• Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих
2023 он 3 сарын 27
Монгол туургатны цахим сайт
deed
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • Бүгд
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Эрдэнэс Таван толгой ХК: С зөвшөөрлийн хүсэлтийг 30-ны өдрийг дуустал хүлээн авна

    Эрдэнэс Таван толгой ХК: С зөвшөөрлийн хүсэлтийг 30-ны өдрийг дуустал хүлээн авна

    Ирэх сарын цаг агаарын ерөнхий төлөв

    Ирэх сарын цаг агаарын ерөнхий төлөв

    Япон руу аялах иргэд визээ цахимаар мэдүүлж эхэллээ

    Япон руу аялах иргэд визээ цахимаар мэдүүлж эхэллээ

    Иргэний биед халдсан хамгаалалтын ажилчдыг Зөрчлийн тухай хуулиар торгоно

    Иргэний биед халдсан хамгаалалтын ажилчдыг Зөрчлийн тухай хуулиар торгоно

    MОНГОЛ нэршлийн ташаа хэрэглээг залруулахыг НҮБ-ын гишүүн орнуудад уриалав

    MОНГОЛ нэршлийн ташаа хэрэглээг залруулахыг НҮБ-ын гишүүн орнуудад уриалав

    Иргэдийн зорчих хөдөлгөөнд саад учруулсан ТҮЦ-үүдийг нүүлгэнэ

    Иргэдийн зорчих хөдөлгөөнд саад учруулсан ТҮЦ-үүдийг нүүлгэнэ

    Олон тооны зээр юунаас болж үхсэнийг Ажлын хэсгийн дүгнэлт гарахаар мэдээлнэ

    Олон тооны зээр юунаас болж үхсэнийг Ажлын хэсгийн дүгнэлт гарахаар мэдээлнэ

    БАЙРШИЛ: Маргааш цахилгаан хязгаарлагдах газрууд

    БАЙРШИЛ: Маргааш цахилгаан хязгаарлагдах газрууд

    Ой тогтоолтын дэлхийн аварга Н.Мөнхшүр, Н.Энхшүр нар “Super Brain” шоу нэвтрүүлгийн ялагч боллоо

    Ой тогтоолтын дэлхийн аварга Н.Мөнхшүр, Н.Энхшүр нар “Super Brain” шоу нэвтрүүлгийн ялагч боллоо

  • Улс төр
    Гашуунсухайт боомтоор нүүрсний экспорт нэмэгдэж байна

    Онцгой дэглэм тогтоосноос хойш “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 1,188.0 сая ам.долларын үнэлгээтэй 12.4 сая тн нүүрс борлуулжээ

    Гурван гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх эсэхийг энэ долоо хоногт хэлэлцэнэ

    Гурван гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх эсэхийг энэ долоо хоногт хэлэлцэнэ

    Сонгуулийг холимог системээр явуулах, нэр дэвшигчдийн доторх нэг хүйсийн эзлэх хувь 30-аас доошгүй байх өөрчлөлтийг төсөлд тусгасан

    Сонгуулийг холимог системээр явуулах, нэр дэвшигчдийн доторх нэг хүйсийн эзлэх хувь 30-аас доошгүй байх өөрчлөлтийг төсөлд тусгасан

    АН-ын бүлэг Д.Бат-Эрдэнийг эргүүлэн татах саналыг хэлмэгдүүлэлт гэлээ

    АН-ын бүлэг Д.Бат-Эрдэнийг эргүүлэн татах саналыг хэлмэгдүүлэлт гэлээ

    Өнөөдрөөс shilen.gov.mn цахим хуудсыг ажиллуулж эхэллээ

    Өнөөдрөөс shilen.gov.mn цахим хуудсыг ажиллуулж эхэллээ

    Х.Болорчулуун ХААДС-г корпорац болговол өргүй болж, ашигтай ажиллана гэжээ

    Х.Болорчулуун ХААДС-г корпорац болговол өргүй болж, ашигтай ажиллана гэжээ

    Чихэрлэг ихтэй болон хийжүүлсэн ундааг онцгой албан татвартай болгох асуудлыг судалж байна

    Чихэрлэг ихтэй болон хийжүүлсэн ундааг онцгой албан татвартай болгох асуудлыг судалж байна

    Эрдэнэтийн 49 хувь, Оюутолгой гээд олон асуудал Х.Баттулга, Ц.Элбэгдоржтой холбоотой

    Эрдэнэтийн 49 хувь, Оюутолгой гээд олон асуудал Х.Баттулга, Ц.Элбэгдоржтой холбоотой

    Ч.Ундрам: ЭЕШ-ын 100 онооноос 18 оноо авсан хүүхэд их, дээд сургуульд элсэнэ гэдэг байж болохгүй асуудал

    Ч.Ундрам: ЭЕШ-ын 100 онооноос 18 оноо авсан хүүхэд их, дээд сургуульд элсэнэ гэдэг байж болохгүй асуудал

  • Эдийн засаг
    • Бүгд
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    Ятгах тусам нягтал!

    ​Монголбанк ирэх онд Хятадын Ардын банкинд 1.8 тэрбум долларын өр төлнө

    Ятгах тусам нягтал!

    Монголбанк: Нүүрсний экспорт эрчимжвэл 2022 онд эдийн засаг 3 хувиар тэлнэ

    Монголбанкнаас мэдэгдэл хийлээ

    Б.Лхагвасүрэн: Бодлогын хүүг 1 нэгжээр өсгөж 10 хувь болгох шийдвэр гаргалаа

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Д.Солонгоо: Хөгжлийн банкны нөхцөл байдал сайжрахгүй бол бондын эргэн төлөлтийг ЗГ хариуцах эрсдэл үүснэ

    Б.Солонгоо: Криптовалютын гүйлгээний 70 орчим хувь нь гэмт хэргийн холбогдолтой байж болзошгүй

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

  • Үндэстэн
    • Бүгд
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    Бузар муу Галсансүхэд хуурай агсан тавих нь

    Бузар муу Галсансүхэд хуурай агсан тавих нь

    Үхсэн хүмүүсийн тулаан буюу итгэхэд бэрх түүх

    Үхсэн хүмүүсийн тулаан буюу итгэхэд бэрх түүх

    Монголчууд гэж намхан нуруутай боловч өргөн ханхар цээжтэй. Төрх байдал нь их л аймаар…

    Монголчууд гэж намхан нуруутай боловч өргөн ханхар цээжтэй. Төрх байдал нь их л аймаар…

  • Дэлхий дахинд
    Дмитрий Медведев: Манай дайсан бол АНУ мөн

    Дмитрий Медведев: Манай дайсан бол АНУ мөн

    Цаг урагшлуулах маргаанаас болж Ливаны иргэд хоёр өөр цагийн бүсэд сэржээ

    Цаг урагшлуулах маргаанаас болж Ливаны иргэд хоёр өөр цагийн бүсэд сэржээ

    АНУ-ын Миссисипи мужид хар салхины улмаас 25 хүн амиа алджээ

    АНУ-ын Миссисипи мужид хар салхины улмаас 25 хүн амиа алджээ

    Амьтны хүрээлэнгээс оргосон судалт тахь Сөүл хотоор гурван цаг зугаалжээ

    Амьтны хүрээлэнгээс оргосон судалт тахь Сөүл хотоор гурван цаг зугаалжээ

    Гаагийн шүүх дайны гэмт хэрэгтэй холбогдуулан Путинийг баривчлах захирамж гаргажээ

    Путинийг баривчлах шийдвэрийн хариуд “сүрдүүлэг” сонссондоо Олон Улсын Эрүүгийн Шүүх харамсал илэрхийлэв

    Украин улс дайн эхэлснээс хойш анх удаа ОУВС-гаас зээл авлаа

    Украин улс дайн эхэлснээс хойш анх удаа ОУВС-гаас зээл авлаа

    В.Путин, Ши Жиньпин нар  хийн хоолойг Монголоор дамжуулахаар тохиролцов

    В.Путин, Ши Жиньпин нар хийн хоолойг Монголоор дамжуулахаар тохиролцов

    Аз жаргалын индексээр Монгол Улс 137 орноос 61-т эрэмбэлэгдэв

    Аз жаргалын индексээр Монгол Улс 137 орноос 61-т эрэмбэлэгдэв

    Путин, Ши нар “Сибирийн хүч-2” хоолойн талаар ярилцаж, ОХУ байгалийн хийн нийлүүлэлтээ нэмэгдүүлнэ гэжээ

    Путин, Ши нар “Сибирийн хүч-2” хоолойн талаар ярилцаж, ОХУ байгалийн хийн нийлүүлэлтээ нэмэгдүүлнэ гэжээ

  • Эрүүл мэнд
    Антиоксидант гэж юу вэ?

