Нийслэлийн Онцгой байдлын газраас өчигдөр мэдээлэл хийлээ. Энэ үеэр НОБГ-ын ГУСХ-ийн мэргэжилтэн Г.Сэдэдсүрэнгээс цаг үеийн асуудалтай холбогдуулан зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Нийслэлд ойрхон газруудад малын цэцэг болон шүлхий өвчин гарсан. Энэ өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх ямар арга хэмжээ авч байна вэ?
-Малын гоц халдварт өвчин гарсантай холбогдуулан нийслэлийн Засаг даргын 594 тоот захирамж гарсан. Энэхүү захирамжийн хүрээнд нийслэл дэх шалган нэвтрэх есөн товчоонд 24 цагийн хөдөлгөөнт эргүүл гарч байна.
Тухайлбал, Баянзүрх, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Баруунтүрүүн болон Эмээлтийн товчоогоор нийт 152 тарвага нэвтрүүлэхийг завдсан иргэдийг таслан зогсоолоо. Хурааж авсан тарвагыг холбогдох албаны хүмүүст хүлээлгэн өгсөн. Мөн Зооноз судлалын үндэсний төвөөс тахлын сэжиг илэрсэн тохиолдол бүрт ариутгал, халдваргүйжүүлэлт хийж байна. Түүнчлэн Улаанбаатар хоттой ойр байрлах Төв аймгийн Сэргэлэн сум, Говь-Сүмбэр аймгийн Сүмбэр суманд малын гоц халдварт шүлхий, цэцэг өвчин гарсан.
Үүнтэй холбогдуулан Багахангай, Баянзүрх, Налайх дүүргийн IV дүгээр зөрлөгийн шалган нэвтрэх товчоонд малын эмч нар ариутгал, халдваргүйжүүлэлтийн пост гарган ажиллаж байгаа. Хэдийгээр нийслэлд шүлхий өвчин гараагүй ч орж ирэхгүй гэх баталгаагүй. Учир нь халдварт өвчин гарсан газрууд нийслэлээс 200 км-ийн зайтай. Хичээл, сургууль эхлэхтэй зэрэгцээд малчид малаа амьдаар борлуулах сонирхолтой байдаг.
Тиймээс малаа тээвэрлэж нийслэлд авч ирдэг. Тэгэхээр мал тээвэрлэсэн машинаар дамжин нийслэлд халдвар тархах өндөр магадлалтай. Энэ бүгдэд тодорхой арга хэмжээ авч, ариутгалын ажлыг хийж гүйцэтгэж байна. Багахангай дүүрэгт вакцинжуулалт хийж эхэлсэн, ажлын явц 70 гаруй хувьтай байгаа. Мал эмнэлгийн газраас Улсын мал эмнэлгийн үржлийн газартай хамтран Багахангай дүүргийн I, II хорооны 350 малаас цусны дээж цуглуулан шүлхийн дэгдэлтийн үеийн тандалт судалгааг хийж эхэлсэн.
-Шүлхий өвчний талаар мэдээлэл өгөхгүй юу?
-Уг өвчин нь салаа туурайтай мал, амьтдыг өвчлүүлдэг. Богино хугацаанд маш хурдан тархаж, үлэмж хэмжээний газар нутаг, улс орныг, хамран гардаг онц аюултай гоц халдварт өвчин. Шүлхийгээр үхэр, хонь, ямаа, тэмээ, гахай болон зэрлэг туруутан амьтад буга, цаа буга, хандгай, цагаан зээр зэрэг амьтад өвчилдөг. Энэхүү өвчин нь хүнд агаар дуслын, бэлгийн зам, хоол боловсруулах гэсэн гурван замаар халдварлана. Хэрэв өвчтэй малын сүү, цагаан идээг идвэл халдвар авах магадлалтай. Өвчтэй хүнээс эрүүл хүнд халдварладаггүй. Харин дээрх тохиолдолд л халдварладаг. Гэхдээ хүнд бараг халдварлаад байдаггүй.
-Ямар шинж тэмдэг илэрдэг вэ?
-Энэ өвчинд нууц үе гэж бий. Нууц үе нь 3-8 долоо хоног үргэлжилдэг. Гэнэт 38-39 хэм хүртэл халуурах, чичрэх, толгой, булчин, ууц нуруугаар өвдөх шинж тэмдэг илэрнэ. Мөн ам нь хуурайшин хорсох, юм зажлахад өвдөх, шүлс их гоожих, ам, хамрын салст, нүдэнд, гадна арьсанд цэврүү гардаг. Энэ тохиолдолд иргэд яаралтай эмчид хандах хэрэгтэй. Ер нь аль болох өвчтэй малын, тэр дундаа салаа туурайтай малын махыг идэхгүй байх хэрэгтэй. Тэгж байж уг өвчнөөс урьдчилан сэргийлж чадна.
-Сүүлийн үед иргэд зөвшөөрөлгүй самар түүж, худалдаж байна. Амиа алдах тохиолдол ч гарсан?
-Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн сайдын 2014 онд гаргасан 166 дугаар тушаал бий. Уг тушаалд хуш модны самрыг тухайн оны аравдугаар сарын 15-аас гуравдугаар сарын 15-ны хооронд үйлдвэрийн аргаар боловсруулахыг зөвшөөрсөн байдаг. Үүнээс хойш болон өмнө түүж, бэлтгэхийг хориглосон. Энэ жил тухайн нутаг орны онцлог, байгаль цаг уурын нөхцлөөс хамаарч самрын болц харилцан адилгүй байна. Тухайлбал, Архангай, Өвөрхангай аймагт самрын болц гүйцсэн.
Иргэд хушны самрыг хууль бусаар түүн, зарж худалдаалах нь ихэслээ. Ингэхдээ хуш модыг маш ихээр гэмтээж, гал түймэр гарах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Цаашилбал, өөрсдөө модноос унаж бэртэх, улмаар амиа алдах тохиолдол ч гарсан. Эдгээр эрсдлээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд ЦЕГ, НМХГ, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн газар, НОБГ хамтран 14 хоногийн аян зарлахаар болсон.
Аяны хүрээнд нийслэлийн ногоон хөгжлийн бүс буюу самар ургаж байгаа аманд хөдөлгөөнт эргүүл гаргана. Цагдаагийн ерөнхий газар, Байгаль орчин, ногоон хөгжлийн газрын байгаль хамгаалагч нар өглөө, оройн цагт зуслангийн замаар орж, ирж байгаа тээврийн хэрэгсэлд шалгалт явуулна. Зөвшөөрөлгүйгээр самар түүсэн, байгалийн дагалдах баялгийг ашигласан иргэдэд холбогдох хуулийн дагуу арга хэмжээ авна.
-Нийслэлд модноос унаж амиа алдсан тохиолдол гарсан уу?
-Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт модноос унаж, амиа алдсан тохиолдол гараагүй. Харин улсын хэмжээнд бол гарсан.
Эх сурвалж: Монголын мэдээ сонин