтэй болгон хувиргаад, Адам тэр яс махныхаа тасархайтайгаа (өөрийнх нь хавирга тул) нөхцөж, таван хүүхэд төрүүлээд төрсөн ах, дүүс хоорондоо ханьсан энэ дэлхийн хүн ам бараг долоон тэрбум болтлоо өссөн гэдэгт итгэдэг үү?” гэж асуухад тэрээр их л бардам байдлаар “итгэдэг” гэж хариулсан юм.

Дараа нь тэр надаас “харин таны итгэдэг “Нууц товчоон” дээр чинь Монголчууд Чоно, Марал гөрөөс хоёроос үүссэн гэж байдаг. Амьтнаас хүн төрөх үү? Та итгэдэг гэж үү?” гэж асуулаа.

Ганцхан энэ хүн ингэж асуусан бол тэр хүн түүхээ уншаагүй л юм байгаа биз гэж бодох байлаа. Харин олон хүн ингэж асуусан учраас би түүнд Бөртө чоно, Гоо марал домгийн амьтан уу? Хүн байсан уу? гэж урт түүх ярихаас өөр аргагүй болсон юм.

Тийм ээ, Монголын Нууц Товчоонд дурдсанаар “Чингис хааны язгуур дээд тэнгэрээс заяат төрсөн Бөртэ чоно ажгуу. Гэргий нь Гоомарал ажээ. Тэнгис далайг гэтэлж ирээд Онон мөрний эх Бурхан халдун ууланд нутаглаж Батцагаан гэдэг нэгэн хөвүүнийг төрүүлжээ гэж гардаг бөлгөө. Энэ өгүүлбэрт гурван чухал зүйл байна.

1. Бөртө чоно, Гоо марал гэж хэн байв?

2. Тэнгис далайг гатлан ирээд гэж хаанаас ирэв?

3. Тэнгэр заяат гэж юун тухай өгүүлэв?

Үүнийг тайлбарлахаас өмнө бас сануулах юм байна.

а. Бөртө чоно , Гоо марал бүх Монголчуудын өвөг биш. Хиад Боржгон овогийн Тэмүүжингийн дээд өвөг болохыг

б. Энэ үйл явдлаас 1200 жилийн өмнө бидний язгуур дээд өвөг Хүннү гүрэн хүчирхэгжиж байсныг,

в.Баянхонгор аймгийн Нарийн голын саваас олдсон чулуун зэвсгүүд 800 мянган жилийн настай болохыг, Алтайн нуруунаас хүн гаршуулсан дэлхийн хамгийн эртний нохойны араг яс 33 мянган жилийн өмнөх, Увс аймгийн Сагил сумын Моожоо хадан дахь сүг зурагт нохой дүрсэлсэн байсан нь 12 мянган жилийн өмнөх болохыг

г. Алтайн нуруунд нутаглаж байсан овог аймгууд нүүдэллэн одоогийн төв Америкд очсон индианчууд гэдгийг. АНУ-ын Пенсильвани мужид археологчид 19 мянган жилийн өмнөх үеийн чулуун зэвсэг, мөн Америк, Оросын эрдэмтэд Алеутийн арал дээр хамтран хийсэн археологийн малталтаар Алеутийн арлаас олдсон чулуун зэвсэг зэрэг нь манай Монголын говиос олдсон чулуун зэвсэгтэй ижил болохыг. Мөн Алеутийн долоон арлын тав нь Атака-Адаг, Атка-Атга, Ikanud- Их нүд, Ikanutag-Эх нутаг , Ushka-Уушиг гэх зэрэг монгол нэртэй хэвээр байгааг. ДНК-ийн судалгаагаар Америкийн индианчууд Монгол гаралтай нь тогтоогдсоныг тус тус санах хэрэгтэй.

1. Бөртө чоно , Гоо маралыг эрдэмтэд МЭ VIII-IX зуунд Бурхан Халдунд ирж нутагласан гэж үздэг. Тэгвэл тэднийг амьдарч байх ахуй үеэс өмнө.

-800 000 жилийн өмнө Монгол нутаг дээр бидний өвөг ан хийгээд явж байж.
-30 мянган жилийн өмнө нохой гаршуулан тэжээж байж.
-үүнээс ч өмнө уран зураг сонирхон зурж байж.

