Онгоцныхоо билетийг 50$ төлж, гурав хоногийн дараа явахаар дахин сунгуулаад, тэр өдрөө биш, урд өдөр нь дахин ганцаараа Ин чоны нисэх буудал руу явлаа. Одоо явах замаа мэднэ.
Мөн замын зардлаа бодоод хүү, ач хүү хоёроо үлдээсэн юм. Мөрдөн байцаах газар очоод, паспорт, билет, тэгэхдээ эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байсан бичгээ үзүүлээд, албадлагаар буцах гэж байгаагаа хэлээд ч нэмэр болсонгүй. Тэр хамаагүй хэн гарсныг хэлэхгүй бол явуулахгүй.
Ер нь Монголчууд дандаа ийм асуудал гаргадаг. Та нарыг мэдэхгүй биш. Гэр рүүгээ яв! гэж дахин хөөн гаргалаа. Би хүү ч сургуулиа төгсөөгүй байна. Хоёр жилийн дараа ирэхээр явуулах биз гэж гэнэн бодоод хүүгийнх рүүгээ автобусанд суун явлаа.
Би нэгэнт явахгүй гэж шийдсэн тул хүүгээрээ онгоцны билетээ буцаалгаж, 380.000 вон хүлээн авсан. Би найзууддаа явлаа баяртай! гээд л явдаг. Явуулахгүй байна гээд л буцаад ирдэг. Сүүлдээ найзууд маань чи онгоцондоо суухаараа яриарай! гэдэг болсон.
Намайг Цагаан сарын үеэр Монголд ирнэ! гээд эгч, ах, дүү гэр бүлээрээ Чойр, Замын-Үүдээс УБ хотод манайд ирсэн. Би Солонгосын хилээр гарч чадахгүй байгаагаа хэлээд, тэд нартайгаа интернетээр бараа бараагаа харан удаан ярилцсан.
Намайг өсгөж, гараас минь хөтөлж, миний өмнөөс хүмүүстэй муудаж, зодолдож явсан ах минь, дөрөвдүгээр сард өвчний улмаас нас барсан… Хайрт ахтайгаа уулзаж чадаагүй дээ их харамсаж явна.
Хус модонд ярилцъя… рестораны эзэн И Чан Сү бол 170 см өндөртэй, хүрэн бор царайтай, булчинлаг биетэй, давхраатай том алаг нүдтэй, Монголжуу төрхтэй билээ.
Би Солонгост олон жил ажиллаж, амьдарсан ч энэ эзнээс өөр ойр дотно Солонгос хүн надад үгүй билээ. Эзэн өөрөө Монголчуудад элгэмсүү ханддаг байсан нь нөлөөлсөн байх.
Би Ин чоны нисэх буудлын цагаачлалын албан дээр хоёр удаа очоод, явуулахгүй болохоор И Чан Сү эзэнтэй очиж уулзаад, учир байдлаа хэлээд, ажлын байр байгаа эсэхийг асуусан юм.
Эзэн рестораныхаа дээд талд газар нэмж аваад, байр барих гээд ажил их байгаа тул намайг Цээмаатайгаа хамт байрлаад, эндээ ажилла! гэж их уриалгахан хүлээн авсан. Миний чигчий хурууны гэмтэл сайн эдгээгүй. Оёдлоо бүгдийг нь аваагүй байлаа.
Ажлын бээлий өмсөхөд хөндүүрлээд, өвдөөд байдаг юм. Тэгсэн ч би бээлий өмсөөд ажлаа хийдэг байсан. Би гадаа ажлыг хийх ба хүн ихтэй үед ресторандаа орж аяга, таваг угаадаг байв.
Солонгосчууд байшин барихдаа, тариан талбай байсан газраа, том чулуу, блокоор хашлага хийж, шороо асган тэгшилдэг. Эзэн хуучин усны сувагны нэг метрийн диаметртэй, хоёр метр гаруй урттай цементэн хоолойг, ойр ойрхон босгож, шороо асган, газраа тэгшилсэн боловч тэр нь хоорондоо завсартай тул борооны улирлын үеэр, түүгээр нь шороо урсаад, байхаар надаар тэр завсарууддаа чулуу өрүүлсэн юм.
Уг нь тэр газраа байр бариад, амрагчидад хөлслүүлэх санаатай байсан боловч банкны зээл нь бүтээгүйгээс больсон.
Би наймдугаар сард ажлаасаа гараад Чонг жү хот руу явсан. Би удахгүй Монгол явна гэсэн бодолтой байснаас, тусдаа байр хөлслөлгүйгээр хүүгийндээ амьдрах болсон.
Хүү тэр үед гэр бүлээрээ Монгол явсан байлаа. Миний чигчий хуруу, 120 градусын мохоо өнцөг шиг муруй юм болон эдгэрсэн. Муруй хуруу юм болгонд тээглээд байдаг юм. Сүүлдээ тээглэхээ больсон. Би ч дассан байх.
Би Чонг жү хотод арбайт хийж байгаад, 10 сараас Ду Чан Ин гэдэг цахилгаан эрчим хүчний тоног төхөөрөмж хийдэг, үйлдвэрт байнга арбайтаар ажиллах боллоо. Тус үйлдвэр нь бүтээгдэхүүнээ гадаад оронд болон дотооддоо нийлүүлдэг юм.
Тэр үйлдвэрт Чинбаа гэдэг Монгол залуу гэрээгээр ажиллаж байгаад, гэрээнийх нь хугацаа дуусаад, Монгол буцсан. Манай хүү бас энэ үйлдвэрт ажил олгогчоос ирж ажилладаг байсан юм билээ.
Би тэр үйлдвэрт угсрагдаж буй тоног төхөөрөмжүүдийн хайрцаг, рамуудыг будах цехэд, будагдах материалуудыг өлгөх, будагдаад гараад ирэхээр нь хураах, баглах ажлыг хийдэг юм.
Хүнд, хөнгөн, жижиг, том гээд харилцан адилгүй жин, овортой материалуудыг өлгөж, хураадаг байлаа. Мөн хүүгийн урд талын байранд Солонгос нөхөртэй, Маргад гэдэг Монгол хүүхэн амьдардаг байсан.
Түүний нөхөр нь хувиараа шинээр баригдаж буй байрууд, үйлдвэрүүдийн цахилгааны угсралтын ажлыг хийдэг байсан юм. Заримдаа тэр Солонгостой хамт ажилладаг.
Мөн хувиараа барилгын ажил хийдэг, Солонгос өвгөн бас намайг дууддаг байлаа. Энэ хоёрыг дуудсан үед нь очоод, бусад өдрүүдэд нь нөгөө үйлдвэртээ гардаг юм.
Тэр үйлдвэр хоёр цаг тутамд 10 минут амардаг. Байнгын зогсоогоор ажилладаг. Дуу, чимээ ихтэй учраас Солонгосууд тийшээ явах дургүй. Ажил олгогч хүчээр л хүмүүсийг ээлж ээлжээр хөөж явуулдаг юм. Тиймээс тэр үйлдвэрт ажлын байр байнга бэлэн байдаг байлаа.
Өвөл 1-2 сард, зун 7-8 саруудад, тэр үйлдвэрийн ажилтан Солонгосчууд, дээд сургуулийн оюутан, хүүхдүүдээ ажиллуулдгаас бид нарт ажиллах боломж олддоггүй байсан юм.
Үргэлжлэл бий
Ц.Эрдэнэбат