Ардчилсан Монгол
Улсад авлига, албан тушаалын \”вант улс”-ыг цогцлоон байгуулж, \”Авлигын загалмайлсан
эцэг” хэмээн аядуу хэлэгдэж байсан ч \”вант улс”-ынхаа вангаар нь тодорч цаст
уулын арслан лугаа мандаж явсан Намбар Ван \”Number One” Энхбаяр цагаа болохоор шоргоолжинд бариулна
гэгчийн үлгэрээр АН-ынханд ёстой нэг бариулж байна даа. Ардчилсан бус хуучин цагт
хаант засаг тогтоох байсан ийм л хүчирхэг \”арслан” АН-ынханд хэрхэн бариулах
болов.
Замдаа таарсан бүхнээ \”хуу хамсаар” цаст уулын ноён оргилд гарсан
тэрбээр юун дээр алдсан гээч. Өдгөө тэр алдаанууд нь ийнхүү \”мөхөл”-д хүргэх
ажгуу. Гагцхүү дээш л тэмүүлэн төрийн гурван өндөрлөг болох бүх ноён оргилыг
эзлэхээс бус хэрхэн тэнд хүрэх, гарсан хойноо яах, оргил дээрээс хэрхэн буух талаар
огтхон ч бодоогүй. Өөрийгөө л өндийлгөж байснаас МАХН-ын гишүүдээ дээш татаж
өөрт үнэнч, хүчтэй тойрон хүрээлэгчдээ бий болгож чадаагүй нь Н.Энхбаярын
оргилд хүрэхдээ гаргасан алдаа.
Ийм л учраас Н.Энхбаярыг Ерөнхийлөгчөөс
буунгуут бушуухан шиг намаа салгаж авахаар журмын нөхөд нь сэтгэж МАН болсон. Өмнөх
Ерөнхийлөгчдийн адил Н.Энхбаяр төрийн тэргүүн болсныхоо дараа зөөлөн нэгэн
болж, араа бодоогүй нь АТГ-аар шалгуулж \”аавын хаалга” татах хэмжээнд хүргэсэн.
Ц.Элбэгдоржийг харалдаа, \”аавын хаалга”-нд хүргэдэг аль \”нүх сүв” бүрийг
битүүлж, өөрөөсөө хойшхи Ерөнхийлөгчдийг хүртэл хүчгүй нэгэн болгож хувиргасан
хуулийн заалтыг \”Үндсэн хууль”-д орууллаа. Авлига авсан уу гэвэл бүгд авсан, \”аавын
хаалга” татах хэмжээнд хүрсэн үү гэвэл бүгд хүрсэн. Гагцхүү араа бодсон
найдвартай алхмыг л Н.Энхбаяр хийж, тойрон хүрээлэгчдээ хүчирхэгжүүлэх байлаа.
Гэсэн ч амин хувиа бодсон, дахин улстөрд орох гэсэн нь түүний алдаа байлаа. Уулнаас
буусан Н.Энхбаяр дахин өөд мацахаар МАН-аас салж МАХН-ыг байгуулсныг АН-ынхан амжилтанд
хүрэхгүй хэмээн сэтгэн барьж хорин цагдаж байв.
Гэсэн ч сонгууль тулсан үед
МАХН-ыг МАН болж хувирсныг мэдээгүй хөдөөгийнхний буянаар МАХН их хуралд
цөөнгүй суудал авч амжилт гаргаснаар АН-ынханд тоогдож, засагт хамтарсан. Энэ
хугацаанд Н.Энхбаярын хуучин характер арилаагүй нь тод болж Д.Тэрбишдагва,
Г.Уянга, Г.Шийлэгдамба, О.Баасанхүү нарын гишүүд зайгаа барьж эхэлсэн. Өдгөө
түүний хажууд З.Баянсэлэнгэ, Б.Тулга нарын амбиц ихтэй ч ахиц гаргаж чадахааргүй
улстөрийн \”зүтгэлтэнүүд” үлдлээ. АН-ыханд АТГ-д баригдаж 1 баригдсан Н.Энхбаярыг
дахиж босохооргүй болтол нь барих цаг айсуй. 1996-2000 онд АН-ын засгийг 3-н
удаа огцруулж байсан сөрөг хүчний тэргүүн Н.Энхбаяр энэ удаад Н.Алтанхуягийн
Засгийн газрыг огцруулж, АН-ыг 4 дэх
удаагаа дөнгөсөн. Харин тав дахь удаагаа АН юу гэж түүнээр дөнгүүлэхэв, МАХН-ын
гишүүдийг Н.Энхбаяраар базуулж байгаад Ч.Сайханбилэгийн Засгийн газрыг авч
үлдсэн. Хариуд нь түүний хүсэн хүлээсэн Шадар сайдын суудлыг амлаж, удахгүй
болох сонгуульд Шадар сайдын хувиар намаа тэргүүлэн оролцох хүсэлтийг нь биелүүлж,
их улстөрд эргэн ирэх боломжийг нь нээхээр тохиролцсон.
Гэсэн ч Н.Энхбаярыг
Эрүүл мэндийн сайд, МАХН-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга, ирэх дөрвөн жилийн их
хурлын гишүүн гэсэн маш том албан тушаалаа золиослон байж Г.Шийлэгдамба авлигын
хэрэгт \”хутгалаа”. АН-ынхны хийж буй энэ ажил Н.Энхбаярыг Шадар сайд болгох
тохирооноосоо буцаж буй хэрэг бөгөөд үүгээр ч зогсохгүй энэ хэргээр нь
далимдуулан Н.Энхбаяр цаашлаад МАХН-ыг ирэх сонгуульд оролцуулахгүй байх гэсэн
ажил аж. Н.Энхбаяр АН-ынханд энэ мэтчилэн үгүй ээ мөн их хулхидуулж, тэр
хэрээрээ их \”бариулж” байна даа, ханахгүй л байгаа бололтой. Гэхдээ их
оролдуулсан Н.Энхбаярт\”С.Зоригийн хэрэг” хэмээх эцсийн \”үүц” нь байгаа л гэх юм
билээ.