Махны шөлийг амт оруулагч олон улсад хориотой бодис юм.
Моносодиум глутамат Натри C5H8NO4Na буюу “хоолны амт нэмэгдүүлэгч” E621 гэдэг бидний хэлж заншсанаар Үсү, Хятад нэр нь Висү, Солонгос нэр нь Дашида, Орос нэр нь Китайская соль хэмээх амтлагчаар нийтийн хоолны газрууд шөл, холоондоо махны амт оруулсаар олон жил болжээ.
Нийтийн хоолоор өдөр тутам үйлчлүүлдэг иргэд бүгд хоол боловсруулах системийн асуудалтай болдог нь дээрхи бодистой шууд холбоотой юм.
Энэ химийн гаралтай амтлагч ходоод гэдэсний хорт хавдар тусах эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг гэх нэртэй институтын судалгаа бий.
Энэ бодисыг 1908 онд анх японы биохимич нээснээс хойш хүн төрөлхтний нийтийн хоолны хэрэглээнд хүчтэй орж иржээ.
Азийн улсуудад бага хэмжээгээр чимх чимхээр хэрэглэдэг энэ бодисыг манай Монгол тогоочид тунг хэтрүүлж атга, атга, шанага шанагаар хэрэглэдэг нь харамсалтай…
Шалтгааныг асуувал давс хийсэн хоол зарагдахгүй удхаараа гашуурчихдаг учир давсны оронд хэрэглэдэг гэх… Уг нь давсны оронд биш шөлөнд амт оруулах гэж бага хэмжээгээр ашигладаг бодис.
АНУ-д хорьдоггүй. Харин Европын холбоо, ОХУ, Солонгос гэх мэт оронд хязгаарлагдмал хэрэглэдэг бол Австралид бүр хэрэглэхийг хатуу хориглосон байдаг.
Хориглодог улсууд Глутамат натрийг хэрэглэдэггүйгээ илэрхийлж зоогийн газрууд үүдэндээ NO MSG /No Monosodium glutamate/ тэмдгийг тавьдаг аж.
Гадуур хоол идэхийн өмнө “Үсү” орсон эсэхийг баттай асууж тодруулан хэрэв хийсэн бол татгалзаж сурах, хоолондоо хийхгүй байхыг шаардах хэрэгтэй.
