Аугаа их Эх орны дайны ялалтын 73 жилийн ой өнөөдөр тохиож байна.
1941 оны 6-р сарын 22-ны өдөр Гитлерийн Германы фашистууд 1939 оны харилцан үл довтлох гэрээгээ зөрчин ЗХУ-д итгэлийг эвдэн довтолсон нь дэлхийн хоёрдугаар дайны гол үндсэн хэсэг нь болсон юм.
Энэхүү дайн бараг 4 жилийн турш үргэлжилж, хүн төрөлхтний түүхэн дэх хамгийн том дайн болж хувирчээ. Дайны фронт Баренцевын тэнгисээс Хар тэнгис хүртэл ургэлжилж, хоёр талаас нийтдээ 8-13 сая цэрэг дайчид энэ фронт дээр тулалдаж байв. Энэ тулалдааны үеэр 6-20 мянган танк, 84-160 мянга хүртэл миномет, их буу болон 7-19 мянган онгоц оролцсон бөгөөд дайны шийдвэрлэх цохилтыг хийхийн тулд ЗХУ-ын улаан арми 1000 км-ын өргөн фронтоор давшилтыг эхлүүлж байжээ. Дайсны 607 дивизийг бут ниргэж, Германчууд энэ дайнд 8,6 сая хүнийхээ амь насыг алдсан гэх тоо баримт байдаг. Харин ЗХУ-ын зүгээс 27 сая хүнээ энэ дайнд алджээ.
Гитлерчүүд эхлүүлсэн дайнаа “Цахилгаан дайн” хэмээн нэрлэж, ЗХУ-ын улаан армийг хоёр сарын хугацаанд бут ниргэнэ хэмээн тооцоолж, Москва, Ленинград хот болон тус улсын аж үйлдвэр ихэд хөгжсөн Европын хэсгийн газар нутгийг бүрэн эзлэн авах төлөвлөгөөтэй байлаа. Тэд ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнээс Украин, Белорусс, Балтийн бүс нутаг, Крым болон Молдав Кавказыг таслан авах нь Германчуудын төлөвлөгөөний нэг хэсэг байв. Гэвч тэдний төлөвлөгөө биелсэнгүй анхнаасаа ширүүн эсэргүүцэлтэй тулгарсан бөгөөд германчууд 1941 оны өвөл Москвагийн дэргэд анхны хүнд цохилтод орж ухрав. Сталинград, Ленинград болон Курскийн цүлхэнд, Днепрт мөн Белорусс, Прибалтик хавьд томоохон ялагдал хүлээсэн нь дайны санаачлага, ялалтын буухиаг Зөвлөлтийн талд эргэлт буцалтгүйгээр авчирсан юм. Улмаар ЗХУ-ын нутаг дэвсгэрээс германы цэрэг армийг хөөн гаргаж, цаашид Германд эзлэгдээд байсан Европын улс орнуудыг чөлөөлсөн бөгөөд энэ дайнд Герман үе дуугүй бууж өгөх гэрээнд гарын үсэг зурснаар дэлхийн хоёрдугаар дайнд ЗХУ ялсан юм. Ялалтын баярын энэ өдөр уламжлал ёсоор Оросын Холбооны Улс цэрэг армийн сүр хүчээ илтгэсэн баярын жагсаалыг Москва хотын Улаан талбайд орон нутгийн цагаар 10.00 цагт зохион байгуулах ба Москва хотноо болох парадад 13000 цэрэг дайчид болон нисэх онгоц, зэр зэвсэг оролцоно гэсэн мэдээлэл байна.