Нийслэлийн замын хөдөлгөөний ачааллыг бууруулж, нэгдүгээр эгнээг чөлөөтэй байлгахаар автомашиныг ачиж журамлах ажлыг өнгөрсөн онд Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвөөс эхлүүлсэн бөгөөд өнгөрсөн есдүгээр сараас хойш түр хугацаагаар зогсоосон байдалтай байсан. Тэгвэл шинэ он гаргаад Хууль зүйн сайдын тушаалаар шинэ журам боловсруулж, машин ачих, журамлах ажлыг дахин эхлүүлсэн байгаа юм. Шинэ журам болоод машин ачилтын талаар Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвийн ачиж, журамлах албаны дарга Ж.Өлзийсайхантай ярилцлаа.
-Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв ямар бүтэц, хэчнээн хүний бүрэлдэхүүнтэй үйл ажиллагаагаа явуулдаг вэ?
-Манай төвийн ачилт, журамлалтын алба нь 37 хүний орон тоо, бүтэцтэй ажилладаг. 2013 оноос эхлэн үйл ажиллагаа явуулж байна. Нийт тусгай зориулалтын 12 ачдаг машинаар Нийслэлийн зургаан дүүрэгт нэгдүгээр эгнээ болон түр болон удаан зогсох хориотой газар дүрэм зөрчиж тавьсан тээврийн хэрэгслийг зөөж шилжүүлэх ажлыг гүйцэтгэдэг.
-Хууль зүйн сайдын тушаалаар шинэ журам батлагдсан байгаа гэсэн. Энэ талаараа дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгвөл?
-Саяхан Хууль зүйн сайдын А/190 гэдэг тушаалаар ачиж, журамлах журам шинээр батлагдсан. Энэ журмаар тухайн тээврийн хэрэгслийг зөөн шилжүүлэх, цаг хугацаа хамрах хүрээ, гудамж, үнэ тариф зэргийг НИХТ-ийн хуралдаанаар батлуулахаар зааж өгсөн. Өнгөрсөн арванхоёдугаар сард НИТХ-аас хуралдаад тогтоол баталж гаргасан. Уг тогтоолоор өглөөний 08.00 цагаас оройн 20.00 цаг хүртэл гудамж, зам талбайд нэгдүгээр эгнээнд машинаа тавьсан бол зөөвөрлөнө гэж тодорхой зааж өгсөн байгаа. Мөн нийслэлд ачдаг машины тоог 100-с дээшгүй байлгахаар тогтоосон. Сургууль, цэцэрлэг, эмнэлгийн үүднээс машин ачихгүй байхыг заасан. Гэхдээ 30 минут хэтэрсэн тохиолдолд ачна.
-Шинээр баталсан журамд үнэ тариф хэд байхаар тусгасан байна?
-Жижиг суудлын автомашиныг 60 мянга, том оврын жийпийг 90 мянга, мотоциклийг 30 мянгаар ачих, мөн журмын хашаануудын үнийг ч баталж өгсөн. Мотоциклийг 3000 мянга, суудлын машиныг 5000, том болон түүнээс дээш автомашинуудыг хоногийн 10-20 мянга байхаар. Гэхдээ дүрэм зөрчсөн тухайн машиныг ачаад журмын хашаанд буулгасан цагаас хойш 24 цагийн дотор эзэн нь ирж авсан тохиолдолд мөнгө төлөхгүй. Үүнийг иргэд, жолооч нар сайн мэдэж байх ёстой. Зөвхөн ачуулсан тарифаа төлөөд машинаа авна. Мөн иргэдэд анхааруулахад, хуучин журмаар шууд өөрсдөө ачдаг байсан бол одоо тийм биш. Замын цагдаагийн шийдвэрээр гарын үсэг зуруулаад, тухайн дүүргийн Замын цагдаа өөрсдөө ачуулна. Хуучин бол Замын цагдаагийн газар, машин ачдаг байсан компанитай гэрээтэй байхдаа эмх замбараагүй, өөрсдөө дураараа ачаад мөнгө төгрөгийг нь авах асуудал гардаг байсан. Үүнээс болоод иргэд гомдол их мэдүүлдэг байсан. Үүнийг нь зохицуулж, замбараагүй байдлыг нь хязгаарлаж өгсөн гэж ойлгож болно.
-Өнөөдрийн байдлаар өдөрт нийт хэчнээн машин замын хөдөлгөөнд оролцдог вэ?
-Нийт замын хөдөлгөөнд 300 мянган машин хөдөлгөөнд оролцож байна. Үүний 0,1 хүрэхгүй хувь нь дүрэм зөрчдөг. Хэдий бага хувь ч гэлээ иргэд, жолооч нар минь өөрсдөө замын хөдөлгөөнд оролцохдоо дүрмээ сайн биелүүлвэл, машинаа ачуулахгүй байх бүрэн боломжтой шүү. Гэтэл нийслэлээс заавал ачиж, мөнгө авах гээд байгаа юм шиг ойлголт иргэдэд төрдөг бололтой. Жолооч нар өөрсдөө дүрэм зөрчихгүй, замын хөдөлгөөнд саад болох газар буюу нэгдүгээр эгнээнд машинаа тавиад явахгүй байвал асуудалгүй юмаа.
-Жолооч нарт нэг гомдол бий. Яагаад гэвэл авто зогсоолын асуудлаа бүрэн шийдэж өгөөгүй байж, машин ачихаа боддог. Үнэхээр авто машины зогсоол дутагдалтай байхад түр хугацаагаар тавьсан машиныг хэдхэн секундын дотор ачиж, айлгаж сүрдүүлж дарамталж болохгүй биз дээ?
-Ер нь бол зогсоолоо шийдээгүй байж машин ачлаа гэх гомдол иргэдээс олон ирдэг нь үнэн. Үүн дээр хотоос зогсоолын асуудлаар шат дараалалтай арга хэмжээ авч байгаа. Хотын төвдөө төлбөртэй зогсоолууд цөөнгүй бий. Барилга, хот төлөвлөлтэй холбоотойгоор зогсоолын асуудлыг шийдэх талаар арга хэмжээ авч байгаа.
-Машин ачилтын мөнгө Төрийн сан руу ордог байх. Энэ мөнгө эргээд юунд зарцуулдаг юм бэ?
-Ачилтын мөнгөний асуудлын тухайд оны өмнө Нийслэлээс ажлын хэсэг гараад, холбогдох мэргэжлийн хүмүүс оролцоод үнэ тарифийн асуудал дээр судалгаа хийсэн. Яагаад 60, 90 мянга байгаад байна вэ гэхээр машин ачих нь албадлагын арга хэмжээ. Тийм ч утгаараа, та дүрэм зөрчсөн л бол машинаа ачуулах журамтай. Нэг ёсондоо дахиж дүрэм зөрчүүлэхгүй тулд тавьж өгсөн өндөр үнэлгээ юм л даа. Албадлагын нэг арга болохоор өндөр үнэтэй байгаа юм. Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвийн ачилтын мөнгө нь Төрийн сан руу ордог. Эргээд замын ачаалалыг бууруулах зорилготой ашиглана. Мөн манай урсгал зардал гэж бий, ажилчдынхаа цалин хөлс, замын тэмдэг тэмдэглэгээг сайжруулахад ч зарцуулагддаг юм. Замын хөдөлгөөний удирдлагын төв өөрөө улсын үйлдвэрийн байгууллага учраас замын хөдөлгөөний нягтрал, осол аваарыг бууруулах, замын хөдөлгөөний соёлыг хэрэгжүүлэх үүрэгтэй ажиллаж байна.
-Одоогоор нийт хэчнээн аж ахуй нэгж, компани ажиллаж байна вэ?
-Хуучин 14 аж ахуй нэгж ажиллаж байсан. Одоо мөн сонгон шалгаруулалтын ажил явагдаж байгаа. Одоогийн байдлаар манай төв 12 машинтай зургаан дүүргийн нутаг дэвсгэр дээр ажиллаж байна. Бусад компаниуд сонгон шалгаруулалт хийсний дараа гэрээ хийж үйл ажиллагаагаа эхлүүлнэ.
-Нэгдүгээр эгнээнд тавьсан машиныг ачлаа гээд замын хөдөлгөөний ачаалал хэр буурдаг вэ?
-Бид нар анзаарсан. Өнгөрсөн есдүгээр сараас эхлээд 12 дугаар сар хүртэл машин ачихыг түр зогсоосон байсан. Гэтэл энэ хугацаанд замын ачаалал, түгжрэл бөглөрөл ихэссэн. Машин ачилт явагдахгүй байхад нэгдүгээр эгнээнд битүү машин тавьчихсан, нэг урсгалаа хаачихсан, эргэх орчин байхгүй, хөдөлгөөнд саад учруулсан тохиолдол байсан нь үнэн. Энэ байдлаас болоод янз бүрийн ажил төрөлтэй хүмүүс их төвөг удсан даа. Нэгдүгээр сарын 1-нээс машин ачих ажил эхэлсэн чинь ядаж эмх цэгцтэй, түгжрэлгүй болоод эхэлсэн дээ.
О.Сайхан
Zaluu.com