БНХАУ манай улсаас мах экспортлохыг хориглосон шийдвэр гаргасан талаар эх сурвалж мэдээлэв. Энэхүү шийдвэрийг манай улсад тархаад буй малын гоц халдварт шүлхий, мялзан өвчинтэй холбоотойгоор гаргасан байна. Тус шийдвэрийн улмаас манай улсын махны худалдаа эрхлэгч нар махаа хилээр гаргаж чадахгүй хүндхэн байдалд хүрээд байгаа юм байна.
Манай улсын хувьд энэ жил уул уурхай гэхээсээ илүүтэйгээр малын махыг гадаад орнууд руу экспортлох ажлыг эрчимжүүлж, эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах бодлого барьж байгаа юм. Махны экспортыг нэмэгдүүлэх зорилгоор Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас \”Эрүүл хүнс-Эрүүл монгол хүн\” зорилтын хүрээнд мах, сүүний анхдугаар аян өрнүүлээд байна. 2017 оны хоёрдугаар хагаст буюу мал бэлтгэлийн үеэр махны экспортын хэмжээг мах боловсруулах үйлдвэр, аж ахуйн нэгжийн гадаад улс оронтой байгуулсан гэрээний дагуу урьдчилан тооцоход дунджаар 30 сая ам.доллар болж байгаа аж. Дээрх тооцоог үндэслэн 2017 онд махны экспортыг урьдчилан тооцоход нийт 15 000 тонн мах, махан бүтээгдэхүүнийг дунджаар 40 сая ам.доллараар экспортлож, махны экспортын орлого 100 орчим тэрбум төгрөг хүрэх тооцоо гарчээ. БНХАУ руу ямар учраас мах экспортлох боломжгүй байгаа талаар ХХААХҮЯ-наас тодруулахад \”Хятад улс манайхаас адууны махаас бусад малын махыг хилээр экспортлохыг хориглосон нь үнэн.
Энэ шийдвэрийг өнгөрсөн жил манай улсад мялзан, шүлхий өвчин гарсантай холбогдуулан гаргасан гэсэн. Одоогоор манай улсын мал эмнэлэг үржлийн газраас зөвшөөрөл хүссэн албан бичиг илгээсэн байгаа. Албан бичгийн хариу энэ долоо хоногт ирэх байсан ч одоогоор ирээгүй байна. Хуулийн хугацаагаар хориглосон энэхүү шийдвэр зургаан сар хүчин төгөлдөр үйлчилдэг. Уг хугацаанаас өмнө махаа экспортлох хүсэлтээ яаравчлан шийдэхээр ажиллаж байна. Одоогоор зөвхөн адууны мах урд хөрш рүү зөвшөөрлийн дагуу гарч байгаа. Бусад малын мах гарахгүй байна. Нийтдээ 18 мянган тонн адууны мах Хятад, Орос хоёр улс руу гарсан байна. Энэхүү хориглох шийдвэр өнгөрсөн жилийн арван сараас эхлэн хэрэгжсэн.
Учир нь манай улсын баруун аймгуудад мялзан өвчин гараад бүрэн хориглосон байгаа. Гэхдээ энэ шийдвэр зөвхөн Хятад улсад л хамаатай. Харин Орос, Иран улс руу бүх малын мах гарч байгаа.Учир нь хүйтний улирал эхэлж монголчууд махаа нөөцлөн, идэшний мах бэлтгэх үетэй давхацсан. Мөн хөдөө орон нутгаар мал тооллого ид явагдаж байгаатай холбоотой малчид малаа зарахаар хот руу оруулж ирэх урсгал зогсонги байдалд орсон. Жижиглэнгээр мах худалдаалдаг худалдаачид өглөө бүр зах дээр очиход махгүй байдаг тухай хэлж байгаа юм. Идэшний үед иргэд өөрсдөө хөдөөнөөс малчдын гараас махаа шууд бүтнээр нь худалдан авдаг\” гэв. Ийнхүү махны хомсдол үүссэн нь эргээд махны үнийг хөөрөгдөөд байгаа ажээ. Одоогоор худалдааны захуудад үхрийн мах 6000-6500 төгрөгөөр борлуулагдаж байгаа юм байна. Харин бүтнээр нь 4500-аас дээш ханштай байгаа аж.