Өнгөрсөн шөнө Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтэс болон
Нийслэлийн прокурорын газрын хамтарсан ажлын хэсэг тусгай зөвшөөрөлгүй үйл ажиллагаа явуулж буй зочид буудлуудад гэнэтийн
шалгалт хийв. Улмаар тусгай зөвшөөрөлгүй зочид буудлуудыг хааж, зохих
зөвшөөрлөө авсаны дараа ажиллахыг үүрэгдэж лацдасан юм.
Сүхбаатар дүүргийн долдугаар хорооны нутаг дэвсгэр Дашчойлин хийдийн хажууд
байх нийтийн орон сууцны нэг давхарт \”Ундрам” нэртэй зочид буудал үйл ажиллагаа
явуулдаг байна. Уг буудлыг Ч гэх хүн ажиллуулдаг бөгөөд долоон жил
ямар ч зөвшөөрөлгүй үйл ажиллагаа явуулжээ. Ажлын хэсгийг ороход Ч ихэд бухимдах бөгөөд зөвшөөрөл гэх үйлдвэрлэл
үйлчилгээний хэлтсээс авсан \”Үйлчилгээ эрхлэх гэрээ” гэх канондсон цаас харуулав. Уг нь зочид буудал ажиллуулах зөвшөөрлийг Нийслэлийн аялал жуулчлалын
газраас авдаг юм байна. Мөн уг буудал зориулалтын газар үйл ажиллагаа
явуулаагүйгээс гадна бохир, наад захын стандарт шаардлагыг хангахгүй байв. Гэхдээ энэ удаа
албаныхан зөвхөн зохих зөвшөөрөл байгаа эсэхэд шалгалт явуулсан бөгөөд тус газрыг
лацдаж, үйл ажиллагааг нь зогсоож, өрөө авсан хүмүүс байвал гаргахыг хүссэн юм. Гэтэл хоёр өрөөнөөс насанд хүрээгүй болов уу гэлтэй хүүхдүүд гарч одов.
\”Focus” буудалд \”танхайрч, зодолдлоо\” гэх дуудлага
цагдаагийн байгууллагад олон удаа иржээ
Ингээд мөн тус хорооны нутагт байх \”Focus” зочид буудалд орлоо. Аялал
жуулчлалын газраас авсан тусгай зөвшөөрлөө зохих ёсны дагуу ханандаа өлгөжээ. Үйлчлэгч, ресепшний үүрэг гүйцэтгэдэг гэх эмэгтэй ач нь бололтой бага
насны хүүхдээ ажил дээрээ дагуулан ирсэн байв. Тус буудлын ойролцоо
\”Холливүүд” гэх шөнийн цэнгээний газар үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд тэндээс гарч ирсэн хөлчүү залуус үйлчлүүлдэг бололтой юм. Энэ буудалд \”танхайрлаа,
зодолдлоо\” гэх дуудлага, мэдээлэл цагдаагийн байгууллагад олон удаа иржээ.
Шалгалтаар явж байгаа албаны хүмүүс энэ удаа тэднийд гэмт хэргээс урьчилан
сэргийлэх талаар яриа таниулга хийв.
Дараагийн зочид буудал бол Ардын эрхийн автобусны буудлын орчимд байрлах \”Оldway” буудал юм. Доод давхарт нь нийтийн караоке ажилладаг. Дөрвөн давхарт нь зочид буудал ажилладаг юм байна. Караокед олон хүн орж ирэх тусмаа буудлын орлого сайн байдаг
гэлээ. 12 өрөө бүхий зочид буудлын үйл ажиллагааг ганцхан бүсгүй хариуцан
ажиллуулдаг байв. Хөлчүү хүмүүс орж ирээд янз бүрийн ааш авир гаргаж,
эмэгтэй хүнийг элдвээр доромжилсон байхад хэн ч мэдэхгүй өнгөрч болох аюултай
нөхцөл байдал энд харагдана. Уг эмэгтэй энд үйлчлэгч, ресепшн, худалдагч гээд олон төрлийн ажлыг нэг дор хийдэг гэв. Ямар ч тусгай зөвшөөрөлгүй өдийг
хүртэл үйл ажиллагаа явуулсан гэдгээ эзэн гэх залуу нь утсаар ярихдаа мэдэгдлээ. Тиймээс тус зочид буудлын үйл ажиллагааг зогсоож, мөн лацдалаа.
Хөлгүй болсон бүсгүй буудалд толгой
хоргодож байв
Дараа нь Монгол Улсын их сургуулийн шинээр баригдсан шилэн номын сангийн замын эсрэг талд байх хажуу хаалгандаа PC тоглоомын газар ажилладаг \”Саруул” гэх мотелд орлоо. Үүднийх нь сандал дээр согтуу хүн хэвтэж байв. Энэ буудлыг ажиллуулдаг М гэх
бүсгүй хорооныхоо хэсгийн байцаагчийн чихийг олон удаа халууцуулж яваа, залилангийн
хэргээр шалгагдаж байсан нэгэн байв. Албаныханы хэлж буйгаар уг буудалд бие үнэлэгчид орж үйлчилдэг гэх хэд
хэдэн зөрчил илэрч байсан гэв. Согтуу залуугаас гадна тэргэнцэртэй нэг бүсгүй
сууж байв. Мөн л цагдаа нартай хэдийн танил болсон нэгэн аж. Өмнө нь биеэ
үнэлдэг байгаад архинд орж, хүнд зодуулаад хөлгүй болсон гэх энэ бүсгүй хотод
наашаа гэх хүнгүй учир буудлаар хоног төөрүүлж явдаг гэнэ. Уг
нь ар гэрийнхэн нь Ховд аймагт байдаг ч тэдэн рүүгээ явдаггүй, гэрийнхэн нь ч авахыг хүсдэггүй гэж хэлэв. Халамж, асрамжийн байгууллагууд
нь ч дургүйцээд авдаггүй, ингээд өвлийн хүйтэнд дэн буудал бараадаад явдаг бололтой юм.
Харин М цагдаагийн алба хаагчдын тавьсан зүй ёсны шаардлагыг
биелүүлэхээс цааргалж, элдэв асуудал, шалтаг хэлж нэлээд хугацаанд саатуулав. Эцэст
нь буудлын эзэн гэх хүнтэй утсаар ярихад \”зөвшөөрөл байхгүй\” гэдгийг мэдэгдлээ. Тиймээс үйлчлүүлэгчдээ гаргаж, хаалгаа барихыг сануулахад цаад цоожтой өрөөнөөс дахин нэг
бүсгүй гарч ирэв. Мөн л энэ зочид буудалд толгой хоргодож байсан бололтой.
Ийнхүү нэлээд хэл ам болсоны эцэст эл буудлыг лацдав.
Зочид буудлын өрөөнд бага насны
хүүхэдтэй бүсгүй амьдарч байна
\”Саруул”-ын зэргэлдээ \”Room” нэртэй дэн буудал байна. Хоёр бүсгүй ажиллуулж байв. Мөн л тусгай
зөвшөөрөлгүй арван жил үйл ажиллагаа явуулжээ. Тэдэнд санаа зовох, айх ичих зүйл алга. Үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрөл байхгүй хааж лацдана
гэхэд ихэд уурлаж, цагдаагийн алба хаагчдын шаардлагыг биелүүлэхгүй хэл амаар
доромжилж, эсэргүүцэл үзүүллээ. Ингээд буудлыг лацдахаар болоход нэг өрөөнд айл амьдардаг гэв. Бүр тодруулбал бага насны хүүхэдтэй
бүсгүй түр амьдарч байгаа гэлээ. Хүн амьдарч байгаа учраас гадна хаалгыг нь
лацдах боломгүй болж өрөөнүүдийнх нь үүдийг лацдаад, үүдэнд зарж байсан
зүйлсийг нь хурааж цоожлов.
Дараагийн буудал хамгийн их асуудалтай, дээрээс нь мөн тусгай зөвшөөрөлгүй. Гэхдээ биднийг очиход \”DS”, \”Лаурелл” хоёр буудал ажиллахгүй байв.
Эдгээр буудалд хэд хоногийн өмнө шалгалт хийсэн бөгөөд энэ үеэр хэсгийн
байцаагч нь шаардлага тавьж ажиллаж болохгүй гэдгийг анхааруулаад явсан аж.
Харин энэ удаа ажиллаж байвал үйл ажиллагааг нь зогсоож лацдахаар ирсэн ч
ажиллахгүй байв. \”Лаурелл” буудлын хувьд өнгөрсөн жил хүн амины хэрэг гарч байсан
бөгөөд доторх орчин нөхцөл нь стандартын шаардлага огт хангахгүй, шалаар нь
хэрэглэсэн хэрэглээгүй бэлгэвч хөглөрч байсан гэдгийг албаныхан хэлж байв.
Зөвшөөрөлгүй үйл ажиллагаа явуулж
байжээ
Хамгийн сүүлд Хүнсний дөрөвдүгээр дэлгүүрийн баруун талд саяхан шинээр
нээгдсэн \”Rooms”
буудалд ирлээ. Энэ буудлын барилгад өмнө нь шүдний
эмнэлэг үйл ажиллагаа явуулж байсан бөгөөд одоогийн түрээслэгч залуу энэ сарын
01-нээс эхлэн буудлын зориулалтаар түрээсэлж эхэлжээ. Орчин нөхцлийн хувьд
шинэ болоод ч тэр үү боломжийн санагдлаа. Гэвч зохих зөвшөөрлөө аваагүй
байж ажиллаж байсан бөгөөд түүнийгээ \”Зөвшөөрөл гарч ирэх хүртэл хүмүүстээ таниулах
гэсэн юм” гэж тайлбарлав. Хэсгийн байцаагч нь эл буудалд нээгдсэн өдөр нь ирж
зөвшөөрөлгүй бол үйл ажиллагаа явуулахгүй шүү гэдгийг сайтар ойлгуулаад явсан
байна. Иймээс үйлчлүүлэгчдийг нь гаргаж лацдалаа.
Ийнхүү Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтэс болон Нийслэлийн
прокурорын газраас хамтарсан шалгалтын үр дүнд таван зочид буудлыг үйл
ажиллагааг зогсоож, лацдасан бол
нэг л буудал тусгай зөвшөөрөлтэй
үйл ажиллагаа явуулж байсан юм.
…Дэм
буудлууд гэмт хэргийн үүр уурхай болж байна. Дэм буудал гэсэн нэрээр үйл
ажиллагаа явуулж байгаа газрууд стандарт шаардлагаас гадна хариуцлага гэдэг
зүйл дутагдаж байгаа нь харагдлаа. Уг нь зочид буудал хүнийг
амраах зориулалттай газар юм. Гэтэл одоогийн
буудлууд архидалт болон, садар самуунтай тэмцэх тухай хуулийг
зөрчиж, хууль бус үйлдлүүдийг өөгшүүлэн орон байраар хангадаг
хэлбэр рүү шилжжээ. Иймээс стандарт шаардлага хангахгүй
байгаагаа дэм буудлуудыг цэгцлэх шаардлагатай тулгараад байна.
Н.Алтанцэцэг