2010 оны 3 сарын 23-нд бэр маань төрж, би ач хүүтэй болсноор
энэ цагаас хойш Өвөө гэж дуудагдах боллоо. Би анх ач хүүгээ үзэхээр, хүүгийндээ
очихдоо бэрдээ Сагстай цэцэгтэй очсон юм.
Би амьдралдаа анх удаа л эмэгтэй хүнд цэцэг
бэлэглэж байгаа нь энэ. Үүнээс хойш надад зав л гарвал, би хүүгийнх рүүгээ
явдаг ажилтай болсон. Ажилтай үедээ очиж чадахгүй бол сардаа нэгудаа
заавал очдог байлаа. 10 сард эхнэр маань Солонгос улсад ирж, ач хүүтэйгээ анх
удаа нүүр учран уулзлаа.
Тэр үед би бас л Юнг ин хотод, нөгөө муу
байрандаа амьдарч байсан. Тэгээд 11 сараас эхнэрийн эгчийнх хүүхдүүд гэр
бүлээрээ амьдарч буй Чон ан хотод, 2.000.000 воны барьцаатай, сарын 280.000
воны хөлстэй, гурвандавхар байрны дээд давхрын нэгөрөө байранд нүүж
орлоо.
Юнг ин хотод миний амьдарч байсан байрны дэргэд
Диваажин… Дотроо жорлонтой, түүндээ усанд ордог. Нарийнхан боловч балконтой.
Түүн дээрээ хөргөгч, угаалгын машинаа гаргасан. Эхнэр хүүгийнхээсээ манайд
ирсэн тул дэлгүүрээс ор худалдаж авсан. Цэцэглэж болно л доо…
Бид хоёрөөрсдөө хэрэглэх, ач маань ирээд,
орон дээр маань хэвтэх учраас хүний хуучин юмаар юу хийх үү гэж бодсон юм. Би
дүүгийнхээ хаясан компьюторыг авчраад, гэртээ интернет, кабелийн телевиз, утас
тавиулсан.
Ингэж би орчин үеийн хүн болон өөрчлөгдсөн. Энэ
үеэс интернэтээр Монгол радио явдаг гэдгийг мэдэж, байнга сонсч, чатанд нь орж,
дэлхийгээр тархсан Монголчуудтайгаа танилцсан даа…
Манай гэр метроны Пум ан буудалд ойрхон. Метроны
буудлын цаана, эхнэрийн хамаатнууд амьдардаг. Чон ан хот Юнг ин хотыг бодвол,
манай хүүгийн амьдардаг Чонг жү хоттой ойрхон. Автобус элбэг зардал нь хямдхан.
Эхнэр маань гэрээсээ ганцаараа хүүгийнх рүүгээ
явж, ирээд чадаад байдаг юм. Мөн метрогоор Сөүл дэх найз дээрээ очоод, арбайт
хийгээд, ирээд байдаг нь сайшаалтай.
Хэл, газраа мэдэхгүй хүн анх Солонгос улсад
ирэхээрээ яг Нялх хүүхэд шиг гадуур дагуулж явах, унаанд суулгах, тосч авах
гээд ажлын хажуугаар их хэцүү. Хамгийн гол нь миний ажил цагтаа тарахгүй юм уу,
оройтох гээд надаас шалтгаалахгүй юм их гарна.
Тэр болгоныг ойлгохгүй. Монголоос дөнгөж ирээд,
олон цагаар гэнэт ажиллахаараа хүмүүс их бухимддаг юм билээ. Би гэрийнхээ
ойрхон ажил олгогч газар өглөө бүр байнга эрт очоод, тэр болгон ажилд гарч
чадахгүй.
Хааяа хааяа Jonhson Kontrols гэдэг авто машины
суудал хийдэг үйлдвэрт гардаг байлаа. Тэр үйлдвэр өдөр, оройн ээлжтэй. Өдөртөө
л манай ажил олгогчоос 50-иад хүн авдаг юм билээ. Гэхдээ гадаадын хүмүүсийг
авдаггүй.
Дандаа Солонгосчуудыг тийшээ явуулдаг. Өдрийн
ээлж нь 08-20.00 хүртэл ажилладаг. Өдрийн ээлжинд явах хүн дутаад, ажил олгогч
нэгудаа намайг явах уу гэхэд би уухайн тас зөвшөөрсөн.
Эзэн цаад үйлдвэрийнхэнтэйгээ яриад, Солонгос
хэл мэддэг Монгол хүн байна. Солонгос хүний нэр дээр явуулна гэж тохироод,
надад Солонгос хүний нэр хэлж өгөөд, баахан хүнтэй хамт аваад явсан.
Тэр үйлдвэр машины суудлаа Америк, Канад,
дотооддоо, Европын захиалгаар үйлдвэрлэдэг юм билээ. Намайг анх очиход, суудлын
төмөр бүрээсийг суурин машин дээр тавьж, өгөх ажлыг хийлгэсэн.
Тэрнээс эхлээд л, шат дамжлагаар явсаар, машинд
угсрахад бэлэн эцсийн бүтээгдэхүүн болон гардаг юм. Орой ажил тарсны дараа,
эзэн бүх хүнээ автобусанд суусан хойно, хүн бүрт 78.000 вон тарааж өгөөд,
маргааш өглөө ажилд гарахгүй хүн байна уу? гэж асуудаг байсан.
Намайг тэр үйлдвэрт хэд хоног ажилласны дараа
нэгөдөр арбайтаар хамт очсон Солонгос бид хоёрыг дамжлагын эцсийн шат
болох, суудал шалгах хэсэг дээр ажиллуулсан. Анх удаагаа хийж байгаа болохоор,
тэнд ажиллаж байгаа Солонгос ажилчин надад Америк, Канад, дотоодод, Европт
гаргаж буй машины суудлуудыг яаж шалгах, тухай зааж өгсөн.
Стандартууд нь өөр өөр учраас шалгах
төхөөрөмжөө зөв ажилллуулах л хэрэгтэй юм билээ. Арбайтаар хамт ирсэн Солонгос
бид хоёрөөр өөр дамжлага дээр өөд өөдөөсөө харж зогсон ажилласан.
Би ажилдаа улайраад анзаараагүй. Үдийн хоолны үеэр харахад, нөгөө Солонгосыг
маань өөр дамжлага руу явуулсан байсан.
Би машин барьж чаддаггүй болохоор машины
маркаас өөр мэдэх юм надад байхгүй. Сүүлийн үеийн суудлын машинуудын суудал нь
автоматаар нааш, цаашаа болдог юм билээ. Би тэр бүх автомат ажиллагааг ажиллаж
байгаа эсэхийг нь шалгадаг юм.
Америк, Канад, дотооддоо гаргаж буй суудлаас,
Европт гаргаж байгаа суудал нь жолооч хамгаалалтын бүсээ хийсэн тохилдолд,
жолоочийн нуруу, суудлын хоорондох зайг автоматаар багасгаж өгдгөөрөө илүү юм
билээ. Би орой ажлаасаа ирээд, дүү нартаа Европ машин чинь л машин юм байна. Би
энэ үйлдвэрт ажилласнаасаа хойш сайн ойлголоо, гэсэн чинь дүү нар маань намайг
шоолцгоогоод байж билээ. Түүнээс хойш намайг тэр үйлдвэрт очих болгонд
шалгалтын хэсэгт ажиллуулдаг болсон.
Хүү 2.5 жилээр Магистрын зэрэг горилж, суралцах
ёстой байсан боловч, Олон улсын семинарт илтгэл нь түрүүлж, АНУ-ын Сан
франциско хотын Дээд сургуульд очиж, илтгэлээ тавих хүсэлтийг хүлээн аваад бөөн
баяр…
Мөн багш нь хоёржилээр Магистраа төгсөөд,
энэ сэдвээрээ сургуульдаа Докторантурт үргэлжлүүлэн суралц! гэсэн баярт мэдээг
эхнэр бид хоёрхамтдаа сонссон нь хамгийн аз хиймортой мөч байлаа. Аав,
ээж хоёрнь хүүгээрээ бахархаж… хүн болгонд энэ баярт мэдээг дуулгамаар
ч юм шиг… нэг хэсэгтээ л агаарт жингүүдэж явлаа даа…
Гэхдээ хүүд маань Солонгос улс дахь АНУ-ын
элчин сайдын яамнаас: – Та Солонгос улсад Их сургууль төгсөөд, Магистрын цолоо
хамгаалсан тул АНУ-д үлдэх боломжтой, гэсэн шалтгаанаар виз олгоогүй юм. Үүнд
хүү жаахан сэтгэл дундуур харагдсан. Би хүүдээ хичээл, номоо сайн хийвэл
АНУ-аас дахиад урина аа! гэж сэтгэлийг нь засаж хэлсэн.
Энэ жилийн цагаан сар эхнэрийг маань байгаад,
таарсан тул бид халуун ам бүлээрээ гадаадад анх удаа тэмдэглэн өнгөрүүлсэн юм.
Эхнэрийн хамаатнууд олон тул энэ жилийн цагаан сар Монголд тэмдэглэдгээс
дутахааргүй өргөн болсон.
Эхнэр бид хоёрын хооронд хэрүүл бас
тасраагүй… эхнэр нилээн ууртай, надтай дуугаралгүй… хялалзсаар… нутаг
буцсан. Үүнд миний буруу байгаа боловч бүхнийг надад үүрүүлэх учир дутагдалтай
баймаар юм даа…
Би эхнэрийнхээ хамаатан Жаргал, түүний найз
Ганаа, Чинбаа, миний найз Төр, Канг дунг-2 хөргөгчинд ажиллаж байсан
Даваанартай хамт FC KOREALAND гэдэг замын компанид ажиллах болсон. Анх
Жаргал, Ганаа, Чинбаанар тэнд ажилд ороод, намайг дуудаж, бид бригад
байгуулан ажиллах болсон юм.
Бригад маань 12 хүний бүрэлдэхүүнтэй. Зуурах
хэсэгт -2 хүн, зуурмаг таарахад -2 хүн, 1-3 тонны зам индүүгч барих -1 хүн,
тараасан зуурмагийг тэгшлэгч ба анжис барих -1 хүн, төгсгөл хийх -2 хүн,
зуурмаг зөөх самосмалын жолооч, \”Муур” /KAT гэсэн бага оврын бульдозер/ -ын
жолооч, бригадын ахлагч гэсэн бүрэлдэхүүнтэйгээр ажилладаг юм.
Би эхлээд зуурмаг тараах хэсэгт ажиллаж
байгаад, зуурах хэсэгт очсон юм. Тэнд зуурагч, түүний туслах гэсэн
хоёрхүн ажилладаг. 380 вольтоор ажилладаг зуурмаг зуурах, хоёрметр
диаметртэй, 60 см өндөртэй гурванмашин байдаг.
Зуурагч: Зуурах гурванмашинд Муураар элс
хутган хийхэд, хажуудаа байгаа туслагчийнхаа савлаж өгсөн, хувинтай цементийг
элсэн дээрээ хийж, элс, цементээ сайн холилдсоны дараа, улаан өнгө оруулагч
нунтаг Оохорыг хийж, мөн холилдсоны эцэст, усаа тааруулж зуурах үүрэгтэй.
Туслагч нь: Нэгтонны шуудайнд савлагдсан
цементийг 6-9 ширхэг хувинд савлаж өгнө. Том шуудайнаас хүрзээр цемент хутган,
хувин руу хийхэд, хүрзээ жаахан хий оруулж барихгүй бол цемент хүрзийг хөхөөд
хөдөлгөдөггүй юм. Мөн зуурмаг бэлэн болоход, бууж зуурмагийн машины амыг нээж,
хаах үүрэгтэй.
Би доошоо гоожиж буй зуурмагийг хэр зэрэг өтгөн
зуурч вэ гэдгийг нь гараараа базаж үздэг байсан юм. Энэ хэсэг байнгын шороо,
тоос, цементтэй холилддог тул хүмүүс ажиллах дургүй байдаг юм. Мөн байнгын амны
масктай ажилладаг тул зуны бөгчим халуунд их хэцүү…
Үргэлжлэл бий
Ц.Эрдэнэбат