Монголын залуучууд нэг үеэ бодоход спортыг
ихэд хорхойсон дэмжиж, сонирхон үзэх болж. Энэ хэрээр Монголын телевизүүдийн
спортын нэвтрүүлгийн чанар чансаач сайжирч байгаа. Гэвч залуусын сонирхол,
сонголтоор бизнес хийж, хөрөнгө олох атгаг санаатнууд ч үүнийг дагаад олширлоо.
Бидний аав, ах нар оросын телевизээр
хөлбөмбөг, хоккей үзэж өссөн. Тэднийгээ дэмжиж, тэднээрээ өвчилсөн хүмүүс
байдаг. Харин бидний үеийнхэн Монгол тайлбартайгаар спортын нэвтрүүлгүүдийг
хүлээн авдаг тун аз завшаантай нийгэмд амьдарч байгаа. Дунд сургуулийн хөвгүүд Зинедин
Зидан, Раул Гонсалес гэж хэн байдгийг
сайн мэдэхгүй мөртлөө Алтан мужийн баатарууд, splash brothers-ийн тухай хичээл заах мэдлэгтэй
болтлоо хүмүүжиж байна.
Энэ бол Монголын телевизүүдийн спортын
нэвтрүүлгийн чанар чансаатай шууд л холбогдоно. Анх л спортын \”цэнхэр гариг”
нэвтрүүлгээр Майкл Жордан, Скотти Пиппен, Чарлиз Барклитай танилцаж байсан
Монголчууд одоо хүссэн үедээ сувгаа солиод Коби, Леброн, Деррик рози, Кевин
Дурант зэрэг энэ цаг үеийн шилдэг тоглогчдыг үзэх боломжтой болсон.
Гэвч нэг асуудал тулгарлаа. Уг нь бид эрх
чөлөөт нийгэмд амьдардаг. Хүссэн үедээ хүссэн мэдээ, мэдээллээ хэнээр ч
хязгаарлуулалгүйгээр авах, сонсох, үзэх эрхтэй. Гэтэл өөрөө ашиг олохын тулд
бусдын мэдээ, мэдээлэл авах эрхийг хязгаарлаж байна.
Тэгвэл Сансар болон Юнившн компаниуд
үзэгчдийн эрхийг хязгаарлаж, өөрсдөө ашиг олж байна. Өөрөөр хэлбэл бидний дээр
дурдсан бүхий л сайхан боломжуудыг тэд эсрэгээр нь ашиглаж, спортын мэдээ,
мэдээллийг цаг алдалгүй хүлээн авах эрхийг хязгаарлаж, түүнээс ашиг олж байна
гэж харагдах боллоо.
Яахав үнэхээр мөнгө төлж, NBA, Английн аваргуудын
лигийг шууд дамжуулах эрх худалдан авсан байж болох. Гэвч өөрийн худалдаж авсан
нэвтрүүлгээ үзэгчдэд зарахын тулд гадны спортын сувгуудыг хүлээн авах боломжийг
хаана гэдэг яавч байж болохгүй асуудал.
Ерөөсөө л монополь байдлаар үзэгчдийн
эрхэнд шууд халдаж байна гэж ойлгохоос аргагүйд хүрч байна. Бид өмнө нь ОХУ-ын
Россия2 /одоо МатчТВболсон/, БНХАУ-ын CCTV5 зэрэг
сувгуудыг ямар ч асуудалгүй үзээд болдог л байлаа.
Гэтэл саяхнаас үзэх боломжгүй болчихов. Шалтгаан
нь өнөөх л Сансар болон Юнившнтэй холбоотой.
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин Россия2 сувгийг
Монголд цацахыг хориглосон гэх утгатай тайлбарыг Юнившн өгчээ. Тэгвэл
Скаймедиагаар энэ суваг яагаад гараад байгаа вэ. Хориглосон бол аль ч кабелийн
сувгаар гарахгүй юм биш үү. Худалдаж авсан контентээ хамгаалахын тулд ийм худал
зүйл ярьж тайлбарлаж болохгүй л санагдах юм.
Ямартай ч иргэд Юнившн компанитай ядаж л
одоо хаагдаад байгаа орос, хятадын спортын сувгуудыг хүлээн авч үзнэ хэмээн
гэрээлсэн байдаг. Гэтэл Сансар телевизийн шаардлагаар үзэгчдийнхээ эрхэнд
халдаж, гэрээгээ зөрчиж байгаа нь харамсалтай.
Энэ асуудлаар хөлбөмбөгийн тайлбарлагч
Э.Амарсайхан идэвхтэй эсэргүүцэж байгаа. Түүнийг олон ч спорт сонирхогч залуус
дэмжиж байна.
Залуус Сансар телевизийн өндөр үнээр
худалдаж авсан нэвтрүүлгүүдийг \”үнэгүй үзмээр байна” гэж огтхон ч
эсэргүүцээгүй. Харин өмнө нь зүгээр л үзэж болдог байсан зарим спортын сувгуудаа
ямар ч хяналтгүйгээр үзчихмээр байна. Сагс, хөлбөмбөгөөс өөр спортын
нэвтрүүлгүүдийг цензургүйгээр хүлээн авмаар байна гэсэн л ерөнхий шаардлага
тавьж байгаа.
Уг нь энэ шударга бус асуудлыг монопольдож
үзэгчдийн эрхэнд халдсан явдлыг Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газар
хянаж, шийдвэрлэх ёстой юм шиг. Ямартай ч Э.Амарсайхантай уулзалт зохион
байгуулна хэмээн ШӨХТГ-ын дарга Т.Аюурсайхан өөрийн цахим хуудсаар мэдэгдсэн байна.
Энэ уулзалтын дараа асуудал хэрхэн шийдэгдсэн нь тодорхой болох байх.