Дашрамд хэлэхэд загалмайтнууд хүн үүсээд 14000 жил болсон гэж боддог. Тэгвэл тэдний анхны хүн Адамыг бурхан нь бүтээхээс ч өмнө 800 мянган жилийн тэртээд Монгол газар дээр хүн оршин байж. Тэгэхээр Бөрт чоно, Гоо Марал амьтан биш юм байна. Ийм л нэртэй бодит хүмүүс байсан байж таарах нь. Тэр үед хүүхдүүдээ золбоолог эсвэл гоо үзэсгэлэнтэй гэдэг утгаар ийм нэр өгдөг байсан хэрэг. Монголчууд 1750-1940-д он хүртэл түвд нэр, 1940 оноос хүүхдүүдээ баахан Орос нэр, 1960-д оноос хойш нар, сар, од, гариг, цэцэг … гэх мэт нэр. Сүүлийн үед “Нууц товчоо” номноос уншсан нэрээ хүүхдүүддээ өгдөг болсон байна. Мөн 1950 оны үед говийн аймгууд эцэг малын нэр Хуц, Ухна гэдэг нэрийг хүүхэддээ өгдөг байсан нь одоо ч байсаар байна. Бидний тасархай Америкийн Индианчууд одоо ч “Хурдан буга”,  “Хурц хараат бүргэд”,  “Цагаан өд”, “Баавгай” зэрэг нэрүүдийг мэр сэр өгсөөр л байдаг.

Бөртэ гэдэг үг нь тодотгол юм голдуу хөх, хөх-саарал, саарал гэж орчуулсан байдаг. Гоо Марал бол үзэсгэлэнгийн билэгдэл тийм нэртэй бүсгүйчүүд одоо ч бий.

2. Харин яагаад “тэнгис далайг гатлан” гэж үг оров? Бид одоо далайг “Номхон далай”, “Атлантын далай” гэж ойлгодог бол тэр цагт “Их ус”-ыг тэнгис, далай хэмээн нэрлэдэг байж. Бид одоо ч Хөвсгөл далай, Байгаль далай гэж дуудсаар байгаа. Эрдэмтэд Бөртэ чоно албат харъяатын хамтаар Баргужин Төхүм хэмээн нэрлэгдэж байсан Байгаль нуурын нутгаас ирсэн гэж үздэг. Учир нь: Хүннү гүрэнд харьяалагдаж байсан Түрэгүүд нэгэн цагт хүчирхэгжин Чинос, Нухус болон бусад аймгаа довтлон эрхшээлдээ авсан байна. Зарим овог аймгууд уугуул нутгаасаа шахагдан түрэгдсэн байдаг. Хаашаа түрэгдсэн нь ч түүхийн хувьд тодорхойгүй ч түрэгдсэн хойноо байрлаж байсан газар нь эргэн тойрон өндөр уулс, ой модоор хүрээлэгдсэн давчуу нууц газар байжээ. Газарзүйн хувьд тийм байж болох их устай газар бол Хөвсгөлийн тайга эс бөгөөс Байгаль нуур орчмын газар юм. Тэндээ дээрх овог аймгууд, ойн аймгуудтай нэгдэн олширч хүч сэргэхийн цагтаа уугуул нутагтаа буцаж ирэн суурьшжээ.

Энд сонирхуулахад Түрэгийн хаант улс нь (552-745) 552 онд түрэг аймгууд Нирун улсыг бут цохисны дараа
Алтайн түрэгийн удирдагч Буманы тэргүүлсэн Түрэгийн хаант улс байгуулагдсан нь удалгүй Баруун Түрэгийн хаант улс, Зүүн Түрэгийн хаант улс гэж хоёр хуваагджээ. Зүүн Түрэгийн хаант улс 745 онд Уйгур улсад цохигдох хүртлээ энэ газар оршин тогтнож байв.

