​БХБЯ: Үндэсний дөрвөн цементийн үйлдвэр 16-28 хувиар бүтээгдэхүүний үнээ нэмсэн

Барилга хот байгуулалтын яамнаас цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийлээ. Хаврын бүтээн байгуулалт эхэлж байгаатай холбоотойгоор барилгын гол нэрийн бүтээгдэхүүн болох арматур, цемент, хавтан, төмрийн бүтээгдэхүүн имортыг татан авалтын талаар мэдээлэл өгөв.

Барилга хот байгуулалтын яамны дэд сайд Э.Золбоо: Барилгын гол нэрийн бүтээгдэхүүн арматур, цемент. Манай улсын жилийн арматурын хэрэглээ 250 мянган тонн. Ихэнхийг нь БНХАУ-аас импортолдог. Бид өнөөдрийн байдлаар 80 мянган тонн арматурын нөөц бэлтгэсэн. Үүний 90 орчим хувийг ОХУ-аас татан аваад байна. Цаашдаа БНХАУ-аас татан авалт хийх шаардлага бий. Хятадаас чингэлэг тээврээр бараа бүтээгдэхүүнээ татаж байна. Арматур болон зарим овор ихтэй бараа чингэлэг тээвэрт багтахгүй учраас задгай вагоноор татахаар бэлтгэл хангагдаж байна. Одоогоор төмөр замаар 1000 орчим вагон зорчуулахаар ярьж байна.. Үүний 410 вагоноор бараа татах зөвшөөрөл авсан. Гуравдугаар сард 350 вагоноор арматур татвал дахиад 20 мянган тонн нөөц бүрдэх боломжтой. Мөн ОХУ-аас худалдан авалтаа хийсэн 30 мянган тонн арматур орж ирнэ. Ингэснээр гурав, дөрөвдүгээр сард 130 мянган тонн арматурын нөөц бүрдэнэ. Жилийн нөөцийнхээ 50 хувийг бүрдүүлэх учраас хомсдол үүсэхгүй гэж харж байна. Цаашид тав, зургаа, долдугаар сард төлөвлсөн татан авалт хийгдэнэ. Цар тахал, дайны нөхцөл байдалтай байгаа ч аль болох хомсдол үүсгэхгүй байхын төлөө ажиллаж байна. Мөн цементийн хувьд хомсдол үүсэхгүй гэж харж байна. Дотоодоос бүрэн хангах боломж бүрдсэн.

Харин цементийн үнэ энэ долоо хоногоос өссөн. Үндэсний дөрвөн цементийн үйлдвэр 16-28 хувиар бүтээгдэхүүний үнээ нэмэгдүүлсэн. Тухайлбал, Мөнхийн баян гал 16, Хөтөл 24, Мак 26, Мон цемент 28 хувиар цементийн үнэ нэмсэн. Эдгээр компаниуд цементийн үнэ бодит байдалтай уялдуулан нэмсэн үү гэдгийг ШӨХТГ-аас шалгахаар болсон. Үнэхээр зах зээлийн нөхцөл байдлаас болж үнэ өссөн бол төрөөс ямар дэмжлэг үзүүлж болохыг баасан гаригт Шадар сайдад танилцуулахаар болсон. Манай яамнаас цемент үйлдвэрлэгчдээс тайлбар авахад, зах зээлийн зайлшгүй шаардлагаар өссөн гэж хэлсэн. Цементийн орц, ажиллах хүчний зардал өссөн нь голлон нөлөөлсөн гэж тайлбарлаж байгаа. Гэхдээ үнэ өсгөсөн нь бодитой эсэхийг ШӨХТГ-аас шалгаж тогтооно.

“Монголын үйлдвэрийн цемент өслөө, Хятадын цемент авна” гэж зарим иргэд, компаниуд маань ярьж байна. Гэхдээ энд нэг тайлбар хийх нь зөв. Нэгд, 2017 онд Монгол Улсад хоёр том цементийн үйлдвэр ашиглалтад орсноор маш том хувь нэмэр оруулсан. Өнөөдөр дайн байлдаан, цар тахалтай байгаа энэ нөхцөлд манай улс цементийн хэрэглээгээ бүрэн дотоодоосоо хангаж, бусад улсаас хараат бус болж чадсан. Ямар ч нөхцөл бүтээн байгуулалтын ажлаа тасалдуулахгүй хийх боломжтой болсон. Хоёрт, бид дотооддоо 1.8 сая тонн цемент үйлдвэрлэж чадаагүй бол өнөөдөр барилга бүтээн байгуулалтын ажил таг зогсох байсан. Хятадаас цементээ татаж чадахгүй нөхцөлд орох байсан. Дотоодоо үйлдвэрлээгүй бол сард 4000 вагоноор цементийн нөөц татах асуудал яригдах байсан. Гэтэл өнөөдөр бид Хятадын талтай яриад, яриад 1000-хан вагон ачаа бараа татан авч байна шүү дээ. Гуравт, Хятадад цементийн үнэ Монголд зарагдаж байгаа үнэтэй яг ижил байна. Нааш нь татвал тээвэр, гааль, татварын зардал нэмэгдэж, харин ч үнэтэй зарагдахаар байна.

Ийм үндэслэлээр иргэд, аж ахуйн нэгжүүд үндэсний үйлдвэрлэгчдэдээ хүндэтгэлтэй хандаж, сэтгэл санаагаар дэмжих ёстой. Мөн цемент үйлдвэрлэгчид ч иргэдийнхээ итгэлийг алдахгүй, зах зээлтэй нийцүүлэн үнийн тогтвортой байдлыг хангаж ажиллах ёстой” гэлээ.

Хэвлэлийн хурлын дараа дэд сайд Э.Золбоо сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа.

-Танай яам орон сууцны үнийг багасгах тал дээр ямар арга хэмжээ авч байна вэ?

-Цар тахлын нөхцөл байдлаас болж бүх бараа материал өссөн. Цементийн үнэ 2020 оноос хойш өсөөгүй. Өнөөдрийн байдлаар 25 хувиар дунджаар өссөн. Цементийн үйлдвэр бид бүхэнтэй мөн ард иргэдтэйгээ хамтарч ажиллах ёстой. Ямар нөхцөлд тодорхой шалтгаангүй үнээ нэмэгдүүлж болохгүй. Бид хоорондоо ойлголцож хаа хаанаа хариуцлагатай явах ёстой.

Манай барилгын салбар 100 хувь хувьчлагдсан. Барилгын материалын үнийн өсөлттэй уялдуулаад барилгын үнэ нэмэгдэж байна. Хэрэв цаашид барилгын материалын үнийн өсөлтийг давж барилгын үнэ өсвөл худалдан авагч тал байхгүй байна. Худалдан авагч байгаад барилгын үнэ өсөөд байвал бид ипотекийн зээлийг зогсоох эвсэл дараагийн асуудлыг авч үзнэ. Яг өнөөдрийн байдлаар барилгын үнийн өсөлт барилгын материалын үнийн өсөлтөөс даваагүй байна.

-Он дамжин царцсан барилгын хэдэн хувь нь сургууль цэцэрлэгийн барилга байна вэ?

-Одоогоор 416 төсөл арга хэмжээ царцаад байна. Үүний 40 хувь нь сургууль цэцэрлэгийн барилга байна.

-Цементийн үйлдвэрүүд үнээ 2020 онд нэмэгдүүлж байсан. БХБ яамны зүгээс үйлдвэрлэгчидтэй үнийн өсөлт дээр тогтвортой уулзалт хийж байсан уу. Үнийн өсөлтийг урьдчилж сануулах боломж байгаагүй юу?

-Цементийн үйлдвэрүүд 2020 онд цементийн үнээ 22 хувиар өсгөсөн. Тус өсөлтийн дараа би яамны холбогдох хүмүүсийн хамт цементийн үйлдвэрүүд дээр ажиллаж нэг зүйл дээр тохиролцсон. Цаашдаа та бүхэн ямар нэг байдлаар үнээ өсгөвөл яаралтай яамтай уулзаж хэлэлцээрэй, шалтгаанаа мэдэгдээрэй. Хэрэв нэмэгдэхээр болбол бид үүнээс өмнө тодорхой шалтгааныг судалж, шийдвэрлэх боломжтойг нь шийдвэрлээд үнийн өсөлтийг багасгах боломжтой шүү гэж тохиролцсон. Гэвч саяны үнийн өсөлтийг үйлдвэрлэгчид бидэнд урьдчилж мэдэгдсэнгүй. Үүнээс болж бид үнэ өссөний дараа л хойноос нь хөөцөлдөөд байгаа нөхцөл байдалд орж байгаа нь үнэн. Нэгэнт ийм зүйл болсон учир бид нөхцөл байдалд дүгнэлт хийж, санал боловсруулахаар ажиллаж байна. Зах зээлд өөрсдийн дураар үнээ өсгөх нь мэдээж буруу. Цемент бол стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүн. Манайд дөрөвхөн гол тоглогч байна. Энэ бол зөвхөн цементийн асуудал биш нийт барилгын компани, цаашлаад орон сууцны үнэд нөлөөлнө. Би үйлдвэрлэгчидтэй өчигдөр уулзахдаа үнээ буулга гэх нөхцөлийг тавьсан. Маргааш дахиад уулзаж, ярилцах болно.