УИХ-ын гишүүн Г.Уянгад улсын ажил
нэг л таарахгүй байгааг өнгөрсөн үйл явдлууд харууллаа. Таарч тохирохгүй ажлаа
хийж байгаа юм шиг дүр үзүүлж бусдад гай болохоор таарч тохирдог ажлаа хийж
бусдад гавьяа байгуулж явбал хамаагүй дээр. Өнгөрсөн гурван жил гаруйн
хугацаанд Г.Уянга гишүүний хийсэн ажлуудаас хамгийн үнэлүүштэй нь захидал бичих
чадвар байв.
Үнэхээр уянгын халилтай, уран яруу бичдэг юм билээ, бага сага
алдааг эс дурдвал. Ийм чадвартай гишүүний далд авьяасыг нь ил гарган хөгжүүлж
ил захидал бичүүлдэг болбол ямар вэ. Бүр \”Ил захидлын байнгын хороо” гэгчийг
байгуулж тэргүүнээр нь Г.Уянгыг томилж, түүнтэй ижил С.Ганбаатар тэргүүтэй
популистуудыг дэд дарга, гишүүнээр нь томилж, попоо хийх боломжийг нь ойлговол
энэ улс оронд илүү тустай, шударга ёс хэрэгжсэн, эрс шинэчлэл хийгдэх гээд байна.
Ажлаа хийж чаддаггүй, авгай хүүхэн эргүүлдэг төрийн түшээдийг эхнэрт нь ховолж
ил захидал бичвэл мань улстөрч \”ну-а”-гийн асуудлаа сая нэг юм ангижирна. Үгэнд
ордоггүй нөхрийг эхнэрт нь, эхнэрийг нөхөрт нь, үр хүүхдэд нь, аав ээжид нь,
хамаатан саданд нь, ард түмэнд ховлож ил захидал бичдэг больё. \”Энэ нөхрөө ав, энэ хүнээ ав, энэ хүүгээ ав”, \”Нөхөр чинь, хүү
чинь, хүн чинь хулгайч юм байна” гэж ил тодоор бичдэг больё. Ингэж ил тод бичдэг
байнгын хорооны дарга Г.Уянга гишүүнийг томилж, улсын ажил хийхэд нь туслая.
Бүр
\”Уянга гишүүнээр захидал бичүүлцгээе” нэртэй эмэгтэйчүүдийн клуб байгуулагдаж,
фэйсбүүк групп үүсгэх талаар яриа явж эхэллээ. Энэ клуб, группт нөхөр нь, найз
залуу нь, нууц амраг нь төрд ажилладаг эмэгтэйчүүд нэгдэх туйлын хүсэлтэй
байгаа аж. Тэр ч байтугай нууц амрагаа хүртэл хуурч давхар нууц амрагтай болж
буй төрийн түшээдийн эхнийх нь нууц амрагт \”Энэ нөхөр чинь чамайг хуурч байна”
гэж Г.Уянга гишүүнээр дамжуулан ховлох хүмүүс маш олон байна. Гэхдээ Г.Уянга
гишүүнд хуучин Монгол бичгээр бус, орчин цагийн Монгол хэлээр бичээрэй хэмээн
захих эмэгтэйчүүд олон байна, ойлгож унших хүн байхгүй гэдгийг ч дамжуулав. Харин учир мэдэгсэд нь, Г.Уянгыг дахиж Монгол бичгээр бичих бол мэргэжлийн багшид хандаж, зөвлөгөө авахыг сануулж байна лээ.
Хуучин цагт эцэг,
эхийн харилцах дэвтэр гэж байсан. Энэ дэвтрээр дамжуулан багш, сурган
хүмүүжүүлэгч нар нь болохгүй, бүтэхгүй байгаа хүүхдүүдийг эцэг, эхэд нь ховлодог
байлаа. Үүнтэй адилаар 76 \”хүүхэд”-тэй
УИХ хэмээх ангид харилцах дэвтэр нээж, хулгай хийж, хууль зөрчдөг гишүүдийг \”Энэ
хүнээ ав” гэж эцэг, эхэд нь, ард түмэнд ховлое. Үгэнд ордоггүй, засардаггүйн
дээр хулгай хийж, худал ярьдаг зөрүүд бух шиг 40, 50 хүрсэн, одоо засрахаасаа өнгөрсөн
хэмээх эдгээр төрийн түшээдийг эцэг эхэд нь, ард түмэнд нь ховлон байж, загнуулан байж засч авахгүй бол энэ улс чинь
хөгжихгүй юм байна. Энэ ажлыг Г.Уянга гишүүн л хамгийн сайн хийж чадна хэмээн
уриалагсад олон байна.
