Ажил олгогч зөвхөн ажилд гаргах биш захиалагч эздээс
цалингийн 10%-тай тэнцэх мөнгийг аваад, хүмүүст ажил зуучилж өгдөг юм. Цээмаа
бид хоёрт тус бүрдээ 1.000.000 воны цалинтай, байртай, хоолтой, нилээн хол
байдаг төмрийн үйлдвэрийн ажил санал болгосон.
Бид хоёрт тэр үйлдвэрээс хоолны мөнгө гэж 200.000 вон өгөөд,
бид өөрсдөө хоолоо хийж иддэг байсан. Солонгост ажиллаж, амьдардаг
эмэгтэйчүүдээс Цээмаа харин хоол, цайгаа өөрөө хийдэг байсан. Ингэснээр би
хоол, цай хийх ажлаас бүрэн чөлөөлөгдсөн юм даа…
Өглөө 08-17.00 цаг хүртэл ажилладаг. Өдөр 12.00 цагт хоолоо
идээд, шууд ажилд гардаг байсан. Бямба гаригт 08-15.00 цаг хүртэл ажилладаг.
Ням гаригт амардаг байлаа.
Үйлдвэрийн эзэн гэж 20-иод настай залуу, гурван Солонгос,
бид хоёр ингээд манай үйлдвэрийн хамт олон бүрддэг юм.
Гөлмөн төмрөөр барилга, үйлдвэрүүдийн агааржуулалтын хоолойг
хийдэг юм билээ. Дуу чимээ ихтэй, цаг багатай, өрөөндөө интернеттэй.
Ажлын өдрүүдэд баяр, амралтын өдөр таарвал ажиллаад, Бямба,
Ням гаригуудад нөхөн амардаг байсан. Гурван Солонгос маань Бямба, Ням гаригууд
л гэр рүүгээ явдаг байв.
Ажлын өдрүүдэд тэндээ байрладаг. Нэг Солонгос нь эхнэр,
хүүхэд. гэр оронгүй бололтой байнга л өрөөндөө байдаг юм.
Би наадмын өглөө босоод, компютороороо Мандухай цэцэн хатан
киноны дуу, Үүлэн бор аялгууг тавихад, унтаж байсан Цээмаа гэнэт сэрээд, юу
болоод байна гэхээр нь би НААДАМ гэсэн чинь ёо ёо…
Миний дипломын ажлын хөгжим гэнэт явахаар гайхлаа гэж билээ.
Цээмаа Соёлын техникумыг хөгжмийн багш мэргэжлээр төгсөөд, дипломын ажлаа Үүлэн
бор аялгуугаар хамгаалсан гэнэ. Би тийм хөгжмийн боловсролгүй боловч Үүлэн бор,
Жалам хар, Хэнтийн өндөр ууланд гээд хөгжмүүдийг сонсох дуртай байсан юм. Энэ
хөгжмүүдийг ганц би ч биш Монголчууд бүгд л сонссдог байсан байх аа…
Цээмаатай хамт оймсны үйлдвэрт ажиллаж байсан Туяа гэдэг
хүүхэнд би Ардын Хувьсгалын …ойн байрын мэнд хүргэе! гэсэн мессеж явуулсан
чинь Хэн бэ? гэсэн хариу илгээсэн.
Би түүнийг танихгүй болохоор нь тогломоор санагдаад: – Урьд
шөнө чамтайгаа Монголд очоод, ижил зүсмийн морь унаад, Наадмын талбайгаар явж
байна гэж зүүдэллээ…гэсэн мессеж явуулсан.
Хуц! гэсэн хариу ирэхэд, Цээмаа одоо хэтэрлээ. Цаадах чинь
уурлалаа! гээд түүнтэй утсаар ярьж, бөөн инээдэм болж билээ.
Цээмаа Төв аймгийн 10-н жилийн сургуульд хөгжмийн багшаар
ажиллаж байсан гэсэн. Надад их сонин учрал тохиолдож билээ. Манай эхнэр ихэр,
Цээмаа бас ихэр юм билээ…
2002 онд болсон Солонгос улсын ерөнхийлөгчийг сонгох
сонгуульд ялсан Ну Мүн Хён 2003 оны 3 сарын 1-нээс өмнө Солонгос улсын хилээр
орж ирсэн бүх гадаадын ажилчдад, виз олгох зарлиг гаргасан.
Үүнээсээ уламжлан Солонгос улс гэрээгээр гадаад орнуудаас
нас залуу ажиллах хүчин оруулах гээд гадаадынханд их ээлтэй хандсан
ерөнхийлөгч байсан.
Энэ зарлигаар дөрвөн жил Солонгост ажилласан гадаадын
ажилчид нутаг яваад, нэг сарын дараа эргэн орж ирэх боломж бүрдсэн. Үүнийг
ашигласан гадаадын хүмүүс цөөхөн байсан болов уу даа…
Ихэнх гадаадын ажилчид энэ заалтыг худлаа хуураад, эргэж
оруулахгүй байх гэж муу санаснаас яваагүй үлдсэн гэж би үздэг юм аа.
Ингээд виз олгохдоо холбоотойгоор манай төмрийн үйлдвэр бид
хоёрт виз олгох боломжгүй гэсэн тул бид хоёр ажлаасаа гарсан.
Тэгээд бид Сувон хотод буудлын цэвэрлэгээний ажилд орсон.
Бид хоёр тус бүрдээ 1.200.000 цалинтай, буудлынхаа хажууд байх контейнерт
байрлаад, хоолны мөнгө гэж 300.000 вон аваад өөрсдөө цаг гарган өдөрт хоёр удаа
хоолоо идэж байв.
Ажлын цаг 09-24.00 цаг хүртэл, Бямба, Ням гаригуудад 01.00
цаг хүртэл ажилладаг дэндүү урт цагтай ажиллаж байсан юм аа…
Буудлын эзэн бид хоёрыг урд нь буудалд ажиллаж байсан
уу? гэж асуугаад, намайг нэг өрөөнд оруулан ор хураалган үзээд, бид хоёрыг
ажилд авахаар болов. Би урд өдөр нь буудалд ажиллаж байгаа найз дээрээ очин, ор
яаж хураах аргыг сураад, маргааш нь ажилд орсон юм.
Эхний өдөр би их ядарсан. Маргааш нь арай дээр болоод,
долоон хоногийн дараагаас орнуудаа өөрийнхөө санаанд хүртэл сайхан хураадаг
болсон.
Манай буудал 25 ортой, үүдэндээ хүн суудаггүй. Үйлчлүүлэгчид
орж ирээд, хананд байгаа өрөөнүүдийн танилцууллагаас сонголт хийн кноп дарна.
Өрөөнд үйлчлүүлэгчид орж, хаалгаа түгжнээс, цаг тоологдож,
гарахдаа өрөөнд байх төхөөрөмжинд мөнгөө хийх автомат ажиллагаатай буудал юм.
Өрөө бүр телевизортой.
Бид цэвэрлэх өрөөндөө ороод, телевизороо асааж, тодорхой нэг
суваг дээр тавихад, манай буудлын бүх өрөөнүүд гарч ирнэ.
Улаан өнгөтэй нь үйлчлүүлэгчтэй, Хөх өнгөтэй нь цэвэрлэсэн,
Ногоон өнгөтэй нь цэвэрлэх өрөөнүүд юм аа. Өрөө болгон хөргөгч, бараа худалдан
авах шүүгээтэй. Түүнийг бид байнга сэргээн тавьдаг юм. Хөргөгчинд: Хүнсний
бүтээгдэхүүн, цэвэр ус, витамин хийдэг.
Худалдан авах шүүгэнд: Лаазтай пиво, тирко, оймс зэргийг
хийдэг. Эдгээр зүйлээс авбал төлбөр дээр нь нэмэгддэг. Буудлын эзэн бид хоёрт
үйлчлүүлэгчидтэй нүүр тулвал тэдний нүүр рүү харах ёсгүй. Бушуухан холдох
хэрэгтэй гэж зааварладаг байлаа.
Бидний цэвэрлэх өрөөний хажуу өрөөнд үйлчлүүлэгчид орох,
гарах тохиолдолд эзэн бид нар руу ярьж, хаалга хаалгаад тэднийг явтал юм уу,
өрөөндөө ортол биднийг хүлээлэгдэг юм.
Мөн бид нар лифтээр дээш, доошоо явж байх үед эзэн
үйлчлүүлэгч доор лифт хүлээж байна. -Та нар буу! гээд шууд аль ч давхарт
хамаагүй буулгадаг байлаа.
Буудлын бүх үйл ажиллагааг эзэн тусгай өрөөнөөс камераар
хянаж байдаг юм. Би орнуудын даавууг солих, хураах, өрөө, коридоруудын хогийг
тоос сорогчоор цэвэрлэх ажлуудыг хийдэг байлаа. Цээмаа усны өрөө болон
жорлонгийн өрөөг цэвэрлэдэг.
Үргэлжлэл бий
Ц.Эрдэнэбат