Амьдралын хаалга

 

Хүний амьдралд яах ч аргагүй мухардаж, шийдвэр гаргаж чадахгүй цөхөрч, орвонгоороо эргэсэн бүх зүйлийг хэзээ ч эргүүлж байранд нь тавьж чадахгүй юм шиг санагдах үе бишгүй тохиолддог. \”Яагаад?\”, \”Яах гэж?\”, \”Ямар учраас?\” гэж хариу нэхсэн асуултууд сэтгэл дотор хуй салхи шиг эргэлдэж, олдохгүй байгаа хариултууд нь тэнгэрийн тэртээгээс аянга болон цахилахад, сэтгэл доторх наран жаргаж \”бүх зүйл өнгөрсөн\” гэж өөртөө гунигтай хэлэх мөчид аадар бороо нулимс болон асгардаг.  Сэтгэл доторхи итгэлийн наран жаргахад хүмүүс гадаа мандаж байгаа нарны илч гэрлийг мэдрэхээ больж, жиргэж буй шувуудын хөгжилтэй дууг сонсохоо больж, амьдралын ердийн хэмнэлийг ч анзаарахаа больж, өөрийнх нь хувьд амьдралын утга учир алдагдах үе бишгүй. \”Өнгөрсөн\” гэдэг үг цөхрөлийг дагуулж, алдагдсан итгэл гомдлын сүүдэрт хиртэж, аз жаргалын төсөөлөл сэтгэлийн хар  шуурганд хийсэж одно. Өвдсөн зүрх сэтгэл дотроо шаналж байхад, алдагдсан итгэлийн аргамжаа тасарч байхад, амьдралын өнгийг байгаагаар нь мэдэрч чадахгүй болох үед хүн энэ амьдралд \”жингүйддэг\”. 

 

Хэдий тийм боловч амьдралд боломжгүй зүйл огт үгүй. Хадан хавцал дунд хашигдаж хаашаа ч гарах аргагүй мэт бачимдах үед чиний эргэн тойронд \”боломжийн\” бүх хаалга хаагдаж, гарц үгүй болно. \”Дээшээ тэнгэр хол, доошоо газар хатуу\” санагдах үед, амьдралын төгсгөл ирж байгаа юм шиг санагдан хаашаа ч гарцгүй болох үед, энгийн үед чамд дотносож байсан бүх хүмүүс чамайг орхин холдох үед бид хаагдаж байгаа 9 хаалганы аль нэгэн хэсэгт үл ялиг нээлттэй үлдэх хаалгыг олж анзаардаггүй. Хүмүүсээс тусламж гуйн уйлж, хэн нэгэнд гомдсондоо орилж хашхирч, эсвэл \”яагаад би?\” гэж амьдралыг үзэн ядаж бухимдахын оронд тайвширч байгаад орчин тойрноо эргэцүүлэн ухаарч ажиглах юм бол тэр хаалгыг олж харах болно. Хаагдаж буй хаалга болгоныг очиж өшигчөөд, хавийн хүмүүс руу харааж зүхээд, амьдралыг үзэн ядаад эхлэх  юм бол чиний хорссон нүдэнд нээлттэй хаалга хэзээ ч өртөхгүй. Нээлттэй хаалгыг олж харахгүй л бол чи хэзээ ч хадан хавцлаас гарч чадахгүй, тэр л хадан хавцал дунд хувь заяатайгаа эвлэрэн суух болно. Нүд тань гунигаар бүрхэж, чи хүмүүст хэзээ ч итгэхгүй, амьдралыг өөдрөгөөр харахгүй, тэр ч бүү хэл \”сайхан хайр\” байдаг гэдэгт хэзээ ч итгэхгүй. Энэ амьдрал чиний хувьд зүгээр л дарстай \”гуниг\”.

Энэ амьдрал хүн болгоныг шалгаж байдаг. Энэ амьдрал амтат бялуу биш, бас гашуун чинжүү ч биш. Бүх зүйл өөрийн хэм хэмжээтэй. Жаргал зовлон болгон бас л тэнцүүр. Чиний өмнө тулгаж тавьсан хадан хавцал болгон шалгуур. Хэрэв чи эхний хавцлыг давж чадахгүй бол тэндээ үүрд үлдэнэ. Бид мундаг боловсролтой хэр нь арчаагаа алдсан олон архичдаас энэ жишээг харж болно. Дараагийн хавцлыг давж чадахгүй бол бас л тэндээ үүрд үлдэнэ. Амьдралдаа гутранги, бусдад хэзээ ч итгэдэггүй олон хүмүүсээс энэ жишээг харж болно. Дахиад тулсан хавцлыг давж чадахгүй бол бас л тэндээ үлдэнэ. Өөртөө итгэлгүй, бусдын тус дэмэнд дулдуйдаж амьдардаг хүмүүсээс энэ жишээг харж болно. Гэхдээ хадан хавцал болгоноос нээлттэй хаалгыг олж харан онгойлгон алхаж чадсан хүн болгонд амьдрал илүү боломжуудыг олгож байдаг. Саад бэрхшээлийг давах тусам олдож байгаа боломж нь бүр ч илүү. Эхний хаалгыг олж харсан хүмүүс нээлттэй хаалга хаана байж болохыг баримжаалж мэддэг болдог. Сүүлдээ төвөггүй олно. Тэр хэрээр өөрөө хүчирхэг болж байгаагаа мэдэрдэг. Хүчирхэг байна гэдэг чинь энэ амьдралын орон зай юм шүү дээ.

Хүмүүс бид нэг л зүйлийг анзаардаггүй. Бидний дотоод сэтгэл дэх салхи шуурганаас үл хамаарч байгал дэлхий байдгаараа байж, амьдрал үргэлжилдгээрээ үргэлжилдэг гэдгийг. Бид дотоод сэтгэлээ чагнаад л сэтгэлийн хар шуурганд автаад байдгаас  тэр л дээ. Уг нь уртаас урт амьсгаа аваад гадагшаа гарч энэ ертөнцийн амьдралыг уужуу тайван анзаарах ахул, алтан наран манддагаараа мандаж, амьд байгаль гайхуулдгаараа гайхуулж, дууч шувууд жиргэдгээрээ жиргэж, хүмүүс амьдралын хэмнэлдээ яардгаараа яараад л, тэртээх уулс дүнсийдгээрээ дүнсийгээд  л байж байгааг анзаарах болно. Тайвширч, сэтгэлээ тэр л орчилд уусгах юм бол чи алзахгүй. Бид дотоод сэтгэлээ \”бусдад муу хэлүүлнэ\” гэдэг айдсаар хачирладаг болохоор өөрсдийгөө зовоодог, бас сэтгэлдээ тарчилдаг. Уг нь байна шүү дээ, чи өөрийнхөөрөө \”зөрүүдлэхэд\” тэд биш, цаг хугацаа л үнэн мөнийг шүүн нотолдог юм. Дараа нь хүмүүс чиний зөв байсныг ойлгохдоо чамд талархан ханддаг юм даа. Амьдрал гэдэг чинь тийм ч хатуу хахир зүйл биш ээ. Чи л ухаантай, бас тэвчээртэй байж чадвал…

Г.Галбадрах /galbadrakh.com/