Улсын ажлыг ингэж хийвэл төр, түмнийхээ төлөө хийсэн
хамгийн том гавьяа болох бус уу. 8 настай балчираас 80 настай буурал хүртэл
Г.Уянга гишүүн л захидал бичиж чадна. 8 настай хүүд аавыг нь ховлож, 80 настай
эцэгт нь хүүг нь ховлох хосгүй чадвар Г.Уянга гишүүнд бүрэлдсэн бус уу. Ингээд
Г.Уянга гишүүний 80 настай буурлуудын сэтгэлийг хөндсөн уянга төгөлдөр ил
захидлыг Монгол хэлнээ буулгасныг хүргэе.
ИЛ
ЗАХИДАЛ
С.Баярцогтын
аав Сангажав гуай, Ч.Сайханбилэгийн аав Чимид гуай Танаа
Туйлаас
эрхэм хүндэт өтгөс Та бүхний энэ өдрийн амгаланг мэхийн айлтгая аа!
Цаг
төр цөвүүн, цаг агаар хүйтэн энэ цагт гавъяаныхаа амралтыг эдлэн жаргаж буй Та
бүхний амгаланг эвдэж, алтан номын үсгээр хэл болгон, ард олноор гэрч болгон
нэгэн ил захидал хүргүүлэхийн учир аа:
Манай
Монгол Улсын түүхийг Хүн гүрнээс улбаатай хэмээн лавтайяа тогтоож, тусгаар
төрийн албан ёсны түүх бичигт оруулсаар нэгэн зууныг үдэж буй. Монгол Улс
болбаас дэлхийн анхны төрт улсуудын нэгэн, эрт мандсан төрт ёсны уламжлалтай.
Европ, Азийг хамарсан гурван хэт их гүрнийг байгуулсан их түүхийн өлгий нутаг
болохын хамгийн анхны баталгаа, хамгийн эртний биет өв эдүгээн Төв, Сэлэнгэ
аймгийн заагаар орших Ноён уулын их хориг билээ. Үүнийг мэргэн ах, эгч Та нар
өчүүхэн биднээр хэлүүлэх юун!
Эрдэмтэн
Козлов анхны бунханыг малтан 23 тэмээ эд агуурс, соёлын үнэт өвийг гаргаж,
эрмитажид зөөж, Орос, Америк зэрэг хүчирхэг их гүрний хөгжсөн шинжлэх ухаанаар
зөвшөөрүүлж, Хүн гүрэн бол Монголын өвөг болохыг баталжээ. Үүнээс улбаалж одоо
цагт бид Үндэсний их баяр наадмаа Хүн гүрэн байгуулагдсан жилээс тоолон, төрийн
ойгоо бахдан тэмдэглэсээр иржээ. Баясан цэнгэхдээ Хүннү гэж, баран идэхдээ алт
гэх ёсон бий юу?
Хүн
гүрний их өвийг агуулагч Ноён уул, Түрэгийн эзэнт гүрний их өв соёлыг агуулагч
хөгшин Орхоны хөндий, Их Монголын эзэнт гүрний шүтээн Бурхан Халдун уул гурав
бол үеийн үед хориглон онголсон хүрч болшгүй ариун шүтээн нутаг болохыг Та
бүхэн зөвшөөрөх болов уу! Үүнээс гадна Сяньби, Табгач, Уйгур, Хиргис, Нирун
таван их гүрний мандал бадралын цог хийморь өнөө бидний эзэгнэн буй нутагт бий.
Гэтэл
энэ гурван эрдэнийн нэг Ноён уулыг хөндийлөн ухаж, өчүүхэн бага алтны төлөө
хоёр мянган хоёр зуун хоёр арваныг дамжуулан хамгаалсан их хориг цээрийг
зөрчиж, эцэг өвгөдийн ариун биеийг эвдэж, сүнс сүлдийг цочоон хилэгнүүлж, эх
түүхэндээ халдах муу үйлийг Таны үр хүүхэд эхлүүлэхээр завдан буй тул
аргагүйдэн хандаж байгааг минь өршөөн хэлтрүүлнэ үү! \”Муу нүүрт” хэмээх
бичин жилийн нүүрэнд төр засгаас эрхбиш Та бүхний үр хүүхдийн санаагаар, буй
ард олон, буцсан өвгөд дээдэс, буурал түүхэндээ халдсан \”муу нүүрт, муухай
санаат” бодлого гаргах болуужин хэмээн болгоомжлохын учир аа.
УИХ-ын
дарга З.Энхболд ууж өссөн Сэлэнгэ мөрнийхөө нэгэн цутгаланг устгаж мөхөөхөөр
дайрч буй нь туйлаас харамсалтай. Энэ уснаас түүний аав, ээж ч ууж байсан шүү
дээ. Сэлэнгэ аймгийн Намын хороон дарга хүртэл өндөр албыг хашиж, улс орноо
цэцэглүүлэн хөгжүүлэхэд гар бие үл амран, газар тариалангийн салбарт 50 шахам
жил үр бүтээлтэй ажиллаж, нойр хоолгүй зүтгэж асан гавъяат агрономич Сангажав
гуай Таны үед ч \”Ноён уул” хэмээх ариун дагшин газарт халдаж, уулыг нурааж,
усыг таслаж, ардыг хохироож байсангүйг Монголчууд мэднэ. Сангажав гуай Та
өнөөгийн босгож буйгаас хэд дахин олон үйлдвэр, Сангийн аж ахуйг эрт эдүгээгийн
олон хүчин зүйлийг харгалзан үзэж, судалгаа шинжилгээнд тулгуурлан, ард олны
сэтгэлийг үймүүлэлгүй, итгэлийг алдалгүй амгалан тайвнаар бүтээн байгуулж ирсэн
түүхээ хүүдээ хэлж сургах болов уу.
Цамбагаравын
хормойд нөхчсөн хааныхаа ясыг Манж нараас харамлаж явсан дайчин ойрдын угсаа
Ерөнхий сайдтан Хүн гүрний ихсийн ясыг эвдлэн ухуулахаар ёсыг эвдэн зүтгэн буй
буруу үйлийг Чимид гуай тэргүүтэн олон ах дүүс Та нар ухуулан хэлж, эргүүлэн
ухааруулж туслах болов уу? Энэ үг хэлснээ мартагч Ерөнхийлөгч болоод түүний
овог удамд ч хүрээсэй.
Монголын
төрийг далд аюулаас хамгаалахын төлөө зүтгүүлэх цол хийгээд тушаалыг харамгүй
хүртээд өдгөө түүнээ хөсөр хаяж, харин ч далд нууцыг ухуулах эвдүүлэх санаагаар
зүтгэн буй Сандаг генералын садан ах дүүс уншаасай. Эдгээр мунхрагчдын гар хөл
болж, эцэг эх хийгээд, үр хүүхдээ бузар мөнгөөр тэжээгч УИХ-ын гишүүдийн аав
ээж, ахас ихэст хүрээсэй хэмээн хүснэ.
Ард
олны хүсэлт шаардлагаар Ноён уулын орчмыг хамгаалж үлдэхийн тулд хоёронтаа
буцаасныг үл тоон ухан сүйтгэхээр завдагчдын тоо өдрөөс өдөрт нэмэгдэн байгаад
бид санаа зовж, давчдан байна. Ноён уулыг ухаж, ихсийн онгоныг цочоож, биеийг
сүйтгэж, Гацууртын голыг таслан хөнөөж, мод ургамлыг хиаруулан мөхөөхийн төлөө
зүтгэгчдийн ар гэр, аав ээж, ахас ихэс нь дээрхийн адил ухуулан сэнхрүүлэхийг
мөргөн гуйж байна.
Уур
хилэн, мунхаг харанхуй, атгаг санаатны урхи занга, адбиш харийн шунал хүсэлд
автсан бидний үеийнхний алдаа эндэгдлийг шүүн хэлж, аль алийг ухааруулан
эвлүүлэх ахмад үеийнхний ёс суртахуун, мэргэн ухаанд найдан хандахаас өөр арга
бидэнд үлдсэнгүй.
Алд
биеийг амар оршоох уул газраа сүйтгэсэн энэ бидний үеийн алдаа эндлээс болж
эцэс хойч маань Та бидний шарил, биеийг үл хүндэтгэж, ухан эвдэх муу заншлыг
тогтоохгүй байхыг хүсэмжлэн энэхүү ил захидлыг өргөн мэдүүлснийг сэтгэл оюундаа
тогтоон, өршөөн толилоосой хэмээн хүсэн гуйж, мөргөн даатгасан:
Улсын
Их Хурлын гишүүн Гантөмөрийн Уянга
Төгс