Олон жилийн турш олон нийтийн хараанаас хол нам жим амьдарч байгаа Д.Булган цорын ганц удаа хэвлэлд ярилцлага өгч байжээ. Монголчуудын сэтгэлийг сэртхийлгэсэн энэхүү аллага болсны дараахан буюу 1998 онд сэтгүүлч Р.Даваажав С.Зоригийн хамтран амьдрагч Д.Булгантай энэхүү ярилцлагыг хийж байсан байна.
Та хоёр хэтэрхий жаргалтайн хэрээр хэтэрхий богино амьдарч гэж нэгэн хүн дурссан байна билээ?
Хүмүүс гомдож магадгүй, гэхдээ л ийм жаргал хүн бүрт тохиодоггүй юм. Би өвгөндөө, “Яана аа, өвгөөн аймаар жаргаж байна аа би, дуусчих вий дээ” гэж хэлэхэд миний шар, “Юу гэж дээ хайрт минь, ингээд л хоёулаа эмгэн, өвгөн болтлоо хамт байна за юу, хоёулаа хөгшрөөд тэтгэвэртээ гараад, уулын манаач болно за” гэдэг байж билээ. Бид хоёр үнэхээр л ойн манаач болно гэдэг байсан юм.
Би тэгэхэд, ойн манаач нь гэртээ суугаад л, би хоолоо хийгээд л гээд эцэс төгсгөлгүй олон сайхан юмыг төсөөлдөг, олон сайхан бодолд умбадаг байлаа. Би өвгөндөө, “Тэгэлгүй яах вэ, хайрт минь, ойн манаач болоод хоёулаа дүнзэн байшин барьчихна. Чиний бүх юмыг чинь би ажил хийгээд л олоод өгнө, чамайг сүүтэй байлгахын тулд нэг үнээтэй байна. Бүх төрлийн ногоо тарина, бас тахиатай байна, чи хэвтээд л номоо уншаад л, телевизороо үзээд л, хөгшрөхийн үед чи бид хоёр сансрын антенн авчих мөнгөтэй болох байх аа, чи минь найз нөхдөө уриад л, инээж хөхрөөд, шатраа тоглоод сууж байгаарай, миний хайрт” гэдэг байлаа. (Уйлав)
Таныг мөнгөө хэмнээд таксинд суудаггүй, тэр байтугай урагдсан гуталтай гадуур явж байсан гэдэг?
Би тоодоггүй байсан. Надад, манай гэр бүлд илүү зарах юм байхгүй. Би зах ороод хаана хямдхан юм байна, хаана 100 төгрөгийн татуу байгааг хайж явдаг байсан, ихэнх цагаа тийм зүйлд үрдэг байлаа. Би өвгөнийхөө цалингийн хэдийг нь амьдралдаа сайн хүргэх ёстой. Тэглээ гээд өвгөнөө жимсээр тасалж байсангүй. Одоо эргээд бодоход, энэ бол миний амьдралын хамгийн гоё үе байсан. Ийм сайхан хүнтэй зургаан жил амьдрахын тулд хэдэн ч жил амьдарч болно.
С.Зориг гэж хэн байсан юм бэ?
Хамгийн хүнлэг хүн. Энэ бол түүний хамгийн гол чанар нь. Бүх хүнд тэр хүнлэг ханддаг байсан. Хүний дайтай хүн байсан. Байгаа байдал нь ямар ч дүр эсгээгүй, жүжиг тоглоогүй, баггүй, байгаа нь л тийм хүн. Зорилгодоо үнэнч, ганцхан хүнлэг л гэж хэлнэ. Энэ үг бол агуу том үг. Их зоригтой.
Яг тэр үед хадмууд тань танд хэрхэн хандаж байсан бэ?
(Уйлав) Миний хадам ээж ухаантай, ховорхон хүн шүү дээ. Ээж маань тэр үед надад, “Миний охин битгий уйл даа, чи л миний хүүг энэ хорвоо дээр дэндүү жаргаасан юм шүү” гэж байсан. Оюунаа Англиас ирээд шууд над дээр ирэхдээ, би бүх л замынхаа туршид чамайг л яана даа гэж бодож явсан гэж билээ. Yнэхээр манай гэр бүл сайхан гэр бүл шүү.
Та өвгөнийхөө дүүг улстөрд орохоор шийдэхэд хэрхэн хүлээж авсан бэ?
Оюунааг улс төрд орно гэхэд нь би хамгийн их айж байсан ч дотроо далдхан тэгж шийдээсэй гэж хүсч, горьдож байсан. “Улс төр рүү ор” гэж хэлэхээс би их айж байсан. Аймшигтай гашуун туршлага надад бий шүү дээ. Энэ мэдээг дуулаад ийм гашуун зовлонг амссан хүний хувьд би дотроо шаналж л байсан. Оюунаа надад, “Би ахынхаа тойрогт, ахыг минь сонгосон тэр хүмүүстээ нэрээ дэвшүүллээ” гэсэн. Ингэж хэлэхэд нь би, дэвш гэж хэлж чадахгүй, гэхдээ дэвшвэл баярлана. Хэрвээ энэ аймшигтай байдал дахиад давтагдвал маам (ээж) дийлэхгүй, би ч бас дийлэхэд хэцүү гэж хэлэхэд “Би шийдсэн” гэж байна лээ.
Оюунааг ахынхаа үйл хэргийг сайн үргэлжлүүлнэ гэсэн үүднээс та дэмжсэн байх нь ээ?
Миний өвгөн байнга тэмцэгч байсан. Миний өвгөнийг хар хүч ирээд аваад явчихсан. Энэ хүн шударга амьдарч болдог юм байна, амьдрал мөнгөн дээр тогтдоггүй юм байна гэдгийг надад ойлгуулж өгсөн. Миний өвгөн үнэний төлөө тэмцэгч лидер байсан. Зоригийг дэмждэг зөндөө хүн байсан. Одоо Оюунаа маань цаашид өвгөний минь хэргийг үргэлжлүүлж, дуусгаагүйг нь гүйцээнэ ээ. (уйлав)
Танд их баярлалаа.
Ярилцсан Р.Даваажав. 1998 он
