Хаяа нэг хөдөө амралтаараа явж амьдралдаа ганц хоёр удаа л Монгол гэрт орж үзсэн хотын хүүхдээс ярилцлага авсан телевизийн бичлэгийг хэдэн сарын өмнө олж үзэж билээ. Нэг хүүхэд нь \”Монгол гэр чинь хэдэн уньтай билээ? 5 бил үү?\” гээд хэлчихэж байгаа харагдсан. Ёс зүйгүй хэн нэгнийг гутаан доромжлох нь ёс зүйтэй явдал гэж би хувьдаа бодохгүй байна. Гэтэл тэр нэг, хоёр хүүхэд рүү бүх цахим ертөнцөөрөө нийлээд дайрсан даа. Уул нь тэр мэдлэгийг олгоогүй эцэг, эх, эсвэл түүнийг заагаагүй багш нарынх нь буруу баймаар.
Тэгээд би өөрийгөө бодлоо. Би арай ч бас 5 уньтай гэж хэлэхгүй дээ, би ядаж л босгон дээр гишгэдэггүй, багана тэвэрч зогсдоггүй гэдгээ мэднэ дээ … гээд өөрийгөө үргэлжлүүлэн дөвийлгөх гэтэл бас олигтой явдаггүй ээ.
Мартдаг нэгэн байхад санаж сэрээд түмэнд түгээдэг, хийж бүтээдэг мундаг залуус бас байх юм аа. Одоогийн Монгол гэрийн бүтэц, хэмжээг яг тэр чигээр нь жижигсгэн бүтээж, шатрын хөлөг мэт хайрцаглан хэрэглэхэд хялбар, сурахад амар болгожээ. Түүгээр ч барахгүй шинэхэн олимпийн аваргадаа бэлэг болгон барьж.
Ингээд гэрийн талаар бяцхан мэдээлэл хуваалцъя…
Гэрийн одоогийн энэ хэв хийц 16 дугаар зуунаас өргөн дэлгэрсэн сонгодог хэлбэр. Гэрийн хаалга тооно голчоороо тэнцүү ба энэ үндсэн суурь хэмжээ болдог. Баганын өндөр хаалганаас 1,5 дахин өндөр. Шалны голч тоононы голчоос 4 дахин том. Унийн урт тоононы радиусыг 3 дахин авсантай тэнцүү. Европт сүм дугана барихдаа хүний биеийн харьцааг мөрдлөг болгон авсан харьцааны чанарыг мэргэжлийн хэлээр алтан огтлол модул гэж нэрлэгддэг барилга архитектурын арга гэрийн модонд яг ижил мөрдөгддөг байна.
Нарны цагтай яв цав тохирдог гэр бол 60 уньтай бага дөрвөн хант билээ. Ийм гэрийн тоононы хүрээнд гаргасан унины нүх бүр арван хоёр жилийн амьтадаар нэрлэгддэг. Гэрийн доторхи зайг хоймор, гал голомт, эрэгтэйн тал, эмэгтайн тал гэж ерөнхийд нь хуваадаг. Хоймрын авдар дээр бурхан шүтээнээ залдаг. Гэрийн эзэн хоймор талдаа суудаг ба хамгийн хүндтэй зочноо хоймортоо урьж суулгана. Хоймор талд элбэг баяны билэг тэмдэг болох хулгана жил, баруун тотгоны үзүүрийн унь эр хүний хийморь цог залийг илтгэх морин жилд, зүүн тотгоны үзүүрийн унь эм хүний буян заяа сүү цагаан идээндээ гэдгийг илтгэн үхэр жилд тус тус таарна