    Антиоксидант гэж юу вэ?

    А.Хөлгөн: Хэрх өвчнийг бүрэн эмчлэх боломжгүй учир байнга урьдчилан сэргийл

    А.Хөлгөн: Хэрх өвчнийг бүрэн эмчлэх боломжгүй учир байнга урьдчилан сэргийл

    Т.Мөнхсайхан: Эрчүүдийн эрүүл мэндэд анхаарах шаардлагатай байна

    Т.Мөнхсайхан: Эрчүүдийн эрүүл мэндэд анхаарах шаардлагатай байна

    Өмнөд Солонгост ковидын халдварын тоо огцом өслөө

    Омикрон хувилбарын XBB.1.5 омог буюу Кракен

    Хятадаас ирсэн 8 хүн тутмын нэг нь эерэг гарч байна

    Ц.Билэгтсайхан: Монгол Улс коронавирусийн халдварын “Өндөр эрсдэлтэй” гэсэн үнэлгээ гарсан

    Ц.Чинбаяр: Вакцин андуурч хийгдсэн долоон иргэнийг Сүхбаатар аймгаас ХӨСҮТ-д авчирсан

    Ц.Чинбаяр: Вакцин андуурч хийгдсэн долоон иргэнийг Сүхбаатар аймгаас ХӨСҮТ-д авчирсан

    Улс орон даяар урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэг, шинжилгээ, оношилгоог зохион байгуулж, Монгол улс анх удаа 800,000 гаруй иргэнээ хамруулж чадлаа

    Улс орон даяар урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэг, шинжилгээ, оношилгоог зохион байгуулж, Монгол улс анх удаа 800,000 гаруй иргэнээ хамруулж чадлаа

    Толгой эргэж, чих шуугидаг бол хязаалан хонины толгойн шөл ууж болно

    Толгой эргэж, чих шуугидаг бол хязаалан хонины толгойн шөл ууж болно

    Томуугийн вирус цар тахал хэлбэрээр дэгдэх эрсдэлтэй тул ЭМЯ-ны зөвлөмжийг сайтар хэрэгжүүлэх нь зүйтэй

    Ц.Чинбаяр: 0-4 насны хүүхдүүд томуугийн улмаас богино хугацаанд өндөр халуурч байна

  • Шууд
  • Бусад
    • Бүгд
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

    Ерөнхий сайд “…Ц.Анандбазар З.Энхболд хоёр Бага тэнгэрийн аманд нүүрсний мөнгөөрөө байшин барьсан“ гэжээ

    Ерөнхий сайд “…Ц.Анандбазар З.Энхболд хоёр Бага тэнгэрийн аманд нүүрсний мөнгөөрөө байшин барьсан“ гэжээ

    Б.Батцэцэг сайд “протокол“ зөрчин ХАТАН ХААНЫ биед хүрчээ

    Б.Батцэцэг сайд “протокол“ зөрчин ХАТАН ХААНЫ биед хүрчээ

    Өвөл машинаа унахгүй тавих гэж буй жолооч нарт өгөх зөвөлгөө

    Өвөл машинаа унахгүй тавих гэж буй жолооч нарт өгөх зөвөлгөө

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • Бүгд
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Эрдэнэс Таван толгой ХК: С зөвшөөрлийн хүсэлтийг 30-ны өдрийг дуустал хүлээн авна

    Эрдэнэс Таван толгой ХК: С зөвшөөрлийн хүсэлтийг 30-ны өдрийг дуустал хүлээн авна

    Ирэх сарын цаг агаарын ерөнхий төлөв

    Ирэх сарын цаг агаарын ерөнхий төлөв

    Япон руу аялах иргэд визээ цахимаар мэдүүлж эхэллээ

    Япон руу аялах иргэд визээ цахимаар мэдүүлж эхэллээ

    Иргэний биед халдсан хамгаалалтын ажилчдыг Зөрчлийн тухай хуулиар торгоно

    Иргэний биед халдсан хамгаалалтын ажилчдыг Зөрчлийн тухай хуулиар торгоно

    MОНГОЛ нэршлийн ташаа хэрэглээг залруулахыг НҮБ-ын гишүүн орнуудад уриалав

    MОНГОЛ нэршлийн ташаа хэрэглээг залруулахыг НҮБ-ын гишүүн орнуудад уриалав

    Иргэдийн зорчих хөдөлгөөнд саад учруулсан ТҮЦ-үүдийг нүүлгэнэ

    Иргэдийн зорчих хөдөлгөөнд саад учруулсан ТҮЦ-үүдийг нүүлгэнэ

    Олон тооны зээр юунаас болж үхсэнийг Ажлын хэсгийн дүгнэлт гарахаар мэдээлнэ

    Олон тооны зээр юунаас болж үхсэнийг Ажлын хэсгийн дүгнэлт гарахаар мэдээлнэ

    БАЙРШИЛ: Маргааш цахилгаан хязгаарлагдах газрууд

    БАЙРШИЛ: Маргааш цахилгаан хязгаарлагдах газрууд

    Ой тогтоолтын дэлхийн аварга Н.Мөнхшүр, Н.Энхшүр нар “Super Brain” шоу нэвтрүүлгийн ялагч боллоо

    Ой тогтоолтын дэлхийн аварга Н.Мөнхшүр, Н.Энхшүр нар “Super Brain” шоу нэвтрүүлгийн ялагч боллоо

  • Улс төр
    Гашуунсухайт боомтоор нүүрсний экспорт нэмэгдэж байна

    Онцгой дэглэм тогтоосноос хойш “Эрдэнэс тавантолгой” ХК 1,188.0 сая ам.долларын үнэлгээтэй 12.4 сая тн нүүрс борлуулжээ

    Гурван гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх эсэхийг энэ долоо хоногт хэлэлцэнэ

    Гурван гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх эсэхийг энэ долоо хоногт хэлэлцэнэ

    Сонгуулийг холимог системээр явуулах, нэр дэвшигчдийн доторх нэг хүйсийн эзлэх хувь 30-аас доошгүй байх өөрчлөлтийг төсөлд тусгасан

    Сонгуулийг холимог системээр явуулах, нэр дэвшигчдийн доторх нэг хүйсийн эзлэх хувь 30-аас доошгүй байх өөрчлөлтийг төсөлд тусгасан

    АН-ын бүлэг Д.Бат-Эрдэнийг эргүүлэн татах саналыг хэлмэгдүүлэлт гэлээ

    АН-ын бүлэг Д.Бат-Эрдэнийг эргүүлэн татах саналыг хэлмэгдүүлэлт гэлээ

    Өнөөдрөөс shilen.gov.mn цахим хуудсыг ажиллуулж эхэллээ

    Өнөөдрөөс shilen.gov.mn цахим хуудсыг ажиллуулж эхэллээ

    Х.Болорчулуун ХААДС-г корпорац болговол өргүй болж, ашигтай ажиллана гэжээ

    Х.Болорчулуун ХААДС-г корпорац болговол өргүй болж, ашигтай ажиллана гэжээ

    Чихэрлэг ихтэй болон хийжүүлсэн ундааг онцгой албан татвартай болгох асуудлыг судалж байна

    Чихэрлэг ихтэй болон хийжүүлсэн ундааг онцгой албан татвартай болгох асуудлыг судалж байна

    Эрдэнэтийн 49 хувь, Оюутолгой гээд олон асуудал Х.Баттулга, Ц.Элбэгдоржтой холбоотой

    Эрдэнэтийн 49 хувь, Оюутолгой гээд олон асуудал Х.Баттулга, Ц.Элбэгдоржтой холбоотой

    Ч.Ундрам: ЭЕШ-ын 100 онооноос 18 оноо авсан хүүхэд их, дээд сургуульд элсэнэ гэдэг байж болохгүй асуудал

    Ч.Ундрам: ЭЕШ-ын 100 онооноос 18 оноо авсан хүүхэд их, дээд сургуульд элсэнэ гэдэг байж болохгүй асуудал

  • Эдийн засаг
    • Бүгд
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    Ятгах тусам нягтал!

    ​Монголбанк ирэх онд Хятадын Ардын банкинд 1.8 тэрбум долларын өр төлнө

    Ятгах тусам нягтал!

    Монголбанк: Нүүрсний экспорт эрчимжвэл 2022 онд эдийн засаг 3 хувиар тэлнэ

    Монголбанкнаас мэдэгдэл хийлээ

    Б.Лхагвасүрэн: Бодлогын хүүг 1 нэгжээр өсгөж 10 хувь болгох шийдвэр гаргалаа

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Д.Солонгоо: Хөгжлийн банкны нөхцөл байдал сайжрахгүй бол бондын эргэн төлөлтийг ЗГ хариуцах эрсдэл үүснэ

    Б.Солонгоо: Криптовалютын гүйлгээний 70 орчим хувь нь гэмт хэргийн холбогдолтой байж болзошгүй

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

  • Үндэстэн
    • Бүгд
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    Бузар муу Галсансүхэд хуурай агсан тавих нь

    Бузар муу Галсансүхэд хуурай агсан тавих нь

    Үхсэн хүмүүсийн тулаан буюу итгэхэд бэрх түүх

    Үхсэн хүмүүсийн тулаан буюу итгэхэд бэрх түүх

    Монголчууд гэж намхан нуруутай боловч өргөн ханхар цээжтэй. Төрх байдал нь их л аймаар…

    Монголчууд гэж намхан нуруутай боловч өргөн ханхар цээжтэй. Төрх байдал нь их л аймаар…

  • Дэлхий дахинд
    Дмитрий Медведев: Манай дайсан бол АНУ мөн

    Дмитрий Медведев: Манай дайсан бол АНУ мөн

    Цаг урагшлуулах маргаанаас болж Ливаны иргэд хоёр өөр цагийн бүсэд сэржээ

    Цаг урагшлуулах маргаанаас болж Ливаны иргэд хоёр өөр цагийн бүсэд сэржээ

    АНУ-ын Миссисипи мужид хар салхины улмаас 25 хүн амиа алджээ

    АНУ-ын Миссисипи мужид хар салхины улмаас 25 хүн амиа алджээ

    Амьтны хүрээлэнгээс оргосон судалт тахь Сөүл хотоор гурван цаг зугаалжээ

    Амьтны хүрээлэнгээс оргосон судалт тахь Сөүл хотоор гурван цаг зугаалжээ

    Гаагийн шүүх дайны гэмт хэрэгтэй холбогдуулан Путинийг баривчлах захирамж гаргажээ

    Путинийг баривчлах шийдвэрийн хариуд “сүрдүүлэг” сонссондоо Олон Улсын Эрүүгийн Шүүх харамсал илэрхийлэв

    Украин улс дайн эхэлснээс хойш анх удаа ОУВС-гаас зээл авлаа

    Украин улс дайн эхэлснээс хойш анх удаа ОУВС-гаас зээл авлаа

    В.Путин, Ши Жиньпин нар  хийн хоолойг Монголоор дамжуулахаар тохиролцов

    В.Путин, Ши Жиньпин нар хийн хоолойг Монголоор дамжуулахаар тохиролцов

    Аз жаргалын индексээр Монгол Улс 137 орноос 61-т эрэмбэлэгдэв

    Аз жаргалын индексээр Монгол Улс 137 орноос 61-т эрэмбэлэгдэв

    Путин, Ши нар “Сибирийн хүч-2” хоолойн талаар ярилцаж, ОХУ байгалийн хийн нийлүүлэлтээ нэмэгдүүлнэ гэжээ

    Путин, Ши нар “Сибирийн хүч-2” хоолойн талаар ярилцаж, ОХУ байгалийн хийн нийлүүлэлтээ нэмэгдүүлнэ гэжээ

  • Эрүүл мэнд
    Антиоксидант гэж юу вэ?

    Антиоксидант гэж юу вэ?

    А.Хөлгөн: Хэрх өвчнийг бүрэн эмчлэх боломжгүй учир байнга урьдчилан сэргийл

    А.Хөлгөн: Хэрх өвчнийг бүрэн эмчлэх боломжгүй учир байнга урьдчилан сэргийл

    Т.Мөнхсайхан: Эрчүүдийн эрүүл мэндэд анхаарах шаардлагатай байна

    Т.Мөнхсайхан: Эрчүүдийн эрүүл мэндэд анхаарах шаардлагатай байна

    Өмнөд Солонгост ковидын халдварын тоо огцом өслөө

    Омикрон хувилбарын XBB.1.5 омог буюу Кракен

    Хятадаас ирсэн 8 хүн тутмын нэг нь эерэг гарч байна

    Ц.Билэгтсайхан: Монгол Улс коронавирусийн халдварын “Өндөр эрсдэлтэй” гэсэн үнэлгээ гарсан

    Ц.Чинбаяр: Вакцин андуурч хийгдсэн долоон иргэнийг Сүхбаатар аймгаас ХӨСҮТ-д авчирсан

    Ц.Чинбаяр: Вакцин андуурч хийгдсэн долоон иргэнийг Сүхбаатар аймгаас ХӨСҮТ-д авчирсан

    Улс орон даяар урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэг, шинжилгээ, оношилгоог зохион байгуулж, Монгол улс анх удаа 800,000 гаруй иргэнээ хамруулж чадлаа

    Улс орон даяар урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэг, шинжилгээ, оношилгоог зохион байгуулж, Монгол улс анх удаа 800,000 гаруй иргэнээ хамруулж чадлаа

    Толгой эргэж, чих шуугидаг бол хязаалан хонины толгойн шөл ууж болно

    Толгой эргэж, чих шуугидаг бол хязаалан хонины толгойн шөл ууж болно

    Томуугийн вирус цар тахал хэлбэрээр дэгдэх эрсдэлтэй тул ЭМЯ-ны зөвлөмжийг сайтар хэрэгжүүлэх нь зүйтэй

    Ц.Чинбаяр: 0-4 насны хүүхдүүд томуугийн улмаас богино хугацаанд өндөр халуурч байна

  • Шууд
  • Бусад
    • Бүгд
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

    Ерөнхий сайд “…Ц.Анандбазар З.Энхболд хоёр Бага тэнгэрийн аманд нүүрсний мөнгөөрөө байшин барьсан“ гэжээ

    Ерөнхий сайд “…Ц.Анандбазар З.Энхболд хоёр Бага тэнгэрийн аманд нүүрсний мөнгөөрөө байшин барьсан“ гэжээ

    Б.Батцэцэг сайд “протокол“ зөрчин ХАТАН ХААНЫ биед хүрчээ

    Б.Батцэцэг сайд “протокол“ зөрчин ХАТАН ХААНЫ биед хүрчээ

    Өвөл машинаа унахгүй тавих гэж буй жолооч нарт өгөх зөвөлгөө

    Өвөл машинаа унахгүй тавих гэж буй жолооч нарт өгөх зөвөлгөө

No Result
View All Result
Монгол туургатны цахим сайт
No Result
View All Result

Тэмүжин их цэргээ “Хүрэлхү”-д нэгтгэн зохион байгуулсан түүхтэй

undesten
2021-08-24 11:28
Түүх, уламжлал, Үндэстэн
0
Тэмүжин их цэргээ “Хүрэлхү”-д нэгтгэн зохион байгуулсан түүхтэй
SHARETWEET
“Хүрээ”-ний талаар ном сударт тэмдэглэхдээ …Овгийн үеийн хүрээ нь дугуй цагариг мэт хэлбэртэй байж түүний голд эзэн тэргүүнээ байрлуулан, бусад нь тойрон буудаллаж, дайсан этгээдийг гаднаас орохыг хориглох зэргээр аж ахуй, хамгаалалтын ач холбогдолтой байжээ. Овгийн хүрээ тухайн нийгмийн хөгжлийн шатнаа тохирсон, түүний үр дүнд буй болдог… гэжээ. Ираны эрдэмтэн Рашид Ад Дин “Хуучин цагт ямар нэгэн аймаг аль нэгэн газар дугуйлан тойрч буугаад тойргийн төвд ахлах этгээд нь оршвоос түүнийг хүрээ хэмээнэ.
Одоо цагт дайсны цэрэг ойртоход тийнхүү хүрээлэн зогсож, дундаа гаднын этгээд оруулахыг хориглоно” гэж тодорхойлсон бол Жү Яотин “Чингис хааны түүх шастир” номдоо “Хүрээ гэдэг бол…нэг овог аймгийн малчид бөөнөөр айлсан…хэдэн арваараа…бүр хэдэн зуугаараа хүрээ болж захирагч буюу аймгийн толгойлогч нь түүний төв дунд сууна. Дайн байлдаанд энэ хэлбэрийг ашигладаг учраас монгол цэргийн нэг төрлийн бүтэц зохион байгуулалт болжээ” гэж бичсэн байдаг.
Өвөрмонголын эрдэмтэн Сайшаалын “Чингис хааны товчоон” номд…Энэ үе дэх Чингисийн цэргийн зохион байгуулалт бол “Овгийн өрх цэрэг болох бөгөөд хүрээгээр цуглуулдаг байсан ба ялгадаг байсан юм”. Энэ “Хүрээ” гэдэг зохион байгуулалтын хэлбэр нь хэдийгээр овгийн байгууллын үеийн илрэлтэй боловч Чингис хааны үед хүрч “түүний үзүүлэх үйлдэл жич “Хүрээ’’-г зохион байгуулах болон ангийн агуулгын талаар мөн чанарын хувиралт гарчээ….Энэ хувиралт гэдэг бол зөвхөн хамтаараа нүүдэллэн малжих аж ахуйн зохион байгуулалт байсан “хүрээ”-ний зохион байгуулалт нь цэрэг дайны зохион байгуулалт болон хувирч хориглолт довтлолтын чухал хэлбэр болжээ. Энэхүү “хүрээ”-ний зохион байгуулалт нь цэрэг дайн зохион байгуулалт болж хувирснаас нааш боол эзэмшигч байгууллын үе, феодалын байгууллын эхэн үе /Чингисийн үе/ жич түүний өрнөлийн үед нь ч бүр оршиж байжээ…” гэсэн байдаг.
Эрдэмтэд, Чингисийн цэргийн хүрээний зохион байгуулалтыг ийнхүү тэмдэглэсэн байдаг бол Тэмүжин, их цэргийн хүрээгээ өөрийн харьяаны арван гурван хүрээний цэрэг эрс болон журмын нөхдөдөө тулгуурлан дэмжигч овог аймгуудын дэвшилтэт үзэлтнүүдийн хүчийг нэгтгэн зохион байгуулах ажлыг одоогийн Баян-Улаан уул буюу эртний “Хүрэлхү’’-д нутаглаж байхдаа үүсгэн байгуулжээ. Энэ нь газар нугийн нэр болон байршлын хувьд Хүрээ-Хүрээлэх-Хүрэлхү нэрээр холбогдоно. Сайшаалын “Чингис хааны товчоон” номд дурдсанаар Тэмүжин, тайчуудын гараас мултарч ээж дүү нартайгаа уулзалдсаны дараа…Тэмүжиний гэр хотлоороо нийлж Бурхан халдуны өвөр Хүрээлэх дотор орших Сэнгүр горхины Хар жүрхэний Хөх нуур гэдэг газар очиж нутаглаад тарвага зурам алж идэн амьдрав. Энэ газар бол эртнээс боржигин овогтны эх нутаг нь юм…гэжээ. Энэ нь боржигин овогт Тэмүжин, Хиад боржигиний Бурхан Галдуна уулын өврийн Хүрэлхү-д нутаглан байж журмын нөхөдтэй болохоос эхлэн их цэргийн хүрээгээ байгуулж Хиад боржигин төвтэй Хамаг Монгол улсыг эмхлэн байгуулсан түүхэн нутаг болохын үндсэн тодорхойлолт болсон байдаг юм.
Эрдэмтдийн энэ мэт дүгнэлтийг газар орны байршилтай харьцуулан үзэхэд одоогийн Баян-Улаан уулын төв хэсэгт Хөх нуур, Хүрэлхү, Үүдэт зэрэг газарт Тэмүжин-Чингис хааны гэр бүлийг амьдруулан, нутаглаж байгаа газрыг нь болон уг хайрхны эргэн тойрны бүх ам, хөндийнүүдийн эхэн талыг хамгаалснаар, их хаан болоод цэрэг зэвсэг, ард иргэдээ байнгын хамгаалалтад амьдруулж байжээ. Товчлон хэлэхэд, одоогийн Баян-Улаан уул буюу эртний Хүрэлхү-д цэрэг, аж ахуйн нэгэн том хүрээ үүсгэн буй болгоод Тэмүжин-Чингис хаан удирдан зохион байгуулж байжээ.
Үүнд: уул, ус, ургамал мод, бэлчээр нутаг, мал аж ахуй, ан амьтад, хүн хүч, үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, цэрэг зэвсэг, эзэнт гүрний удирдлага, зохион байгуулалтын бүх механизмыг хамруулан, үйл ажиллагаагаа бусад ханилаг, аймгуудаас далд, нууцлаг байдлаар явуулж байжээ. Энэ том “хүрээ’’-ний үйл ажиллагаа олон жилийн нөр их хөдөлмөр, эзэн Чингисийн “сэтгэлийг нь эзэмдвээс бие нь хаашаа одох” гэсэн мэргэн сургаалын ачаар биеллээ олж, үйл ажиллагаа нь тогтмолжин, үр дүнд хүрснээр дотооддоо Их Монгол Улсыг байгуулах, гадаадад бусад улс, орныг төвшитгөх нэг удирдлагатай, нэгдсэн зохион байгуулалттай, ялагдашгүй эрэлхэг цэрэг, армийг бүрдүүлэх нөхцөлийг буй болгожээ. Үүнд газар нутгийн өвөрмөц байдал чухал нөлөө үзүүлснийг дурдууштай. Баян-Улаан уул нь бусад уулсаас ялгарах онцгой төрхтэй хайрхан болно. Тухайлбал, бусад уулсаас тусгаарлагдан оршдог учраас хэсэгчлэн хамгаалах боломжтой, уг хайрхны ам хөндийнүүдийн адаг талд харуул тавьснаар эргэн тойрны хамгаалалт бүрдэх бөгөөд энэ нь төрийн болон цэргийн нууцыг хамгаалах үндсэн нөхцөлийг бүрдүүлж байжээ. Мөн өвс, ус тэнцүү өнтэй сайхан нутаг учраас жилийн эргэх дөрвөн улиралд мал маллахад бүрэн тохиромжтой. Энэ байдал нь цэрэг, байлдааны бэлэн байдлыг хангах байнгын сургуулилалтыг мал аж ахуйн үйлдвэрлэлтэй хослуулан явуулах боломжийг олгож байжээ. Ийм ч учраас мянган хонд зуун булаггай өнтэй сайхан хангай хэмээн алдаршсан түүхтэй. Уг хайрхан нь байгалийн баялаг, сонгино, самар, жимс болон буга, бор гөрөөс, тарвага зэрэг том, жижиг ан амьтан элбэгтэй. Энэ нь ан амьтныг үргээх, отох зэргээр байлдааны бэлэн байдлыг хангах дадлага, сургуулилалт явуулахын зэрэгцээ цэрэг эрсийн хоол, хүнсний хэрэгцээг хангах боломжийг бүрдүүлж байжээ. Товчлон хэлэхэд, цэрэг, байлдааны бэлтгэлийг хангахад уг хайрхнаас гарч явах шаардлагагүй бөгөөд гагцхүү зэр зэвсгээ Агуруг ордны дэргэдэх үйлдвэрээс нууцаар зөөвөрлөдөг байжээ.Тэмүжин-Чингис хаан нутаглаж байсан газар нутгийнхаа нууцлаг, өвөрмөц онцлогийг ашиглан их цэргийн хүрээгээ байгуулан алдаршуулсан газар нутгийн түүхийн тоймоос товчлон дурдахад ийм буюу.
Ю.ПҮРЭВ /Нууц товчооны газар нутгийг судлагч, ахмад настан/

Холбоотой Мэдээлэл

Өгэдэй хаан бүх хятад хүнийг устгаж, газар нутгийг нь малын бэлчээр болгохоор төлөвлөж байж
Түүх, уламжлал

Өгэдэй хаан бүх хятад хүнийг устгаж, газар нутгийг нь малын бэлчээр болгохоор төлөвлөж байж

2022-11-02 17:59
Эзэн Богд Чингис хааны эш хөргийг УИХ-ын чуулганы танхимд заллаа
Онцлох мэдээ

Эзэн Богд Чингис хааны эш хөргийг УИХ-ын чуулганы танхимд заллаа

2022-10-03 12:08
Их эзэн Чингис хааны эш хөргийг залахын учир шалтгааныг Ерөнхийлөгч маргааш суралцагчдад тайлбарлана
Улс төр

Их эзэн Чингис хааны эш хөргийг залахын учир шалтгааныг Ерөнхийлөгч маргааш суралцагчдад тайлбарлана

2022-08-31 11:45

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published.

  • Шинэ
  • Сэтгэгдэл
  • Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үндэстэн
  • Дэлхий дахинд
  • Эрүүл мэнд
  • Шууд
  • Бусад

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай