\”Саусгоби Сэндс” компани Монгол Улсад 35 орчим тэрбум төгрөгийн татвар
төлөх ёстой. Компани ч гэж дээ уг нь Гүйцэтгэх захирал Жастин Капла нарын
гурван хүнийг татвараас зайлсхийж, хуурамч баримт бүрдүүлсэн, улмаар Монгол
Улсад 35 орчми тэрбум төгрөгийн татварын хохирол учруулсан гэж анхан шатны
шүүхээс ялласан байдаг.
Гэвч Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Жастин Капла нарт өршөөл үзүүлж,
ялаас чөлөөлсөн юм. Харин тэдний Монгол Улсад учраалсан татварын хохиролд
өршөөл үзүүлээгүй гэдгийг Ерөнхийлөгчийн хуулийн зөвлөх мөн ч олон удаа
тайлбарласан даа.
Яахав шүүхээс Жастин Капла нарын учруулсан хохирлыг \”Саусгоби Сэндс”
компани төлөх ёстой гээд шийдвэр гарчихсан. Тэгэхээр Жастин Капла бус \”Саусгоби
Сэндс” компани Монгол Улсад учруулсан татварын хохирлыг барагдуулах
шаардлагатай болж. Гэвч өнөөдрийг хүртэл хохирол барагдуулахаас зайлсхийсээр
байна.
Сүүлдээ ч Монгол Улсын Ерөнхийлөгч \”шал дэмий өршөөл үзүүлсэн юм” гэж ч
бодогдох боллоо. Уг нь МИАТ-ийн мөнгө угаадаг эрхмүүд шиг улсад төлөх ёстой
өрийг нь барагдуулсны дараа уучлал, өршөөл үзүүлсэн бол дараа нь ийм асуудал
гарч, \”Саусгоби Сэндс” унжиж, бид татвараа нэхэхгүй л байлаа. Гэвч ороод
өнгөрсөн борооны араас цув нөмрөөд яах вэ. Угаасаа Жастин Капла нар бидэнд олдохоосоо
өнгөрсөн биз. Тиймээс шаварт унасан шаргын эзэн \”Саусгоби Сэндс”-ээс хохирлоо
нэхэмжлэх хэрэгтэй. Эдийн засаг хямарсан энэ үед энэ зэргийн нөхөн төлбөрийг \”төмөр
нүүр” гаргаж байгаад л авах хэрэгтэй юм шиг. Гэвч юу ч юм хүлээсээр…
Харин \”Саусгоби Сэндс” компаниас 35 тэрбум төгрөгийн татварыг аль болох
төлөхгүй байх талаас нь асуудлыг эрэлхийлж байна. Тэдний зүгээс шат шатны
шүүхийн гаргасан шийдвэрийг эсэргүүцэж, Үндсэн хуулийн цэцэд хандсан. Эцсийн
найдвар ч гэж хэлж болно. Тэгсэн Үндсэн хуулийн цэц тэдний гомдлыг хүлээн авч,
хэлэлцэхээр болсон тухай эх сурвалж мэдээллээ. Хэрвээ Үндсэн хуулийн цэц татварын
асуудалтай холбоотой хэргийг хянан шийдвэрлэх явцад \”Эрүүгийн хуулийн зарим
зүйл заалт Үндсэн хууль зөрчсөн байна гэж” үзвэл Саусгоби Сэндс компанийн
зүгээр шүүхэд давж заалдах эрхтэй болох юм байна.
Энгийнээр тайлбарлавал, Улсын дээд шүүх тус компанийн гаргасан гомдлыг
Эрүүгийн хуулийн 342.1-д заасан үндэслэлээр хүлээн авах боломжгүй гэж үзсэн байдаг.
Хэрэв энэ үндэслэл нь үндсэн хууль зөрчсөн нь тогтоогдвол Саусгоби Сэндс
компанийн зүгээс дахин шүүхэд хандаж, гомдол гаргах эрхтэй болно гэсэн үг юм.
Уг нь гурван ч шатны шүүх Саусгоби Сэндс компанийг улсад учруулсан татварын
хохирлыг барагдуулах ёстой гэж шийдвэрлэсэн. Шийдвэр гаргаад ч удаж байна. Гэвч
дахин шүүх хурлын асуудал сөхөгдөж, 35 тэрбум төгрөгөөс сураг тасрах нь.
Амар