Канадад “хоёр үнэн” байдаг гэнэ. Үхэх нь үнэн, татвар төлөх нь үнэн. Дээр нь Канадчууд үйлийн үр байдаг гэдэгт итгэнэ. Karma, bad luck, good luck, destiny гэж ярина. Гэхдээ Канад үйлийн үр их хурдан ирнэ. ”Буян бодож бусдад тусална” гэдэг нь шоргоолж хооллож, тагтаанд будаа цацан өгч хоол хүнс хаях, зүдэрсэн айлд гурил өгч зургаа татуулах биш юм байна. Сар бүрийн цалингаасаа тогтмол 5, 10, 15, 20, 100 долларыг боломжоороо хандивын байгууллагын дансанд шилжүүлэх, орон гэргүй хүмүүст хоол тараадаг Фүүд банкинд шинэ хоол хүнс тогтмол хандивлах гэх мэтээр буян үйлдэнэ. Хэнд өгч байгаагаа заавал мэдэх гэж хичээхгүй. Ингээд хийсэн буян нь хойд насанд биш, үр ач нарт чинь биш өөрт чинь шууд ирнэ гэж үздэг.
Буурал татаж, пенсиндээ суух үед татварын буцаан олголт гээд бэлэн мөнгө сүнгэнээд л ороод ирдэг. Энэ тухай санхүүгийн сургалтаас сонсож мэдсэн юм.
“Хүн алж, хүрээ талаагүй”, “худлаа ярьж, хулгай хийхгүй” л бол учир нь олдоно гэсэн ойлголт үгүй ажээ. Талбай дээр 5 минут илүү зогсох, нохойгоо уяагүй авч явах, хөршийн зүлгэн дээр гишгэх /хашаагүй байсан гэж мэлзэх аргагүй/, хог ил задгай хаях, машин дотор, гадаа гудамжинд “градустай зүйл” хэрэглэх гэх мэт өдөртөө үйлдсэн үйлийн үр, оройдоо шуудангаар шунгинаад ирнэ. Халаасаар чинь хүмүүжүүлчихнэ.
Мөн залуучуудын амьдралын зорилго нь аялах, зугаалах, эртхэн бие дааж аав ээжээсээ тусдаа гарч хүссэн зүйлсээ хийх, спани, франц, хятад хэл сурах явдал юм.
“Хүүхдийн эрх” хэвлийд байх үеэс хамгаалагддаг гайхалтай орон. Эмнэлгээс гарахад хүүхдийн машины суудал бэхлэгдсэн байх, хүүхдийн өрөөтэй байх, асран хамгаалагч нь хүүхдийг 9, 10 нас хүртэл нь ганцааранг нь үлдээхгүй байх дүрмүүд энд үйлчилнэ. Энэ маягаар 18 нас хүртэл хангалттай цагийг ээж, аавууд тэдэнд зарцуулдаг болохоор залуус насанд хүрээд л “баяртай гэр минь” гэдэг.
Үр хөндөлт хийдэг эмнэлэг байхгүй. Энэ бас л үйлийн үртэй холбогдоно доо. Хүний зэрэгтэй явах, бусдын дор орохгүй, хүн шиг амьдарч ээж, аавын ачийг хариулах тухай канадчууд ярихыг сонссонгүй.
Харин “Be happy, friendly, have fun, can I help you? try it, safety is first, be careful, follow rules…” буюу эвтэй, нөхөрсөг бай, хөгжилтэй бай, хичээгээд үз, аюулгүй байдал чухал, анхааралтай бай, хууль дүрмийг дага, танд юугаар туслах уу? гэсэн үгсийг өдөржин хэрэглэх юм. Үнэхээр өөр юм!!! Ер нь хөгжилтэй эрүүл саруул, хичээнгүй ажилсаг, алдаа гаргахгүй байхад ээж, аавдаа их нэмэр болно гэсэн үг.
Үйлийн үр минь өнөөдрөөс эхлэлтэй!
Б.Уянга
