• Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих
2025 он 10 сарын 3
Монгол туургатны цахим сайт
deed
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • All
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Сэлбэ голын эргээр 2 метрийн өргөнтэй явган хүний зам барина

    Сэлбэ голын эргээр 2 метрийн өргөнтэй явган хүний зам барина

    Туулын хурдны замын инженер, геологийн өрөмдлөгийн ажлыг эхлүүлжээ

    Туулын хурдны замын инженер, геологийн өрөмдлөгийн ажлыг эхлүүлжээ

    ҮСХ: ЕБС-ын сургуулийн нэг багшид дунджаар 21 хүүхэд ногдож байна

    ҮСХ: ЕБС-ын сургуулийн нэг багшид дунджаар 21 хүүхэд ногдож байна

    Судан улсад ажиллаж байгаа энхийг сахиулагч С.Нэргүй Энэтхэгийн алба хаагчийн амийг аварчээ

    Судан улсад ажиллаж байгаа энхийг сахиулагч С.Нэргүй Энэтхэгийн алба хаагчийн амийг аварчээ

    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

  • Улс төр
    УИХ-ын байнгын хорооноос ирсэн саналын дагуу хэлэлцэх асуудал хойшлогдсон тул чуулган хуралдахгүй

    УИХ-ын байнгын хорооноос ирсэн саналын дагуу хэлэлцэх асуудал хойшлогдсон тул чуулган хуралдахгүй

    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    МАН-ын Хяналтын хороо хуралдаж байна

    МАН-ын Бага хурал маргааш 09.00 цагт эхэлнэ

  • Эдийн засаг
    • All
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

  • Үндэстэн
    • All
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

  • Дэлхий дахинд
    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Балбад 22 жагсагч цагдаа нарт буудуулан амиа алджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

  • Эрүүл мэнд
    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    ЭМЯ: Хөвсгөл аймагт гарсан тарваган тахлын голомт өргөжих магадлал өндөр байна

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    Ойрын хавьтал болсон 34 хүний шинжилгээнээс 22 нь эерэг гарчээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

  • Бусад
    • All
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • All
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Сэлбэ голын эргээр 2 метрийн өргөнтэй явган хүний зам барина

    Сэлбэ голын эргээр 2 метрийн өргөнтэй явган хүний зам барина

    Туулын хурдны замын инженер, геологийн өрөмдлөгийн ажлыг эхлүүлжээ

    Туулын хурдны замын инженер, геологийн өрөмдлөгийн ажлыг эхлүүлжээ

    ҮСХ: ЕБС-ын сургуулийн нэг багшид дунджаар 21 хүүхэд ногдож байна

    ҮСХ: ЕБС-ын сургуулийн нэг багшид дунджаар 21 хүүхэд ногдож байна

    Судан улсад ажиллаж байгаа энхийг сахиулагч С.Нэргүй Энэтхэгийн алба хаагчийн амийг аварчээ

    Судан улсад ажиллаж байгаа энхийг сахиулагч С.Нэргүй Энэтхэгийн алба хаагчийн амийг аварчээ

    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Аравдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлөв

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Саудын Арабын элсэн цөлөөс эртний амьтдын хадны зураг олджээ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Санзайн эцсээс Багабаян чиглэлийн 1.7 км авто замыг шинэчилнэ

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Гэвш Жамба Тинлей Монголд морилж, айлдвар айлдана

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

  • Улс төр
    УИХ-ын байнгын хорооноос ирсэн саналын дагуу хэлэлцэх асуудал хойшлогдсон тул чуулган хуралдахгүй

    УИХ-ын байнгын хорооноос ирсэн саналын дагуу хэлэлцэх асуудал хойшлогдсон тул чуулган хуралдахгүй

    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Б.Энхбаярыг МАН-аас хөөх шийдвэр гаргалаа

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    Монголын талаас Оюу толгой төсөлд өөрсдийн санхүүгийн загварчлалыг анх удаа боловсруулжээ

    МАН-ын Хяналтын хороо хуралдаж байна

    МАН-ын Бага хурал маргааш 09.00 цагт эхэлнэ

  • Эдийн засаг
    • All
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

    “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 32 мянган тонн коксжих нүүрс арилжлаа

  • Үндэстэн
    • All
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

  • Дэлхий дахинд
    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Газын зурваст геноцид үйлдэж байна гэж НҮБ-ын комисс мэдэгджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Балбад 22 жагсагч цагдаа нарт буудуулан амиа алджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Мексикт хий ачсан машин дэлбэрч, олон хүн шархаджээ

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

    Непалын авлигадаа идэгдсэн улстөрчид, тэдний хүүхдүүдийн тансаглалд иргэдийн уур хилэн буцалж байна (фото)

  • Эрүүл мэнд
    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    ЭМЯ: Хөвсгөл аймагт гарсан тарваган тахлын голомт өргөжих магадлал өндөр байна

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    Ойрын хавьтал болсон 34 хүний шинжилгээнээс 22 нь эерэг гарчээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

    Гахайнаас хүнд уушги шилжүүлэн суулгажээ

  • Бусад
    • All
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

No Result
View All Result
Монгол туургатны цахим сайт
No Result
View All Result

Зүчи хааны бунханыг зорьсон аян замын тэмдэглэлээс

by undesten
2019-09-25 17:01
in Онцлох мэдээ, Түүх, уламжлал
5
Зүчи хааны бунханыг зорьсон аян замын тэмдэглэлээс
SHARETWEET

Дөчин нэгэн хэмийн халуунд Казакстаны тал нутгаар тоос татуулан давхих ЛАДА машины урд талын суудлаас Амараа “догдлож байна уу?” гэж асуугаад Цэрэн тэр хоёр над руу зэрэг харав. Манайхан шинэ газар, уулзаж байгаагүй хүмүүсийг зорихдоо тэр бүр ингэж асуудаггүй учир.

Их хаан Чингис ууган хүү Зүчидээ “монгол морьдын туурай хүрэх өрнөд нутгийг” эзлэн захирах үүрэг өгсөн нь алдарт арван гуравдугаар зууны хориод он билээ. Үүнээс хойш түүхэнд Зүчийн улс, Цагаан Орд улс, Алтан орд улс хэмээн нэрийдэх болсон бүс нутгийн анхны нийслэл өнөөгийн Казакстан Улсын Жезказган хотоос тавиад км зайд орших Хар Хэнгэрэгийн голын бэлчир нутаг бидний дуран авайд улам тодорсоор. Цагтаа ус бэлчээр тэгширсэн, ан амьтан жигдэрсэн газар байсан тухай сурвалжууд өгүүлдэг ч мөнөөх түүхэнд бишрэн тэмдэглэгдсэн сайхан зүйлс он цагийн эрхэнд гундан бүдгэрсэн мэт санагдана. Жин үдийн наран дор номин өнгөт гэр хэлбэрийн бөмбөгөр орой бүхий улаан тоосгон Бунхан нүдний өмнө бууж ирлээ. 1227 оны хавар Зүчи хаан энэ газар тэнгэрт хальсныг сурвалжууд өгүүлдэг. “Чингис хаан ууган хүүгийнхээ дурсгалыг хүндлэж, уй гашууг тэвчин энэхүү бунханыг байгуулахыг зарлигджээ. Тухайн үедээ Монгол-Хипчакийн уран барилгын донж маягийг хослуулан барьсан гэдэг”.

Ийн хол ойрын сураг чимээ, эх бичгийн шаргал хуудсыг эргэцүүлэх зуур их талын дундах багахан довцог руу өгсөх машины хурд сааран зорьсон газраа догдлон хөл тавилаа. гайхсан ч “догдлолгүй яах вэ, энд л ирэх гэж энэ урт замыг туулж байна” гэж хариулаа. Энэ бол ЗҮЧИ ХААНЫ БУНХАНЫГ зорин яваа TASAM-ынхан буюу зураглаач Л.Амартүвшин, орчуулагч судлаач Б.Цэрэн бид гурвын донсолгоот замын туршид хөөрөлдсөн богинохон яриа. Машины хаалга, цонх, суудал, гээд нүх сүв бүрээр нарийн шороо шигж байлаа. Зургийн аппарат маань дуран татах бүрт шажигнан дуугарах нь ёстой л гол зурах мэт. Таван жилийн өмнө Афганистаны Кабулаас Мазар И Шариф руу яг ийм нарийн шороотой замаар явж ирэхдээ хоёр камераа нэг зэрэг “их засварт” оруулж байсан санаанд бууж хамаг байдгаараа л халхлахыг хичээлээ. Жолооч залуу: “та нар жийпээр л явах байсан юм” хэмээн үе үе халаглах нь машинаа хайрласны шинж. Харин бидний хувьд зуу гаруй мянган хүн амтай Жезказган хотоос зам мэдэх ганц л жолооч олсон нь энэ билээ. Тиймдээ ч бид: “орос лада ч япон ландаас дутахгүй л дээ” гэж жолоочоо тайвшруулахыг хичээнэ.

“Хэдэн жилийн өмнө ирж үзсэн” жолооч маань үе үе машинаа зогсоож, алсын бараа, газрын байдлыг харах нь төөрөхөөс болгоомжилж байгаа бололтой. Харин бидний луужин зөв чиг рүү явж байгааг тодорхой зааж байлаа.

                                                                          Казакстан Улс
                                                            Зүчи хааны бунхан XIII зуун

Улсын хамгаалалтад орсон соёлын дурсгал гэж Казак, Орос хэл дээр бичсэн чулуун хөшөө биднийг угтав.

Их хаан Чингисийн ууган хүү, дэлхийн цэрэг дайны түүхэнд хоёр зуу гаруй хот сууринг эзлэж, хагас зуун томоохон тулалдаанд гарамгай гавъяа байгуулсан Зүчи хааны бунханы өмнө бид ийн ирлээ. Дундад азийн олон улс орны соёлын бахдам дурсгал болсон алтан ургийн Ил хаадын сүрлэг бунхан болон Монголын Барлус аймгаас гаралтай Төмөр хаан түүний залгамжлагчдын цогцолбор бунхан шиг харуул хамгаалалт бүү хэл хаалга үүд байсангүйд бид дор бүрнээ гайхав. Бунханы гадуур намхавтар төмөр хайс татжээ. Хожим энд алтан ургийн болон Зүчи хааны шадар хүмүүсийн шарилыг бунхалсан тухай сурвалжуудад дурдсан байдаг ч он цагийн эрхэнд үү, шинжилгээний ангийн “үр дүнд” үү тэр гэх тэмдэг харагдсангүй.

Сэндийлсэн газар, овоолсон шороо, тэр ч бүү хэл сүүлийн үеийн оршуулгууд нэлээн хэд харагдана. Нэг нь бүр Зүчи хааны бунханы загварыг яг дууриаж өрсөлдөх мэт арай томоор барьсан “шинэ мянганы” “шавар нь хатаагүй” бунхан байсанд гайхах эгдүүцэх зэрэгцсэнийг нуух юун. (Заншил ёсоор бол дээдсийн нойрсох нутгийг “их хориг” хэмээдэг билээ. Энэ нэрэнд ямар ч тайлбар хэрэггүй санагдана. Харин найман зуун жилийн дараа хэн их хоригийг сөрж, алтан ургийн хаантай зэрэгцэн нойрсохыг хүссэн юм бол? Ямартаа ч орчин цагийн арга замаар “дэлхийг дайлж, алдраа дуурсгасан” энэ нутгийн бүү хэл ер хэний ч нэр санаанд буусангүй).

Бунхан руу шууд оролгүй, газрын байцыг ажиглан, гадна хана, бөмбөгөр орой, барилгын ерөнхий төрх, орчин тойрныг хараад өөрийн эрхгүй бодолд автан зогсож, хагас цагийн дараа дотогш орлоо. Бунханы дотоод байдал их л энгийн. Сэтгэлд харин зүйрлэшгүй сүрлэг. Хоймор талд улаан тоосгоор шалнаас дээш таван үе өрсөн их булш, түүний наана буюу үүдэн талд дөрвөн үеэр шатлуулж өрсөн багавтар булш байлаа.

1946 онд А.Х.Маргуланаар удирдуулсан анги энд ажиллаж их булшийг Зүчи хааны харин бага булшийг түүний их хатан Хэрэйд Бектумышын шарил болохыг тогтоосон тухай “Казакстаны түүхийн нэвтэрхий толь бичиг”-т тэмдэглэгдсэн байдаг. Харин “Модон авсанд хааны шарилтай хамт зэр зэвсэг, алт эрдэнэс, торго дурдан, ангийн яс зэрэг олдсон” тухай одоо ч энэ нутгийнхан ам дамжин ярьдаг юм байна. Энэ гадаргуугаас алд хүрэмгүй газар эрхэм хаан, их жанжин нойрсож байна гэж бодохоор ер бусын эрхэмсэг оршихуй төрж байлаа. “Их Монгол өнөөдөр…” гэж ирээд ховломоор ч юм шиг. Эсвэл “Бид сайн байгаа…” гээд аавынхаа газар очоод өмрөн эмтрэн байж хэлдэг тэр л үгсийг шивнэмээр ч юм шиг…

“Туурганд нь хамаг монголын ханлиг аймгуудын тамга, бэлгэдэлийг сийлсэн…” тухай уншиж байсан минь санаанд буусан ч тоосгоор өрсөн ханын тухайн үеийн өнгөлгөө бүрэн баларсныг хараад мөнөөх мөрүүд бодлоос хийсэн одлоо. “Хаалганы хээн чимэглэл нь ихэд уран тансаг” хэмээн тэмдэглэгдсэн байдаг ч цагийн саалтад цас бороо, нар салхинаас хамгаалах хаалтгүй болжээ. “Аргагүй дээ найман зуун улирсан шүү дээ” хэмээн сэтгэлээ тайвшруулав. Шувууны сангас, хаа сайгүй харагдана.

Зүчи хааны шарилыг энэ газар бунхалсныг домогт хүүрнэж, дорно өрнийн түүх сануулж ирсэн хэдий ч өнөөдөр ийм дүр төрхтэйгээр хадгалагдаж байгааг харсан монгол хүн бүрийн зүрх шимшрэх нь лавтай. Алтан ургийн ариун тасархай болсон хааны дурсгалыг их гүрний голомтыг сахисан хойч үе бид дэлхийн дайтад мэдүүлэхийн тулд нэг байтугайг эргэцүүлж, нэлээн хэдэн бодит үйлс бүтээх үүрэгтэй мэт санагдана.
Бид зорьсон хэргээ бүтээгээд буцаж байна. Шингэх нарны эсрэг талд мөнөөх “шинэ мянганы” бунханы сүүдэр Зүчи хааны бунхан дээр тусжээ. Сэтгэл эмтэрч байна.

 Соёл судлаач Ц.Санчир

ShareTweet

Related Posts

С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”
Онцлох мэдээ

С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

2025-08-18 11:52
Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс анх удаа мөнгөн гэрэгэ олджээ
Онцлох мэдээ

Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс анх удаа мөнгөн гэрэгэ олджээ

2025-06-10 11:48
Өсөлт, шинэчлэлтийг бэлэгдэл  “Ногоон модон луу”
Танин мэдэхүй

Луу шүтээн бол Монголынх

2024-01-05 13:15
}

Шинэ мэдээ

УИХ-ын байнгын хорооноос ирсэн саналын дагуу хэлэлцэх асуудал хойшлогдсон тул чуулган хуралдахгүй

УИХ-ын байнгын хорооноос ирсэн саналын дагуу хэлэлцэх асуудал хойшлогдсон тул чуулган хуралдахгүй

by undesten
2025-10-03 12:38
0

Сэлбэ голын эргээр 2 метрийн өргөнтэй явган хүний зам барина

Сэлбэ голын эргээр 2 метрийн өргөнтэй явган хүний зам барина

by undesten
2025-10-03 09:58
0

Туулын хурдны замын инженер, геологийн өрөмдлөгийн ажлыг эхлүүлжээ

Туулын хурдны замын инженер, геологийн өрөмдлөгийн ажлыг эхлүүлжээ

by undesten
2025-10-03 09:05
0

ҮСХ: ЕБС-ын сургуулийн нэг багшид дунджаар 21 хүүхэд ногдож байна

ҮСХ: ЕБС-ын сургуулийн нэг багшид дунджаар 21 хүүхэд ногдож байна

by undesten
2025-10-03 08:46
1

Судан улсад ажиллаж байгаа энхийг сахиулагч С.Нэргүй Энэтхэгийн алба хаагчийн амийг аварчээ

Судан улсад ажиллаж байгаа энхийг сахиулагч С.Нэргүй Энэтхэгийн алба хаагчийн амийг аварчээ

by undesten
2025-10-02 18:57
0

Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

Д.Амарбаясгалан: Намайг гүтгэсэн улстөрч Хууль зүйн сайдын албан тушаалаар “шагнууллаа”

by undesten
2025-10-02 18:41
1

ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

ХЗДХ-ийн сайдыг танилцуулах саналыг УИХ-аар хэлэлцсэнгүй

by undesten
2025-10-02 16:54
0

УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

УИХ дахь АН-ын бүлэг чуулганы нэгдсэн хуралдааныг орхин гарлаа

by undesten
2025-10-02 14:04
0

С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

С.Цэнгүүн: С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэрэг хэдийнээ илэрсэн гэж боддог

by undesten
2025-10-02 11:32
0

МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

МАН-ын Хяналтын ерөнхий хороо шийдвэрээ эргэн харахыг шаардав

by undesten
2025-10-02 11:06
0

oren-sarmats.ru
  • Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үндэстэн
  • Дэлхий дахинд
  • Эрүүл мэнд
  • Бусад

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай