Урьд нь Ирак болон Левантын нутаг дэвсгэрийг хамарсан Исламын улс гэсэн
бүлэглэл илэрхий болоод байсан бол одоо энэ бүлэглэл Ирак, Сирийн өргөн уудам
нутагт хяналтаа тогтоож, эдгээр улсын нэрийг \”Исламын улс” хэмээн өөрчлөн
тунхаглаж байна. Тэдний санаж байгаагаар бүх дэлхийн мусульманчууд нэгдсэн дээд
зэсаглалтай байх ёстой аж. Тэрээр тэдний яаравчилсан цэргийн ажиллагаа идэвхжиж
тун саяхан багшаархан бүлэглэл тусгай ажиллагаа явуулав. Тэд итгэлгүй харгис, хатуу
харилцаагаараа дэлхийд айдас болгоомжлолыг бий болгож байна. Исламын улсын
зүтгэлтнүүдийн хэлэлцээр урьд нь олон удаа болсон бөгөөд тэд Исламын улс төрийн
зүтгэлтнүүдийг эрс үзэл санаа бүхий Исламын оюун санааг эрхэмлэгчид байх
ёстойгоор тооцож, төлөвлөж байгаа нь илт байна.
Өдөр тутмын шинэ мэдээний тоймоор Исламын улсын нутаг дэвсгэр дэх
бүлэглэлийн үйлдэж буй гэнэтийн аймшигт үзэгдлүүд олшрох боллоо. Тэд хүчтэй
зэвсэглэсэн ямар нэг ял шийтгэлээс гадуур няцаагдашгүй юм шиг өөрсдийгөө
төсөөлж, ийм төсөөллийг нь дэмжигсдийн хүчийг хуримтлуулах ажиллагааг явуулсаар
байна. Толгойлогчид нь АНУ-д болон тус улсыг тойрон амьдарч Америкийн
цэргийнхнийг бут ниргэх зорилгоо тунхаглаж байгаа юм. Ирак, Сири, Иемен дэхь \”жихад”-уудын
үзэж байгаагаар бол Америкийн цэргийн ажиллагаанд оролцогчдод шийтгэл оноох
ёстой аж. Энэ бүлэглэлтэй холбоотой интернет сайтад золиослох хүмүүсийн нэр
хаягийг байршуулжээ. \”Мэдээллийг довтлох замаар задлан бутаргах” (Хакерское подразделение) хэмээн нэрийдсэн эл үйл ажиллагааг явуулагч хэсэг нь \”Исламын
улс”-аас батлагдсан хүчин бөгөөд АНУ-ын зэвсэгт хүчний мэдээллийн баазад
нэвтэрч, өгөгдлүүдийг эвдэж онгойлгон, (хакердах) мэдээлэл хулгайлдаг
байна. Энэ нь Европын холбооны улсууд дахь тероризмтэй тэмцэх үйл ажиллагааг
зохион байгуулагчдын хувьд сэрэмжлэх ёстой чухал зүйл бөгөөд Европд алан хядах
ажиллагаа явуулахыг санаархаж буй тухай мэдээллийг мөн сануулах нь зөв.
\”Исламын улс”-ын дайчид өөрсдийн хүрээллийг бий болгох газарзүйн байршил,
цар хэмжээг өргөжүүлсээр байгаа нь сэтгэл түгшээж байна. Тэд Ирак, Сири,
Афганистан, Иеменийг холбосон талбар дээр аль хэдийн идэвхтэй ажиллагаа явуулж
эхэлсэн ба Араб болон Африкийн бусад орнуудад ч нэвтрээд байна. Тэгэхдээ тэдний
явуулж буй ажиллагаа нь хүн амыг олноор зохиослох харгис, зэрлэг шинжтэйгээрээ онцгой юм. Тэрчлэн Босний болон Герцеговин тосгонд ч \”Исламын
улс” хар тугаа (далбаа) намируулжээ.
Тунист болсон халдлагад 20 гаруй жуулчин өртөж амь үрэгдсэн, Иемений нэгэн сүмд
явагдаж байсан \”цоохор” мөргөлийн үеэр терористуудын тавьсан бөмбөг тэсэрч, 150
гаруй мөргөлчин эрсдсэн гэх мэт аймшигт мэдээллүүд ар араасаа гарч ирсээр
байна.
байгаа боловч баруун хэсгийн хүн амын ихэнх нь дэмжсэн хандлагатай байгаа нь
онцгой асуудал ! Тухайлбал Ирак Ливантын
энэ ажиллагааг дэмжигчдийн тухай жагсаалт, танилцуулгыг гарган түгээж байгаа нь
үнэхээр санаа зовоох зүйл юм. Барууны агентийн мэдээгээр \”Исламын улс” дахь
нэгдсэн бүлэглэлийн харьяа байнгын отрядын бүрэлдэхүүнд Европ болон Арабын
орнуудаас шинээр цэргүүд элсүүлсээр байгаа гэнэ. Зөвхөн сүүлийн мэдээгээр гэхэд
тус дайчдын эгнээнд Тунисаас долоон мянга, Иорадонаас хоёр мянган хүн нэгдэн
оржээ. Узбекстаны тусгай албан хаагчдаас л гэхэд Тус улс дахь \”Исламын
хөдөлгөөн”-ий талд таван мянга орчим хүн татагдан орсон мэдээ байна. \”Олон
улсын хямралын бүлэг” хэмээх бие даасан институтын мэдээлснээр тэдгээр элсэгчид
нь нийгмийн олон янзын давхрага, ажил мэргэжлийнхнээс бүрдэж байгаа аж. Эдгээр
нь залуучууд голдуу, үсчин, бизнесмен, \”гастарбайтер”-ууд, болон оюутнууд
түүнчлэн ажил хөдөлмөр эрхлэдэггүй хүмүүс нэлээд хэсгийг эзэлж байгаа аж. Тэгэхдээ
зөвхөн энэ биш, ажил төрлөөсөө халагдсан, амжилтгүй яваа хүмүүсийг хэтдээ
бүгдийг нь хаман оруулахаар төлөвлөж байгаа бололтой.
Исламын бүлэглэлийн энэ хэт туйлширсан үзэл санаа ийнхүү идэвхжиж байгаа нь
Европын холбооны улсуудын удирдагчдад түгшүүр дуудаж байна. Яагаад гэвэл энэ
улсын иргэд \”Исламын улс” гэгчийн
туйлширсан дайчдын овоо хараанд онилогдсон байгаа нь тодорхой юм. Энэ нь яг дээр дурьдагдсан
улсуудад болж буй шиг харагдахгүй ч, тэд аюултай, эмгэнэлтэй ийм нөхцлийг цуцахгүй
өрнүүлэн дэвжээсээр байгаа учраас цаашид Ирак, Ливанаар зогсохгүй Европд гол ачаалал
ирнэ. Үүнийг ОХУ, Их Британы батлан хамгаалах хүчний үүрч буй ачаалал батлан
харуулж байна.
Гэтэл АНУ-ын улс төрийн зүтгэлтнүүд Исламын радикализмын аюулаас бултан
зайлсхийж, Иранд дэглэмээ тогтоох төлөвлөгөөндөө илүү анхаарсаар байна. Харин гол
ачаалал Ирак, Ойрхи дорнотод төвлөрч байна.
АНУ-ын цэргийн өндөр албан тушаалтан энэ тухай \”Вашингтон пост” сонинд өгсөн ярилцлагандаа \”ЦРУ-гийн захирал асан,
мөн АНУ-ын төв командлалын командлагч асан, урьд өмнө нь Иракт байсан АНУ-ын
цэргийн ерөнхий командагч асан
эрхэмүүдийнхтэй адил байр суурь илэрхийлжээ. Яг одоо бид Иранд дэглэм тогтооход
анхаарлаа хандуулж байна. Одоо болж буй дээрх үзэгдэл нь манай холбоотнуудад
төдийлөн хамааралгүй. Яг энэ асуудлыг одоо шийдвэрлэх нөхцөл бүрдээгүй. Иран улс
бүс нутагт жанжлах үзэл бий болгож, тэр тусмаа сунитийн радикализмын түймэр
асаад байна. Энэ бас л \”Исламын улс”-ынхтай ялгаагүй асуудал. Гэвч Исламын
улсын асуудал болон бусад глобаль асуудлуудыг зохицуулахад манай сонирхол давхцаж байгаа нь хүч
тарамдуулах эрсдэлтэй юм. Тегеран бидэнд болон манай холбоотнуудад дайсагнаж
байна. Тэр тусмаа Иран улсын бүс нутагт ноёлох бодлого илт мэдрэгдэж байгаа
юм. Сунитийн радикализм манай сонирхолд
хатуу ширүүн реакци өгч байна” гэсэн байна.
ИГИЛ буюу Исламын улсын бүлэглэл нь бүх дэлхий даяар, хүний ёсноос гадуур,
хэрцгий дарангуйлал тогтоохыг санаархаж
байгаа юм. Түүний зэрэгцээ радикалуудын (туйлширсан үзэлтнүүд) бодож бэлтгэсэн медиа стратаги ч нэлээн амжилттай хэрэгжиж
байгааг интернет ертөнцөөс харж болно. Үндсэн зарчим нь мэргэжлийн түвшний
онлайн эх үүсвэрүүдийг ашиглах замаар олон нийтэд мэдээллээ цацах явдал бөгөөд
үүний тулд дайны үйл явц, алан хядах ажиллагааны газар дээрээс нь авсан видео
бичлэг, фото зургуудыг интернетэд олноор байршуулах, энэ тухай тайлбар
мэдээлэл, ухуулга сурталчигааг олон хэлээр орчуулан, нийгмийн бүх хэсэг,
чиглэлүүд рүү тараах нь ихэд идэвхжиж байна.
(ИГИЛ)-ээс бэлтгэгдсэн эдгээр мэдээллүүдийг твиттер, пасебүүкээр өргөнөөр тараах
ажиллагаа явуулж, өөрсдийн бий болгосон \”Sound Cloud”, \”Just Paste”, \”Ask.fm” гэх онлайн баазуудыг интернет дэх YouTube сувгийг ашиглан дамжуулах явдал ч гарч ирсэн байна.
Энэхүү эрчимтэй ажиллагаа нь араб дахь шашин, боловсрол, улс төрийн
ухамсараараа ялгаатай бүх хэсгүүд рүү чиглэж байгаа аж.
\”Исламын улсын бүлэглэл” (ИГИЛ) нь олон нийтийн дундах
шашин шүтэгчдийн анхаарлыг татахыг хичээж уриалан дуудаж байгаа бөгөөд энд
эмэгтэйчүүд, бүхэл бүтэн гэр бүлийнхэн олноороо хамрагдаж байгааг гайхах
хэрэггүй. \”Исламын улс”-ын хүчирхэгжих гол арга зам нь \”Исламын үнэн” хэмээгч
үзэл суртлыг сурталчилан дэлгэрүүлэх явдал, үүнийг дэлгэрүүлэх ажиллагаагаа амьдралд
нэвчүүлэн шингээх, мусульман шашинт залуучуудын дунд ирээдүй нь ямар ч гарцгүй
болж, балрах сүйрэх тавилантай болсон гэсэн гутранги үзэл, ойлголт үүсгэх замаар
байж ядсан, \”галзуурсан” сэтгэл зүйн орчинг бий болгож, тэдгээрийг үйл олноор нь дайчдын эгнээнд
нэгтгэх зарчмаар хэрэгжиж байна.
Тэд мусульманчуудын дунд амиа золиослох үзэл санааг бүр зогсолтгүй
дэлгэрүүлэх зорилготой аж. Одоо гагцхүү ойрхи болон дундат дорнод, тэрчлэн барууны улс орнуудад энэ тухай
илэрхий бодит үнэнийг аажмаар зугуйхан ойлгуулах нь чухал. Өнөөдөр дэлхий нийт
болон олон улсад тулгараад байгаа гол аюул болсон терроризм хийгээд исламийн
туйлширлийг тогтоон барихын тулд бүх улс орныг, нэн ялангуяа дэлхийн тавцан
дахь \”үндсэн тоглогч”-дыг хамарсан хүчирхэг нэгдэл, хамтын ажиллагаа л шаардагдаж
байна. Үүнд хамгийн их хамаатай зүйл ОХУ, Ираны харилцаа юм.
Харин сүүлийн үед \”овоо ухаан орсон” мэт ганц нэг шинж тэмдэг мэдэгдэх
болов. Юу гэвэл Башар Асадын Засгийн газартай холбоо тогтоож дэмжлэг нь үзүүлэх
зайлшгүй шаардлагатай болоод байгааг АНУ-ын төрийн нарийн бичгийн дарга Джон.
Керри, саяхан мэдэгдсэн. Энэ холбоо харилцаа бол бололцоотой зүйл. Дүрвэгсэд
өнөөдөр Греци, Серби, Венгри, Герман руу жинэхэнэ цутгаж байна. Зарим мэдээллээс
үзвэл Сири, Ливи, Тунист өнөөдөр 30.0 сая юу юугүй хүн үхлийн ирмэг дээр байгаа
гэнэ. Тиймээс дүрвэгсдийн энэ шилжилтийг Европын аль ч орон, бүүр Герман, Их
Британи, Франц ч тогтоон барих боломжгүй болоод байна. Дүрвэгсдийн голлох хэсэг
нь (ИГИЛ) буюу Ирак, Ливаны иргэд юм.
Исламистууд эдгээр дүрвэгсдээр дамжуулан, европд улмаар азийн зарим оронд
жинэхэнэ террорист ажиллагаа эхлүүлж, дайны байдалд хүргэхийг үгүйсгэх аргагүй.(ИГИЛ)-ийнхний түрэмгийлэл бол сүүлчийн тохиолдол биш юм
гэдгийг ОДКБ-ээс онцлож байгаа. Исламын терроризмын үр хөврөл Тажикстан,
Укбекстанд соёлж байгаа нь ч мэдэгдэж, сануулга өгч байна. Энэ түймэр хөрш
зэргэлдээ Казакстан руу шилжиж мэднэ. Тэндээс Монгол, Хятад, Солонгос ойр
орчмын улсууд руу ч дамжих аюул бий!
Дашрамд хэлэхэд исламистууд ирээдүйд бүх төв азийг булаан эзлэхэд
хэрэглэгдэх өөрийн армийн хүнс тэжээл, тариалан малын мах зэрэг бүтээгдэхүүний
хангалтын баазыг Монголд төвлөрүүлэхээр төлөвлөж байгаа гэсэн мэдээлэл ч бий. Тэд бас металл үйлдвэрлэлд
хэрэглэгдэх цөмийн хүдрээр баялаг орнуудыг ашиглаж, бүгдийг устган үгүй хийх
шинэ зэвсэгийг бий болгох гэх мэт хэн ч зөвшөөрөхгүй (ИГИЛ)-ийн улс төрийн бодлогыг явуулах санаатай байгаа аж.
Ийм учраас Исламын улсын зэрлэг балмад, дэвшлийг үгүйсгэгч, терроризмын
үзэл санааг таслан хаахын тулд олон улсын удирдагчдад нөхцөл байдалд бодит
дүгнэлт хийх, түүний эх үүтгэлийг нь эрүүлжүүлэн, эмчлэхийн төлөөнөө нарийн
нягт бодлого, үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх чухал хариуцлага оногдож байна.
(Posthunt.net-ийн материалыг ашиглан) бэлтгэсэн Дмитрий СОКОЛОВ
Орос хэлнээс
орчуулсан Г.ТӨРМӨНХ