3. Тэгвэл яагаад тэнгэр заяат гэв? Энэ нь Хиан (Хиад) овог гэдэг нь язгуурын Монгол овог бөгөөд Хүннү гэх нэр нь ч Хиан овгийн улс гэх утгатай ба тухайн үедээ Хиан бус Хиүнг байсан бололтой. Хүннү улсыг Монголчууд Хиүнг-ну гэж бичиж тэмдэглэдэг ба “ну” гэдэг нь Монгол хэлний харьяалахын тийн ялгалын нөхцөл байжээ. Одоо ч зарим эгшгээр төгссөн үгс н+у гэх нөхцлөөр харьяалагдах утгатай болдог.

Мөн 12 жилийн тооллыг хятадууд Монголоос авахдаа Хуангли [Куян] буюу Хианг нарын тоолол гэж нэрлэдэг байжээ. Энд гарч байгаа Куянг, Хианг, Хиүнг зэрэг овог нь дорнын олон хэлэнд өөр өөр дуудлагаар үлдсэн болохоос нэг Хианг буюу Хиүнг гэх овгийн нэр байсан гэдэг дээр олон түүхч эрдэмтэд санал нийлдэг. Тэгэхээр Хиад Боржигин буюу Хианг овог нь Хүннү гүрнээс улбаалсан язгуурын Монгол овог байжээ.

Иймийн учир “Тэнгэр заяат” гэсэн байх нь ээ.

Бөрт чонын удам, тэнгэр заяат Хүннү гүрний үр садыг нэгтгэн Их Монгол улсыг байгуулан Хөвчин дэлхийд суу алдраа тунхагласан юм. Өвөг дээдэс минь ийм агуу өвийг бидэнд үлдээсэн билээ. Бид өөрсдийнхөө түүхийг өөрсдөө судлахгүй, харийн хүнээр хэлүүлвэл. Өвөгдийн минь бахархалт их түүхийг юу гэж өөрчлөх нь ойлгожтой. Харин харь элэгтний бодлоготойгоор оруулж ирсэн хөрөнгөөр монгол газар дээр минь барьсан сүмүүдэд. Хоёр мянганы тэртээд эх оронгүй болсон харийн ард түмний өс хонзонт, бухимдалт бас гоёчилсон үлгэр түүхээр Монгол залуу үеийн тархийг угааж байна.

Тэдгээр залуус Монголын бахархалт үүх түүхийг үл ойшоогч, Монгол сэтгэлгээгүй, Монгол ёс зүйгүй, Монгол эх орон элгэн саднаа үл хайрлагч нэгэн болчих вий дээ. Дээдсийн Хөх сүлд минь өршөө!!!

Эх сурвалж: Модун Хүннү

ShareTweet

Related Posts

Нэг сая гаруй хүүхдийн амийг аварсан 5-хан настай охины гайхамшигт түүх
Танин мэдэхүй

Нэг сая гаруй хүүхдийн амийг аварсан 5-хан настай охины гайхамшигт түүх

2024-02-03 09:46
Якутад 30 жил амьдарч байгаа монгол эрдэмтний сонирхолтой түүх
Түүх, уламжлал

Якутад 30 жил амьдарч байгаа монгол эрдэмтний сонирхолтой түүх

2023-07-27 14:32
Үхсэн хүмүүсийн тулаан буюу итгэхэд бэрх түүх
Түүх, уламжлал

Үхсэн хүмүүсийн тулаан буюу итгэхэд бэрх түүх

2022-12-09 22:30
}

Шинэ мэдээ

Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

by undesten
2025-10-02 18:41
0

ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

by undesten
2025-10-02 16:54
0

УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

by undesten
2025-10-02 14:04
0

С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

by undesten
2025-10-02 11:32
0

МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

by undesten
2025-10-02 11:06
0

Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

by undesten
2025-10-02 09:38
0

Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

by undesten
2025-10-02 08:52
0

Өвлийн олимпын нээлт, хаалтад монгол тамирчдын өмсөх хувцас

Өвлийн олимпын нээлт, хаалтад монгол тамирчдын өмсөх хувцас

by undesten
2025-10-02 08:42
0

Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

by undesten
2025-10-02 08:06
0

Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

by undesten
2025-10-02 07:50
0

oren-sarmats.ru
  • Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үндэстэн
  • Дэлхий дахинд
  • Эрүүл мэнд
  • Бусад

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай