Тэглээ гээд яахын?
Ямар нэгэн муу дадал зуршил дотроос чинь өөрийгөө гүйцэлдүүлэх гэж ятгаж эхлэх яг тэр үед түр зогсоод \”Тэглээ гээд яахын\” гээд дотооддоо хэлээд нэг үзээрэй. Гоё шүү дээ, ганцхан удаа гэх мэтчилэн сэтгэл чинь дэгдчээд байвал 24 цагын дараа би хаана ямархуу байдалтай байх бол гэж бодоод үзээрэй.Та яг л байсан байран дээрээ буцаад ирчихсэн байх болно. Тухайн үедээ л сайхан юм шиг боловч өнгөрсөн хойно зүгээр л нэг болоод л өнгөрсөн зүйл байх болно. Үүнийг бүхий л муу дадал зуршил дээр хэрэглэж болно. Уурлахаасаа өмнө, архи ууж мансуурхаасаа өмнө, бусдыг зовоохоосоо өмнө, амиа л бодхоосоо өмнө \”Тэглээ гээд яахын\” гээд сэтгэлдээ хэлээрэй. Хүн үхэхгээд хэвтэж байхдаа өнгөрсөн амьдарлаа эргээд нэг бодоход амиа л бодож байсан бол яах гэж тэгж бусдыг зовоож байсан юм бол доо гэсэн харамсал их байх болно. Харин хайрлаж байсан бол сэтгэл хангалуун байдаг байна. Нээрээн муу дадалаа гүйцэлдүүлээ гээд юу хожсон юм? Тэглээ гээд яахын? Өнгөрсөн хойно зүгээр л нэг дурсамж ямар ч шим үгүй тэр үеийн л сэтгэл хөдлөл. Тэглээ гээд яах юм бэ?
Сургаалийн амт
Хоолыг амтлаж байж л ямар амттай хоол гэдгийг нь мэдрэх боломжтой болохоос хоолны жорыг цээжлэсэн төдийхнөөр хоолны амтыг мэдрэх боломжгүй. Гайхалтай номлол сургаалийг өөрөө бясалгаж хэрэгжүүлж байж л яг юуг хэлсэнийг нь мэдрэх боломжтой болохоос цээжлэж тогтоосон төдийхнөөр ямар үр дүнтэйг нь мэдрэх боломжгүй юм. Тогоо шанагандаа ч хүрч үзээгүй байж бүх хоолны жорыг цээжлэх, өөрөө хэрэгжүүлж ч үзээгүй байж бүхнийг тоть шиг давтаж, түүнийгээ гайхуулж, түүгээрээ мэдэмхийрэх нь үнэхээр учир дутагдалтай. Онол дадлага хоёр хослож байж л зөв зам мөр болно. Зөв зүйтэй сургаалийг хэрэгжүүлээд үз. Энэ үед танд асуулт төрнө. Энэ асуулт л хамгийн шимтэй ном байх болно. Эндээс л таны дотор өөрчлөлт эхлэж сургаалийн амтыг таашааж эхлэнэ. Сургаалийн амтыг мэдэрцгээе. Мэдэрсэн амтаа хуваалцацгая.
Үйлдэгчгүйгээр үйлдэхүй
Аливаа үйлийг эзэн би гэсэн хувь хүний байр суурьгүйгээр хийх гээд нэг үз. Алхахдаа би алхаж байна гэсэн алхагч эзэн би үгүйгээр алха. Ихэнх хүмүүс алхаж байхдаа ямар нэгэн зүйл бодож эсвэл нүдэнд харагдсан зүйлээ дүгнэн алхаж байдаг. Эхлээд ингэлгүйгээр бие дээр мэдрэгдэж буй мэдрэмжийг мэдрэн алх. Салхи хацрыг яаж илбэж буйг, хамраар амьсгал яаж орж яаж гарч буйг, хөл яаж зөөгдөж буйг мэдрэн алх. Хэрэв бодолгүйгээр зөвхөн мэдрэмжийг даган алхаж чадаж байвал одоо цаашаа бүр ахиж би алхаж байна, салхи сэвшиж байна, хөлөө ээлжлэн зөөж байна гэсэн бодол ч үгүйгээр алхаад үз. Гэхдээ ухамсар хурц тод байх хэрэгтэй. Ярихдаа би ярьж байна гэсэн хувь хүний байр суурьгүйгээр ярина. Идэхдээ би идэж байна амттай байна, халуун байна, сайхан байна гэсэн идэгч эзэнгүйгээр иднэ. Үйлдэгчгүйгээр аливаа үйлийг үйлд. Энэ сургаалийг Бурхан багш Очироор огтлогч судартаа айлджээ. Амьтан гэсэн, сүнс гэсэн, бодьгал гэсэн байр суйрьгүй үйлдэж буй болохоор л билгийн чанд хязгаарт хүрсэн гэж нэрийдсэн ажээ.
Аз жаргалтайгаар хохир
Сайхан сэтгэлтэй гэнэн цайлган байхаар хүмүүст ашиглуулаад байх юм гэж гомдлох хүмүүс олон байдаг. Адилхан л муу санаа гаргаж байхгүй бол болохгүй юм байна яах уу? Ашиглуулаад байх уу? Муу санаатай болох уу? Гэж хүмүүс их асуух юм. Би аз жаргалтайгаар хохир гэж хариулдаг. Хайрлаж байгаагаа, үнэнээрээ байгаагаа, сайхан сэтгэлтэй байгаагаа битгий алд. Сүүлд нь харамсах зүйл үгүй. Бурханы өмнө ч нүүр бардам. Тэгэж байхад ингээд байхдаа яахав дээ гэж бүү өөрийгөө зовоо. Зөв байгаадаа сэтгэл хангалуун байж зовож биш жаргаж уйлж биш инээж тусла. Яагаад гэвэл үйлийг чи үнэн хийсэн бол үр дүн гарах нь үнэн байдаг юм. Санаа бүү зов. Аз жаргалтайгаар хохир. Яагаад заавал муухай сэтгэлтэй хүнийг дагаж муухай сэтгэлтэй болох ёстой гэж. Сайхан сэтгэлээ хэзээ ч битгий алд. Энэ чиний үнэ цэнэ эрхэм нандин зүйл чинь байх болно.Яг үнэндээ чины зүгээс хохирол биш жаргал байх болно.
Эх сурвалж: /Baasan.Erdenezuumonastery/