• Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих
2025 он 10 сарын 13
Монгол туургатны цахим сайт
deed
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • All
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    ЭЗХЯ: БНХАУ экспортын татвараа нэмсэн гэдэг ташаа мэдээлэл

    ЭЗХЯ: БНХАУ экспортын татвараа нэмсэн гэдэг ташаа мэдээлэл

    Ирэх даваа гарагт сурагчдын бие даалтын долоо хоног эхэлнэ

    Ирэх даваа гарагт сурагчдын бие даалтын долоо хоног эхэлнэ

    Бямба гаригт нийтийн тээврийн дараах 43 чиглэл өөрчлөгдөнө

    Нийтийн тээврийн гурван чиглэлийг шинээр нээж, нэг чиглэлд өөрчлөлт оруулав

    Урьд шөнө баруун аймгийн зарим нутгаар 25-30см зузаан цас оржээ

    Өнгөрсөн шөнө Хөвсгөлд аймгийн зарим сумдад 9 см зузаан цас оржээ

    ОХУ-аас орж ирсэн хил зөрчигчийг дрон ашиглан илрүүлж, саатуулжээ

    ОХУ-аас орж ирсэн хил зөрчигчийг дрон ашиглан илрүүлж, саатуулжээ

    А.Амартүвшин: Хагас коксон түлшийг хэрэглэснээр агаарын бохирдлыг 40-45 хувиар бууруулна

    А.Амартүвшин: Хагас коксон түлшийг хэрэглэснээр агаарын бохирдлыг 40-45 хувиар бууруулна

    Дамбадаржаа дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажил 71 хувьтай байна

    Дамбадаржаа дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажил 71 хувьтай байна

    Нийт шүүгчийн III чуулган эхэллээ

    Нийт шүүгчийн III чуулган эхэллээ

    “Сэтгүүл зүйн ёс зүйн форум-2025” болно

    “Сэтгүүл зүйн ёс зүйн форум-2025” болно

  • Улс төр
    УИХ-ын даргыг огцруулах бичгээ дэд дарга Б.Пүрэвдоржид өргөн барилаа

    УИХ-ын даргыг огцруулах бичгээ дэд дарга Б.Пүрэвдоржид өргөн барилаа

    Б.Баасандорж: УИХ-ын даргыг огцруулах саналыг энэ долоо хоногт хэлэлцэхээр болбол даргын дэргэдэх зөвлөл хуралдаж товлох ёстой

    Б.Баасандорж: УИХ-ын даргыг огцруулах саналыг энэ долоо хоногт хэлэлцэхээр болбол даргын дэргэдэх зөвлөл хуралдаж товлох ёстой

    Ц.Сандаг-Очир: Бортээгийн ордын лиценз одоо хэнд байна вэ. Амарбаясгаланд уу, “Админерал” компанид уу?

    АН-ын бүлэг: Ерөнхий сайд, УИХ-ын даргыг огцруулах асуудлыг зэрэг хэлэлцэх ёстой

    Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай

    УИХ-ын гишүүд Ерөнхийлөгчийн айлчлалын бүрэлдэхүүнд багтаж, Энэтхэг рүү явж “болохгүй”

    Г.Дамдинням: Засгийн газар хэнд ч давуу байдал олгоогүй

    Шатахуун нөөцлөх савыг нэмэгдүүлэхэд 50 тэрбум төгрөг зарцуулна

    УОК-ын II, III хуралдааны шийдвэрийн дагуу өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо

    УОК-ын II, III хуралдааны шийдвэрийн дагуу өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо

    Улс төржилтийн шуурга өдөөх биш харин ажлаа хийж, цаг агаарын хүндрэлээс сэргийлэхийг Ерөнхий сайд санууллаа

    Улс төржилтийн шуурга өдөөх биш харин ажлаа хийж, цаг агаарын хүндрэлээс сэргийлэхийг Ерөнхий сайд санууллаа

    Л.Оюун-Эрдэнэ: Улсаасаа том компанитай болсон юм бол улсынхаа нэрийг MCS гэж өөрчилье

    Л.Оюун-Эрдэнэ: Улсаасаа том компанитай болсон юм бол улсынхаа нэрийг MCS гэж өөрчилье

    ТББХ ирэх даваа гарагт үргэлжлүүлэн хуралдахаар болж, өндөрлөлөө

    ТББХ ирэх даваа гарагт үргэлжлүүлэн хуралдахаар болж, өндөрлөлөө

  • Эдийн засаг
    • All
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Монголбанк: Нүүрс, төмрийн хүдрийн үнийн төлөв өөдрөг биш байна

    Монголбанк: Нүүрс, төмрийн хүдрийн үнийн төлөв өөдрөг биш байна

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

  • Үндэстэн
    • All
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

  • Дэлхий дахинд
    Оросын довтолгооны улмаас Киевт цахилгаан тасалдлаа

    Оросын довтолгооны улмаас Киевт цахилгаан тасалдлаа

    Трампын дүрс бүхий 1 долларын зоос гаргана

    Трампын дүрс бүхий 1 долларын зоос гаргана

    Францын шинэ Ерөнхий сайд огцорчээ

    Францын шинэ Ерөнхий сайд огцорчээ

    Шон “Дидди” Комбст 4 жил 2 сар хорих ял оноолоо

    Шон “Дидди” Комбст 4 жил 2 сар хорих ял оноолоо

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

  • Эрүүл мэнд
    Ж.Чинбүрэн: Таны уудаг эмийг аль эмийн санд, хэдээр худалдаж байгааг иргэд хянах боломж бүрдлээ

    Ж.Чинбүрэн: Таны уудаг эмийг аль эмийн санд, хэдээр худалдаж байгааг иргэд хянах боломж бүрдлээ

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    ЭМЯ: Хөвсгөл аймагт гарсан тарваган тахлын голомт өргөжих магадлал өндөр байна

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    Ойрын хавьтал болсон 34 хүний шинжилгээнээс 22 нь эерэг гарчээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

  • Бусад
    • All
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • All
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    ЭЗХЯ: БНХАУ экспортын татвараа нэмсэн гэдэг ташаа мэдээлэл

    ЭЗХЯ: БНХАУ экспортын татвараа нэмсэн гэдэг ташаа мэдээлэл

    Ирэх даваа гарагт сурагчдын бие даалтын долоо хоног эхэлнэ

    Ирэх даваа гарагт сурагчдын бие даалтын долоо хоног эхэлнэ

    Бямба гаригт нийтийн тээврийн дараах 43 чиглэл өөрчлөгдөнө

    Нийтийн тээврийн гурван чиглэлийг шинээр нээж, нэг чиглэлд өөрчлөлт оруулав

    Урьд шөнө баруун аймгийн зарим нутгаар 25-30см зузаан цас оржээ

    Өнгөрсөн шөнө Хөвсгөлд аймгийн зарим сумдад 9 см зузаан цас оржээ

    ОХУ-аас орж ирсэн хил зөрчигчийг дрон ашиглан илрүүлж, саатуулжээ

    ОХУ-аас орж ирсэн хил зөрчигчийг дрон ашиглан илрүүлж, саатуулжээ

    А.Амартүвшин: Хагас коксон түлшийг хэрэглэснээр агаарын бохирдлыг 40-45 хувиар бууруулна

    А.Амартүвшин: Хагас коксон түлшийг хэрэглэснээр агаарын бохирдлыг 40-45 хувиар бууруулна

    Дамбадаржаа дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажил 71 хувьтай байна

    Дамбадаржаа дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын ажил 71 хувьтай байна

    Нийт шүүгчийн III чуулган эхэллээ

    Нийт шүүгчийн III чуулган эхэллээ

    “Сэтгүүл зүйн ёс зүйн форум-2025” болно

    “Сэтгүүл зүйн ёс зүйн форум-2025” болно

  • Улс төр
    УИХ-ын даргыг огцруулах бичгээ дэд дарга Б.Пүрэвдоржид өргөн барилаа

    УИХ-ын даргыг огцруулах бичгээ дэд дарга Б.Пүрэвдоржид өргөн барилаа

    Б.Баасандорж: УИХ-ын даргыг огцруулах саналыг энэ долоо хоногт хэлэлцэхээр болбол даргын дэргэдэх зөвлөл хуралдаж товлох ёстой

    Б.Баасандорж: УИХ-ын даргыг огцруулах саналыг энэ долоо хоногт хэлэлцэхээр болбол даргын дэргэдэх зөвлөл хуралдаж товлох ёстой

    Ц.Сандаг-Очир: Бортээгийн ордын лиценз одоо хэнд байна вэ. Амарбаясгаланд уу, “Админерал” компанид уу?

    АН-ын бүлэг: Ерөнхий сайд, УИХ-ын даргыг огцруулах асуудлыг зэрэг хэлэлцэх ёстой

    Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай

    УИХ-ын гишүүд Ерөнхийлөгчийн айлчлалын бүрэлдэхүүнд багтаж, Энэтхэг рүү явж “болохгүй”

    Г.Дамдинням: Засгийн газар хэнд ч давуу байдал олгоогүй

    Шатахуун нөөцлөх савыг нэмэгдүүлэхэд 50 тэрбум төгрөг зарцуулна

    УОК-ын II, III хуралдааны шийдвэрийн дагуу өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо

    УОК-ын II, III хуралдааны шийдвэрийн дагуу өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо

    Улс төржилтийн шуурга өдөөх биш харин ажлаа хийж, цаг агаарын хүндрэлээс сэргийлэхийг Ерөнхий сайд санууллаа

    Улс төржилтийн шуурга өдөөх биш харин ажлаа хийж, цаг агаарын хүндрэлээс сэргийлэхийг Ерөнхий сайд санууллаа

    Л.Оюун-Эрдэнэ: Улсаасаа том компанитай болсон юм бол улсынхаа нэрийг MCS гэж өөрчилье

    Л.Оюун-Эрдэнэ: Улсаасаа том компанитай болсон юм бол улсынхаа нэрийг MCS гэж өөрчилье

    ТББХ ирэх даваа гарагт үргэлжлүүлэн хуралдахаар болж, өндөрлөлөө

    ТББХ ирэх даваа гарагт үргэлжлүүлэн хуралдахаар болж, өндөрлөлөө

  • Эдийн засаг
    • All
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Монголбанк: Нүүрс, төмрийн хүдрийн үнийн төлөв өөдрөг биш байна

    Монголбанк: Нүүрс, төмрийн хүдрийн үнийн төлөв өөдрөг биш байна

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг “B+” хэвээр хадгаллаа

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    Зөөвч-Овоо төслийн гэрээг дараа дараагийн хөрөнгө оруулалтад жишиг болгоно

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    367 нэр төрлийн барааг татвараас чөлөөлөх ЕЭЗХ-ны түр хэлэлцээрт Монгол Улс гарын үсэг зуржээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Дундаж цалин 2.6 сая төгрөгт хүрчээ

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Төвбанкны алдагдал 7.5 их наядад хүрэхэд юу нөлөөлөв

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Б.Лхагвасүрэн: Тэтгэврийн зээлийг цалин барьцаалсан хэрэглээний зээлтэй адил нөхцөлөөр олгож эхлэхээр боллоо

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Rio Tinto компанийн дараагийн Гүйцэтгэх захирлаар Монгол хүн томилогдох уу?

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

    Улаанбуудайн гурилын импорт I улиралд 2.7 дахин өсжээ

  • Үндэстэн
    • All
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    С.Чулуун: Евроазийн соёл иргэншлийн цөм нь “Монгол”

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Н.Энхбаяр: Өндөр Гэгээн бол Монголын тусгаар тогтнолыг өвөрмөц аргаар авч үлдсэн хүн

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

    Сэлэнгийн Ерөө сумаас 1800 жилийн өмнөх язгууртны бунхан олджээ

  • Дэлхий дахинд
    Оросын довтолгооны улмаас Киевт цахилгаан тасалдлаа

    Оросын довтолгооны улмаас Киевт цахилгаан тасалдлаа

    Трампын дүрс бүхий 1 долларын зоос гаргана

    Трампын дүрс бүхий 1 долларын зоос гаргана

    Францын шинэ Ерөнхий сайд огцорчээ

    Францын шинэ Ерөнхий сайд огцорчээ

    Шон “Дидди” Комбст 4 жил 2 сар хорих ял оноолоо

    Шон “Дидди” Комбст 4 жил 2 сар хорих ял оноолоо

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Хятадууд дэлхийн хамгийн өндөр гүүрийг барьж дуусчээ

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Орчин үеийн хүн (хомо сапиенс) тооцоолсноос ч өмнө үүссэн болохыг тогтоов

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Францын ерөнхийлөгч асан Саркози 5 жилийн хорих ял сонслоо

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Европын томоохон нисэх буудлуудын систем кибер халдлагад өртөж, нислэгүүд цуцлагдлаа

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

    Трамп аутизмд вакцин, өвчин намдаагч эм буруутай гэсэн бол мэргэжилтнүүд түүнийг үгүйсгэв

  • Эрүүл мэнд
    Ж.Чинбүрэн: Таны уудаг эмийг аль эмийн санд, хэдээр худалдаж байгааг иргэд хянах боломж бүрдлээ

    Ж.Чинбүрэн: Таны уудаг эмийг аль эмийн санд, хэдээр худалдаж байгааг иргэд хянах боломж бүрдлээ

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Хүүхдээс нэг дусал цус авч, 25–30 төрлийн бодисын солилцооны эмгэг илрүүлдэг болно

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эмнэлгүүд нэмэлт санхүүжилт авахын тулд хуурамч өвчний түүх бичсэн зөрчил илэрчээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    Эрт илрүүлгийн үзлэг, оношилгооны санхүүжилтийг түр хугацаагаар зогсоожээ

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    ЭМЯ: Хөвсгөл аймагт гарсан тарваган тахлын голомт өргөжих магадлал өндөр байна

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    Сүхбаатарын талбайд бямба гарагт эрүүл мэндийн байгууллагууд үзлэг хийж зөвлөгөө өгнө

    “Хөвсгөлийн Цагаан-Уул суманд тарваган тахлын хүний өвчлөл бүртгэгдэж, аймагт орох, гарах хөдөлгөөнийг 10 хоног хаажээ

    Ойрын хавьтал болсон 34 хүний шинжилгээнээс 22 нь эерэг гарчээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Хойд бүсийн Хавдрын оношилгоо, эмчилгээний дэд төвийг нээлээ

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

    Д.Хулан: Цөсний чулуутай эсэхээ заавал тодорхойлуулах хэрэгтэй

  • Бусад
    • All
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Х.Нямбаатар: Н.Алтанхуяг түүхэн дэхь хамгийн микро Ерөнхий Сайд байсан…

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Г.Занданшатар: Хэн чанга дуугарсан нь, хэн олон пост оруулсан нь намын дарга болдоггүй

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нарийн ногоог хөлдөөх болон хадгалах арга

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Нэгэн эр таван өдрийн турш 9 метрийн гүнд усан доорх агуйд хоргодсоны дараа аврагджээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Хонконгийн 17 настай сурагч хүүхдийн хүчирхийллийг илрүүлэх AI бүтээжээ

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Далд ухамсар хэлсэн, бодсон бүхэнд чинь үнэмшдэг

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Apple iPhone 17-гоо танилцууллаа

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Өглөөний цай: Зөөхийтэй талх

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

    Хилэнцийн нөхөр толгойндоо эвэртэй, архирч айлгасан дүрээр бидэн рүү ирэхгүй…

No Result
View All Result
Монгол туургатны цахим сайт
No Result
View All Result

Буриад дээлний энгэрийн бэлгэдлийн учир

by undesten
2024-12-25 08:58
in Түүх, уламжлал, Үндэстэн
1
Буриад дээлний энгэрийн бэлгэдлийн учир
SHARETWEET

Буриад зон олны эрт үеэс хэрэглэж ирсэн хувцас, тухайлбал малгай, дээл, гутал хэдэн зууны өмнөх хийц загвараараа уламжлагдсаар эдүгээ үетэй залгажээ. Буриад хувцасны загвар хийц тодорхой утга санааг илэрхийлдэг бөгөөд дээлийн энгэрийн гурвалсан хослол /сагаалса, лэбшээhэн, тэбхэ/ бэлгэдлийн чанартай утга санааг илэрхийлдэг.

Энэ талаар энд арай дэлгэрэнгүй байдлаар авч үзье.

Үүнд :

Тайлал № 1. Буриад зон дээлийн энгэрийн гутгаар эмжээр оёдлыг дээд, дунд, доод тэнгэр хэмээн эрхэмлэх бөгөөд энэ нь хүмүүсийн эртний шүтлэг бишрэлийн нэгэн тусгал гэж үздэг.

Тайлал № 2. Дээлийн энгэрийн доод тал нь гурван хөшөөhө /оёдол/-төй байх бөгөөд улаан өнгөтэй хоргой торгоор оёгдсон байдаг. Энэ нь зүрхний гурван хорыг суга доогуураа хойш нь хаясан гэсэн утгыг илэрхийлдэг гэж үздэг.

Дундах хар өнгийн хилэнгээр оёгдсон хэсгийг бүх зүйлийн эх болох дэлхийн газар шорооны хар хөрс гэсэн утгатай гэж үздэг.

Дээд талд оёгдсон сагаалса нь бүдэг хөх, ногоон, шаравтар зэрэг завсарын өнгийн хоргой торгоор оёгддог бөгөөд энэ нь идээний дээжийг өргөдөг, шүтдэг мөнх хөх тэнгэрийг хүндэтгэсэн ёсыг илэрхийлсэн гэж үздэг.

Тайлал №3. Буриад дээлийн энгэрийн тод улаан өнгө нь “жаргасан“, хар өнгө нь “зовсон“, гуравдахь шар, ногоон, хөхөвтөр зэрэг аль нэг бүдэг өнгө нь “жирийн“ гэсэн утга санааг илэрхийлдэг гэж үздэг бөгөөд өөрөөр хэлбэл буриад зон амьдралынхаа олон зууны туршид жаргасан, зовсон, жирийн байдлаар жаргаа ч үгүй, зовоо ч үгүй амьдарсан гэсэн утга санааг илэрхийлдэг гэж үздэг.
Тайлал № 4. Дээлийн энгэрийн доод талын улаан өнгийг улаан цусаараа тэмцэж явсны тэмдэг гэдэг бол дундах хар өнгийг харанхуй мананд төөрч байсан тэмдэг гэх ба дээд талын цагаан, цайвар өнгийг Оросын цагаан хааны ивээлд байсны бэлэг тэмдэг гэдэг.

Тайлал № 5. Хори буриад нарын дээлийн энгэр анх эмжээрийнхээ доогуур нарийвтар тод улаан, шар өнгийн магнал ба хоргой торгоор хийсэн энгэртэй байсан бөгөөд сонгоол буриад дээлийн энгэр нь цайвар, бараан хоёр өнгийн торгоор арай өргөн эмждэг байжээ. Ага буриадын дээлийн энгэр нь хорийн буриад дээлийн энгэрийн адил боловч халх монголоос Галдан бошигтын дайны үймээн самууны үеэр /1700-аад он/ орост очиж суурьшсан сонгоолуудаас хойш тэдний дээлийн энгэрийн чимэгийг нэмж одоогийн буриад дээлийн энгэрийн хослол бүрдсэн гэж үздэг. Сонгоол дээлийн энгэрийн цагаан, хар бараан хослол нь хар цагааны харшилдаан гэсэн утгатай байсан бөгөөд буриадууд хар цагааны дундуур орж амар тайван болж холилдон амьдран жаргасан гэдгийг бэлгэдэж энгэрийнхээ цайвар өнгийн чимэгийг “сагаалса“ гэж нэрлэсэн гэдэг. Хар өнгө нь хашигдаж зовж явсан харийн зон олон дунд маань оров гэсэн утгатай бөгөөд улаан өнгө нь хамтдаа жаргахын бэлгэдэл гэж үздэг.

Тайлал № 6. Дээлийн энгэрийн хар өнгийн тасам нь байлдах талбайд хүрч очих зам, улаан тасам нь байлдааны газар, цагаан тасам нь байлдаанаас буцаж ирэх буюу Ойхон уулын овоонд очих зам ч гэж ярилцдаг.

Тайлал № 7. Дээлийн энгэр шар, хар, улаан өнгөтэй байдаг бөгөөд шар нь нарны, хар нь газрын хөрсний, улаан нь галын өнгө гэж үздэг. Тайлал №1-д дурдсаныг авч үзэхэд дээд тэнгэр гэдэг нь сансар огторгуй, дунд тэнгэр гэдэг нь газар дэлхий, доод тэнгэр гэдэг нь далай тэнгис гэж ойлгож болохоор байна. Тайлал № 2,4,6,7-д дурдагдсан тайллууд байж болох хувилбар хэдий ч хэт явцуу утга агуулагатай гэж үзэж болохоор байна.

Эдгээрээс өөр тайлал байдгийг ч үгүйсгэхгүй.

Дээр дурдагдсан тайллуудаас үзэхэд дээлийн энгэрийн бэлгэдлийг өөр өөрөөр тайлбарлаж байгаа ч эдүгээ үнэ цэнээ алдалгүй олон зууныг өртөөлж яваа энгэрийн бэлгэдлүүдийн дотроос тайлал №3,5 нь өргөн утга агуулагаараа бусдаас ялгаатай байна.

Тайлал №3-д дурдсаныг авч үзэхэд буриад нарын “Жаргаж явсан үе“-ыг эрт үед, өөрөөр хэлбэл буриад нар дээд өвөг Барга баатар дайчин ноён болон түүний отгон хөвгүүн Хоридой мэргэний нас нөгцсөний дараа, тэднийхээ захиа гэрээслэлийг биелүүлж хори буриадуудын хойч үеийнхэн Манай Эриний 424 оны үед өмнө зүг рүү нүүдэл, суудал хийж байсан үетэй холбон үзэж болох юм. Энэ үед буриадууд эрх дураараа чөлөөтэй нүүдэллэж, элдэв зөрчил тэмцэлгүй, дайн тулаанд өртөлгүй, өнтэй сайхан нутаг ус даган нүүдэллэн амьдарч явсан үетэй холбон үзэж байна.

Буриад нарын “Зовж явсан үе“-ыг YII зуунд Түвэдийн хаан Гар түрэгийг хиар цохьсон, тэр үеийн аюулаас зугтаж буриадын зарим бүлгийнхэн Байгал нуур руугаа нүүсэн үетэй холбон үзэж байна. Энэ үед буриадууд өмнөх үеэ, өөрөөр хэлбэл Y,YI зууны үеийн нүүдэл, суудал хийж явсан сайн сайхан цаг үеэ дурсан санагалзаж “Наян Наваа“ гэдэг мянга гаруй жилийн түүх, домогтой сүлд дуулал болсон дуугаа өөрсдөө зохион дуулцгаасан байж болох магадлалтай. Буриад нарын “Жаргаа ч үгүй, зовоо ч үгүй үе“-ийг YII XYI зуун хүртлэх үетэй холбон үзэж болох юм. Энэ үе нь буриадууд Байгал нуур руугаа нүүдэллэн ирснээс хойш Ермак Тимофеевич баруун буриад руу орж ирсэн үеэс өмнөх үе гэж үзэж байна.

Харин тайлал №4-д дурдсан дээлийн энгэрийн дээд талын цайвар өнгийг Оросын цагаан хааны ивээлд байсан үе гэдэг нь эргэлзээтэй тайлал гэж ойлгож болохоор байна. Яагаад гэвэл I Петр хааны амьдралын зурвас үед буриадуудын амьдрал ахуйд бага боловч нааштай арга хэмжээ авагдаж байснаас өөр бусад хаадын хаанчлалын үед зовж зүдэрч, хавчигдаж гадуурхагдаж явсан. Оросын цагаан хааны ивээлд биш эрхшээлд орсон үед буриад дээлийн энгэрийн хослол үүссэн байдлаар тайлбарлаж байгаа нь ташаа ойлголт бололтой.

Тайлал №5-д дурдсанаар Галдан бошигтын дайны үеэр оросын /буриадын/ нутагт дүрвэж очсон сонгоол ястны үед буриадуудын дээлийн энгэр, хоёр хослолтой байснаа гурав болсон гэдэг нь үндэслэлтэй бөгөөд үнэнд ойртсон тайлал гэж үзэж байна.

Д.Дамдинжав (Дорнод Дээд Сургуульд зохиогдсон  “XXI зууны дээд боловсрол ба шинжлэх ухааны хөгжил“ /2011/  сэдэвт олон улсын эрдэм шинжилгээний бага хуралд тавьсан илтгэл)

ЭХ СУРВАЛЖ:

1. “Монголын угсаатны зүй“ III боть, эрхэлсэн С.Бадамхатан. 1996 он
2. “Толон“ сонин, п. Ага 2008 он № 19 / 902 /
3. “МОНЦАМЭ“ сонин, У/Б хот 2010 он № 148 / 2006 /
4. Ж.Өлзий “Барга монголын түүх“ У/Б хот, 2010 он
5. Д.Болдбаатар “Хорь буриадууд“ Эрдэнэт хот, 2010 он

ShareTweet

Related Posts

Орост Буддын шашныг улстөржүүлэхийг оролдож байна
Дэлхий дахинд

Орост Буддын шашныг улстөржүүлэхийг оролдож байна

2022-05-30 10:08
Буриадад нэгдүгээр сарын 20 хүртэл  дотоодын зорчих хөдөлгөөнийг хязгаарлажээ
Дэлхий дахинд

Буриадад нэгдүгээр сарын 20 хүртэл дотоодын зорчих хөдөлгөөнийг хязгаарлажээ

2021-01-11 17:12
Гэрэл Гэгээ: Хүүхэлдэй авч байгаа хүн бүрийг хүүхэдтэй болоосой л гэж хүсдэг
Ярилцлага

Гэрэл Гэгээ: Хүүхэлдэй авч байгаа хүн бүрийг хүүхэдтэй болоосой л гэж хүсдэг

2018-08-31 12:57
}

Шинэ мэдээ

ЭЗХЯ: БНХАУ экспортын татвараа нэмсэн гэдэг ташаа мэдээлэл

ЭЗХЯ: БНХАУ экспортын татвараа нэмсэн гэдэг ташаа мэдээлэл

by undesten
2025-10-13 18:33
1

УИХ-ын даргыг огцруулах бичгээ дэд дарга Б.Пүрэвдоржид өргөн барилаа

УИХ-ын даргыг огцруулах бичгээ дэд дарга Б.Пүрэвдоржид өргөн барилаа

by undesten
2025-10-13 18:14
0

Б.Баасандорж: УИХ-ын даргыг огцруулах саналыг энэ долоо хоногт хэлэлцэхээр болбол даргын дэргэдэх зөвлөл хуралдаж товлох ёстой

Б.Баасандорж: УИХ-ын даргыг огцруулах саналыг энэ долоо хоногт хэлэлцэхээр болбол даргын дэргэдэх зөвлөл хуралдаж товлох ёстой

by undesten
2025-10-13 17:47
0

Ц.Сандаг-Очир: Бортээгийн ордын лиценз одоо хэнд байна вэ. Амарбаясгаланд уу, “Админерал” компанид уу?

АН-ын бүлэг: Ерөнхий сайд, УИХ-ын даргыг огцруулах асуудлыг зэрэг хэлэлцэх ёстой

by undesten
2025-10-13 13:30
0

Ирэх даваа гарагт сурагчдын бие даалтын долоо хоног эхэлнэ

Ирэх даваа гарагт сурагчдын бие даалтын долоо хоног эхэлнэ

by undesten
2025-10-13 12:59
0

Бямба гаригт нийтийн тээврийн дараах 43 чиглэл өөрчлөгдөнө

Нийтийн тээврийн гурван чиглэлийг шинээр нээж, нэг чиглэлд өөрчлөлт оруулав

by undesten
2025-10-13 11:41
0

Урьд шөнө баруун аймгийн зарим нутгаар 25-30см зузаан цас оржээ

Өнгөрсөн шөнө Хөвсгөлд аймгийн зарим сумдад 9 см зузаан цас оржээ

by undesten
2025-10-13 10:31
0

Д.Амарбаясгалан: Г.Занданшатар аа, өөрийнхөө хийсэн оффтейк гэрээнүүдээ өөрөө тайлбарлаарай

УИХ-ын гишүүд Ерөнхийлөгчийн айлчлалын бүрэлдэхүүнд багтаж, Энэтхэг рүү явж “болохгүй”

by undesten
2025-10-13 08:52
0

Г.Дамдинням: Засгийн газар хэнд ч давуу байдал олгоогүй

Шатахуун нөөцлөх савыг нэмэгдүүлэхэд 50 тэрбум төгрөг зарцуулна

by undesten
2025-10-13 08:36
1

УОК-ын II, III хуралдааны шийдвэрийн дагуу өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо

УОК-ын II, III хуралдааны шийдвэрийн дагуу өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо

by undesten
2025-10-12 15:35
1

oren-sarmats.ru
  • Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үндэстэн
  • Дэлхий дахинд
  • Эрүүл мэнд
  • Бусад

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай