\”Албистаны хядлага\”

$\"\"$

1277 он. Египетийн мамлюк султан Бундукдар асар олон хүнтэй армиа авч Монголын Ил хаадын улсын эзэмшил Румийн хязгаарыг довтлов. Монголын хараат Зүүн Анатолийн Эрзунжан хотын захирагч Му-йн ад Дин Парвана гэгч нь Мамлюкуудтай хуйвалдав. Тэр үед Румийг захирагчид нь Монголын Ил хаадын улсын жанжин захирагчид болох эмир Туху, эмир Уругт болон Тудан нар байв.

Тэд өөр өөрсдийн түмтийг захирч байв. Му-ин Ад Дин Парвана нь Монголын захирагч эмир ноёдод бараалхан тэднийг архиар дайлан согтоов. Монгол цэргийн хүрээнд хавтгайрсан архидалт болов. Удалгүй Бундукдар султаны асар олон тооны мамлюкууд Монголчуудыг довтлон одоогийн Туркийн Эльбистан хотын Жейхан голын дэргэд бут цохин хядсан байна. Монголын захирагч бүх эмирүүд алагдсан байна. Үүнийг сонсож хилэгнэсэн Абага хаан их цэргийн хамт Румийг зорьж Монгол цэргүүдийнхээ алагдсаны өшөөнд 200,000 мусульманчуудыг хядав. Му-ин ад Дин Парванаг ч баривчлан цаазалжээ.

Эмир Туху бол Хүлэгү хааныг даган Иранд ирсэн Жалайр аймгийн их ноён Илгай ноёны хөвүүн юм. Энэ Илгай ноён бол Ил хаадын улсын Их хуралдайд оролцохдоо Чингис хааны дээлийг өмсч хан хөвүүдээс дээгүүр суудаг байсан ганц ноён юм. Түүний нэр \”Монголын нууц товчоо\”-ы олон ноёдын 6 -д эрэмбэлэгдсэн гээд бодохоор түүний эрх мэдэл, хүч нөлөөг ойлгож болно. Түүний аав нь Жамухын дүү Тайчирын нурууг харваж алсан Жалайрын ван Жочи Дармала юм.

Харин эмир Уругт болон Тудан нар бол их ноён Судуны хөвгүүд юм. Судун ноён бол нэр алдартай их ноён байв. Түүний эцэг нь Сүлдүсний Сорхан- Шарын хөвүүн алдарт ноён Чулуун баатар билээ. Урвалт, архидалтаас болж олон Монгол дайчид, цэрэг эрс амиа алдсан ийм нэгэн гашуун түүхийг цухас өгүүлэхэд ийм ажгуу.

Ю. Пүрэвдорж

\”Албистаны хядлага\”

Related Posts

Шинэ мэдээ