Хэдэн жилийн өмнө Герман улсад хурд хэтрүүлсэн
Монгол Улсын дипломатчдын тухай мэдээлэл олон улсын хэвлэлээр цацагдаж, тус
улсад суугаа Монголчуудын \”нүүрийг түлж” байв. Энэ үеэр ер нь дипломат
төлөөлөгчид хариуцлагагүй, асуудал тарьдаг, бараа бүтээгдэхүүн дамлан зардаг,
гэгчлэнгийн мэдээллүүд цацагдаж байлаа. Тухай бүрт манай дипломат төлөөлөгчдийн
газраас мэдээллийг үгүйсгэдэг байсныг тодхон санаж байна.
Гэвч дипломат паспорттой
нөхдүүд хууль зөрчиж, улс орныхоо нэр хүндийг унагасаар байгаа нь харамсалтай.
Жишээлбэл, 2015 оны 11 дүгээр
сард Монгол Улсаас БНХАУ-ын Эрээн хотод суух дэд консул А.Баярсайхан өөрийн
албаны автомашиндаа галт зэвсэг нууж, хууль бусаар хил нэвтрүүлэх гэж байсныг
хилийн шалган нэвтрүүлэх албаныхан илрүүлж байсан билээ. Нэгэнт түүний хийсэн
үйлдэл ил болсон учраас албан тушаалаас нь буулгаж хариуцлага тооцсон гэх
мэдээллийг консулын газраас өгсөн байдаг.
Тэгвэл саяхан тэтгэвэртээ
гарсан ч дипломат паспортоо хураалгалгүйгээр их хэмжээний тамхийг хууль бусаар
хил нэвтрүүлэх гэж байсан Монгол Улсын иргэн Украйны хилдээр саатуулагдаад
байна.
Дээрх хоёр мэдээллийн дор
уншигчдийн бичсэн сэтгэгдлээс харахад дипломат паспорттой хууль зөрчигчид
цөөнгүй байдаг бололтой юм. Мөн дипломат паспорт нь тэднийг хил даван гэмт
хэрэг үйлдэх нөхцлийг бүрдүүлж өгдөг ч байж болзошгүй. Тэгэхээр Монгол Улсыг төлөөлж,
гадны улс оронд ажиллаж байгаа хилээр саадгүй нэвтрэх зөвшөөрөлтэй
дипломатуудад өндөр шалгуур тавьдаг болмоор байна. Ихэнх дээ гадаад улсад суух
Элчин сайд танил тал, ах дүүсээ авч явдаг гэх мэдээлэл байдаг. Үүнээс болоод
мэргэшсэн бус, хувийн ашиг сонирхолоос үүдэлтэй асуудлууд үүсч байна гэж харж
болохоор. Эдийн засгийн хувьд бэрхшээлтэй хүмүүс энэ албан тушаалыг асуудлаасаа
гарахын тулд л ашиглаж таараа. Тиймээс л хилээр саадгүй нэвтрэх зөвшөөрлийг
ашиглаж, өндөр ашиг олж болохуйц бараа бүтээгдэхүүнийг дамлаж байна. Нэг
ёсондоо дипломатууд эдийн засгийн асуудлаасаа болоод дамчин болж байна гээд
хэлчихэд хилсдэхгүй.
Гэхдээ дипломатыг эдийн засгийн
асуудалтай гээд цалинг нь нэм гэсэн үг биш. Харин улсаа боддог, шударга,
мэргэшсэн хүнийг томилж, бас хариуцлага тооцож чаддаг байх хэрэгтэй л гэж
бодогдоод байгаа юм. Дипломат алба ямар хувийн
компани биш дээ. Энд танил талаа ажилд явах ямар шаардлагагүй шүү дээ. Тэгээд л арын хаалгадсан хүмүүс нь асуудалд орж, хилийн зөрчил гаргацгаагаад байх юм.
Шар хүү