Хятадын анхааруулга ба үр дагавар

Дээрхийн гэгээн
14 дүгээр Далай лам Монгол улсад шашины зорилгоор тав хоногийн айлчлал хийгээд
буцсан. Гэвч энэ айлчлал Монгол Хятадын харилцаанд нөлөөлчихлөө. Монголын
төрийн байгууллагаас БНХАУ-ын \”нэг хятад”
бодлогыг дэмжсээр байгаа гэдгээ илэрхийлсэн. Харин Хятадын томоохон хэвлэлүүд
болон Гадаад хэргийн яамнаас \”Монгол улсад өгсөн удаа дараагийн анхааруулгыг үл
хүндэтгэсэн” хэмээн мэдэгдсээр байгаа
юм.

Мөн энэ хүрээнд
Монгол болон Хятад улсад зохион байгуулагдах ёстой байсан хэд хэдэн арга
хэмжээг цуцалж, 4 тэрбум ам.долларын зээлийн асуудлыг ч түдгэлзүүлээд байгаа
билээ. Энэ нь 4 тэрбум ам.долларын зээлд тулгуурлан төлөвлөсөн зарим ажлуудыг
гацаахад хүргээд байна. Тиймээс Монгол Улс эхний ээлжинд Энэтхэгийн Засгийн
газраас өгөхөөр амалсан 1 тэрбум ам.долларын эрэлт гараад байна.

Гэвч Хятадын
талаас энэ зээл дээр бас л хориг тавихаар \”дөвчигнөж” эхэллээ. Тухайлбал,
Хятадын төрийн хэвлэлд \”Энэтхэг улс нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлттэй зээлийг
Далай ламыг айлчлуулахын тулд Монгол Улсад \”хахууль” болгон өгсөн” хэмээн
бичжээ. Өөрөөр хэлбэл Далай ламын таван өдрийн айлчлалд Энэтхэг улсыг татан
оруулсан байна. Мөн Монгол Улс Хятадын итгэлийг алдсан учраас гуравдагч хөршөө
хайж эхэллээ хэмээн дурджээ. Ер нь л Энэтхэгийг Монголд зээл өгч болохгүй гэх
агуулга тус нийтлэлд дурдагдсан байна.

Эндээс Монгол Улс
зээл тусламж авахаар хандсан улс бүрт Хятадын талаас анхааруулга, хариултыг
өгсөөр байх болов уу гэх ойлголтыг өгч байна. Бие даасан эдийн засагтай улс
гүрнүүд Хятадын анхааруулгад оновчтой хариултыг өгч чадаж байгаа.

Жишээ нь АНУ-ын
Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Тайваны Ерөнхийлөгчтэй утсаар ярьсан асуудалд Хятадын
зүгээс шүүмжлэлтэй хандсан. Үүний хариуд Д.Трамп \”Намайг хэнтэй утсаар ярихыг
Хятад заахгүй. Би угаасаа \”нэг хятад” бодлогыг дэмждэггүй. Хятад Улс худалдаа
болон бусад асуудал дээр буулт хийх ёстой” гэсэн хатуухан мэдэгдлийг хийсэн юм.

 

Мөн Далай ламын
айлчлалд холбогдчихоод байгаа Энэтхэг улсын зүгээс Хятад-Непалийг холбосон
төмөр зам барих ажил дээр хориг тавьж болзошгүй байдал үүсчихээд байна. Өөрөөр
хэлбэл Энэхтэг улс ч Хятадын дарамт шахалтанд орохгүй гэдгээ албан ёсоор
мэдэгдэж байгаа нь энэ. Харин Монгол Улс Хятадын анхааруулгыг хүлээн
аваагүйгээс болоод гаднаас авах зээл, тусламжууд хаагдах эрсдэлтэй
тулгарчихлаа. Манай төрийн засгийн зүгээс маргаантай асуудлуудыг нэн яаралтай
шийдвэрлэж, нэг талдаа гаргах хэрэгтэй байна даа.

 

А.Аюуш

Үндэстэн агентлаг