Жил бүрийн 12-р сарын 01 буюу дэлхий нийтээр ХДХВ/ДОХ-ын асуудалд анхаарал хандуулах өдөр. Гэвч бид энэ өдрийг тун тааруухан мэдээлэлтэй угтаж байна.
Монгол улсад ХДХВ-ын халдварын анхны тохиолдол 1992 онд бүртгэгдсэн ба 2015 оны эхний 11 сарын байдлаар ХДХВ/ДОХ-ын нийт 194 тохиолдол бүртгэгдлээ. 194 тохиолдол гэдэг гурван сая хүн амтай Монгол Улсын хувьд өндөр тоо.
НҮБ-ын хийсэн тооцооллын дагуу Монгол улсын хэмжээнд 2015 оны эцсийн байдлаар ХДХВ-ын халдвартай 860 хүн байх магадлалтай гэв.
ХДХВ-ын халдварын тохиолдлын тоо, нас баралт, өссөн дүнгээр (2015.11.30-ны байдлаар)
Бүртгэгдсэн тохиолдлуудын 98.4% (n=191)-д нь ХДХВ-ын халдвар бэлгийн замаар дамжсан нь тогтоогдоод байгаа ба бусад тохиолдлуудын хувьд судалгааны ажил үргэлжлэн хийгдэж байна. Өнөөгийн байдлаар цус цусан бүтээгдэхүүнээр, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээтэй холбоотой, мөн эхээс хүүхдэд халдвар дамжсан тохиолдол бүртгэгдээгүй байна. Халдвартай 10 эхээс төрсөн 12 хүүхдэд (2 эх давтан төрсөн) ХДХВ-ын халдвар илрүүлэх шинжилгээг хийж хяналтанд оруулсан.
ХДХВ-ын халдварын үедээ оношлогдсон 81.3% (n=157), ДОХ-ын шатандаа оношлогдсон 18.7% (n=36) байгаа бөгөөд нас барсан 26 тохиолдол бүртгэгдсэн байна.
ХДХВ-ын халдвартай хүмүүсийн насны бүлгийн байдал
(2015.11.30-ны байдлаар)
2003 онд анх ретровирусын эсрэг эмчилгээг /РВЭЭ/ эхэлснээс хойш өнөөдрийн байдлаар 144 хүн эмчилгээнд хамрагдаад байна.
Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагаас зөвлөсөн үр дүнтэй нь батлагдсан ретровирусын эсрэг эмчилгээ болон урьдчилан сэргийлэлтийн үйл ажиллагаануудыг Монгол улс өөрийн орны нөхцөлд тохируулан ХДХВ, ДОХ-ын эмчилгээ тусламж үйлчилгээндээ хэрэглэж байна.
Иймд эмчилгээ урьдчилан сэргийлэлтийн олон шинэлэг үйлчилгээ нэвтэрсэн өнөө үед ХДХВ-ын халдвартай эсэхээ эрт мэдсэний үндсэн дээр өөрийгөө болон гэр бүл, хайртай дотны хүмүүсээ халдвар авах эрсдэлээс хамгаалах бүрэн боломжтой болж байна.
Улсын хэмжээнд 2015 оны эхний 9 сард бүртгэгдсэн зонхилон
тохиолдох бэлгийн замаар дамжих халдварын мэдээлэл
Вирус, нян, шимэгчээс гаралтай нийт 30 гаруй бэлгийн замын халдвараас зөвхөн тэмбүү, заг хүйтэн, трихомониаз болон ХДХВ-ын халдварын мэдээллийг цуглуулж, дүн шинжилгээ хийдэг. 2015 оны эхний 9 сарын байдлаар зонхилон тохиолдох бэлгийн замаар дамжих халдвар /БЗДХ/-ын 12220 тохиолдол бүртгэгдсэн нь нийт халдварт өвчний 25.1%-ийг эзэлж байна.
Халдварт өвчний бүтэц, Монгол улс,
2015 оны эхний 9 сар, хувиар
Албан ёсоор бүртгэгддэг БЗДХ-т өвчний 46.2%-ийг тэмбүү, 30.8%-ийг заг хүйтэн, 22.9%-ийг трихомониаз, 0.1% -ийг ХДХВ/ДОХ-ын халдвар тус тус эзэлж байна.
Зонхилон тохиолдох БЗДХ, 10000 хүн амд, 2014-2015 оны эхний 9 сар
Улсын хэмжээнд тэмбүүгийн өвчлөл 2014 оны мөн үетэй харьцуулахад 2.3, заг хүйтний өвчлөл 1.3, трихомониазын өвчлөл 0.1 промилээр тус тус өссөн үзүүлэлттэй байна.
БЗДХ-ын өвчлөгсдийн:
• Эрэгтэйчүүд 35.5%,
• Эмэгтэйчүүд 64.4%,
• 15-24 насны залуучуудын дунд 44.0%,
• Хот суурингийн -50.6%
• Гэрлээгүй -29.0%
• Ажил эрхэлдэг – 28.4%
• Ажилгүй – 40.4%
• Оюутан – 12.3%-ийг эзэлж байна.
Төрөлхийн тэмбүү
Улсын хэмжээнд 2015 оны эхний 9 сарын байдлаар төрөлхийн тэмбүүгийн 30 тохиолдол бүртгэгдсэнээс Улаанбаатар хотод 19 тохиолдол, хөдөө орон нутагт 11 тохиолдол (Баянхонгор 1, Булган 1, Дорноговь 1, Дорнод 2, Завхан 1, Орхон 2, Сүхбаатар 1, Төв 1, Хөвсгөл аймагт 1) тус тус бүртгэгдсэн байна. Нийт бүртгэгдсэн тохиолдлуудын 8 нь нас барсан байна.
Төрөлхийн тэмбүүгийн мэдээлэгдсэн тохиолдол,
аймгаар, 2007-2015 оны эхний 9 сар