• Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих
2022 он 5 сарын 20
Монгол туургатны цахим сайт
deed
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • Бүгд
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Дээд шүүхийн гадна тулган шаардах агуулгатай жагсаал хийж буй нь хараат бус байдалд халдсан гэж үзэн цагдаагийн байгууллагад хүсэлт гаргажээ

    Дээд шүүхийн гадна тулган шаардах агуулгатай жагсаал хийж буй нь хараат бус байдалд халдсан гэж үзэн цагдаагийн байгууллагад хүсэлт гаргажээ

    Улиастайн тойргоос Шар хадны эцэс хүртэл 4.27 км зам шинээр тавина

    Улиастайн тойргоос Шар хадны эцэс хүртэл 4.27 км зам шинээр тавина

    Д.Эрдэнэбилэгийг 30 хоногоор саатуулна

    Д.Эрдэнэбилэгийг цагдан хорих хугацааг зургаадугаар сарын 21-ний өдрийг хүртэл сунгалаа

    “Бэрэн групп”-ийг үүсгэн байгуулагч Хөгжлийн Банкнаас авсан зээлийн мөнгөөр казино тоглосон байж болзошгүй асуудлыг шалгаж байна

    “Бэрэн групп”-ийг үүсгэн байгуулагч Хөгжлийн Банкнаас авсан зээлийн мөнгөөр казино тоглосон байж болзошгүй асуудлыг шалгаж байна

    Шинозаки Юсүкэ: Ажилчны гүүр барьснаар Энхтайваны болон Чингисийн өргөн чөлөөний автомашины түгжрэл буурна

    Шинозаки Юсүкэ: Ажилчны гүүр барьснаар Энхтайваны болон Чингисийн өргөн чөлөөний автомашины түгжрэл буурна

    Хотын дарга худал мэдээлэл тарааж Улаанбаатар смарт картын нэр хүндэд халдлаа

    Хотын дарга худал мэдээлэл тарааж Улаанбаатар смарт картын нэр хүндэд халдлаа

    Жагсагчид Х.Баттулгыг АН-ын даргаар бүртгэхгүй бол “зулын гол болоход бэлэн” гэв

    Жагсагчид Х.Баттулгыг АН-ын даргаар бүртгэхгүй бол “зулын гол болоход бэлэн” гэв

    Ү.Оюун-Эрдэнэ: Эцэг эхчүүд замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ хүүхэддээ буруу үлгэр дууриалал үзүүлж байна

    Ү.Оюун-Эрдэнэ: Эцэг эхчүүд замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ хүүхэддээ буруу үлгэр дууриалал үзүүлж байна

    Төв шуудангийн уулзварын гэрэл дохионд энэ сарын 25-наас өөрчлөлт оруулж, явган зорчигчдын хүлээлтийн хугацааг багасгана

    Төв шуудангийн уулзварын гэрэл дохионд энэ сарын 25-наас өөрчлөлт оруулж, явган зорчигчдын хүлээлтийн хугацааг багасгана

  • Улс төр
    М.Тулгат: Монгол Улс Х.Баттулга гэдэг нэг эрх хүүхэдтэй болчхоод байна

    М.Тулгат: Монгол Улс Х.Баттулга гэдэг нэг эрх хүүхэдтэй болчхоод байна

    Б.Энхбаяр: Улаанбаатарын А зэрэглэлд 80 гаруй газар авчихсан, зардаг том авлигын сүлжээ байна

    Б.Энхбаяр: УИХ-ын гишүүний хувь заяа, дахин сонгогдох эсэхийг Төсвийн байнгын хороо шийддэг болж

    Шадар сайд аа, мянганы луйврыг илчлээд бай…

    Шадар сайд аа, мянганы луйврыг илчлээд бай…

    Төрийн аудитын байгууллага 2021 онд 10 их наяд төгрөгийн алдаа зөрчил илрүүлжээ

    Төрийн аудитын байгууллага 2021 онд 10 их наяд төгрөгийн алдаа зөрчил илрүүлжээ

    АН-ын гишүүд бүлгийн даргынхаа асуудлаар УИХ-ын даргад дахин хандлаа

    АН-ын гишүүд бүлгийн даргынхаа асуудлаар УИХ-ын даргад дахин хандлаа

    ЗГ: Элсэн чихэр, ёотон, ургамлын тос, цагаан будааг гаалийн татвараас чөлөөлөхөөр шийдвэрлэлээ

    ЗГ: Элсэн чихэр, ёотон, ургамлын тос, цагаан будааг гаалийн татвараас чөлөөлөхөөр шийдвэрлэлээ

    2022 оны Төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барина

    Монгол, БНХАУ-ын хилийн боомтод автомат удирдлагатай чингэлэг тээврийн системийг нэвтрүүлэх асуудлыг Засгийн газар хэлэлцэнэ

    “Петрочайна Дачин Тамсаг” ХХК-ийн үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг хаалттай сонсож байна

    “Петрочайна Дачин Тамсаг” ХХК-ийн үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг хаалттай сонсож байна

    С.Амарсайхан: Вакцинжуулалтын үр дүнг алдагдуулахгүйн тулд хөл хорио тогтоож байна

    С.Амарсайхан: Мянганы луйвруудын ард нэг эзэн байдаг гэдгийг иргэд мэддэг болсон

  • Эдийн засаг
    • Бүгд
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Д.Солонгоо: Хөгжлийн банкны нөхцөл байдал сайжрахгүй бол бондын эргэн төлөлтийг ЗГ хариуцах эрсдэл үүснэ

    Б.Солонгоо: Криптовалютын гүйлгээний 70 орчим хувь нь гэмт хэргийн холбогдолтой байж болзошгүй

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

    Монгол банк бодлогын хүүг хэвээр үлдээлээ

    Монголбанк репо арилжаагаар гурван банканд 81 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр олголоо

    Инфляц 14.6 хувьд хүрэхэд 47.3 хувь нь импортын барааны үнийн өсөлтөөс шалтгаалсан

    Инфляц 14.6 хувьд хүрэхэд 47.3 хувь нь импортын барааны үнийн өсөлтөөс шалтгаалсан

    Орон сууцны ипотекийн зээлийн хөтөлбөр хэвийн үргэлжилж байна

    Орон сууцны ипотекийн зээлийн хөтөлбөр хэвийн үргэлжилж байна

    Оюутолгойн гүний уурхайн үйл ажиллагааг эхлүүлэхээр тохиролцсоныг “Туркойз Хилл Ресурс” зарлалаа

    Оюутолгойн гүний уурхайн үйл ажиллагааг эхлүүлэхээр тохиролцсоныг “Туркойз Хилл Ресурс” зарлалаа

    Сангийн сайд Б.Жавхлан ОХУ-ын сангийн сайд А.Г.Силуановтой уулзалт хийлээ

    Сангийн сайд Б.Жавхлан ОХУ-ын сангийн сайд А.Г.Силуановтой уулзалт хийлээ

  • Үндэстэн
    • Бүгд
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    Монгол яруу найргийн түүврүүд франц хэлээр гарлаа

    Монгол яруу найргийн түүврүүд франц хэлээр гарлаа

    Монголчууд 50,000 Орос цэргийг Калка голын эрэг дээр xүйc тэмтэpcэн түүх

    Монголчууд 50,000 Орос цэргийг Калка голын эрэг дээр xүйc тэмтэpcэн түүх

    “Ханзан халаалт”

    “Ханзан халаалт”

  • Дэлхий дахинд
    НҮБ: Орос, Украины дайны улмаас дэлхий дахин өлсгөлөнд нэрвэгдэж болзошгүй

    НҮБ: Орос, Украины дайны улмаас дэлхий дахин өлсгөлөнд нэрвэгдэж болзошгүй

    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Франц улс Украинд батлан хамгаалахын тусламж үзүүлнэ

    Франц улс Украинд батлан хамгаалахын тусламж үзүүлнэ

    Оросын эсрэг хориг арга хэмжээ нь хүнсний хямралын гол шалтгаан болжээ

    Оросын эсрэг хориг арга хэмжээ нь хүнсний хямралын гол шалтгаан болжээ

    Хамтын аюулгүй байдлын гэрээний байгууллагын чуулга уулзалт Москвад боллоо

    Хамтын аюулгүй байдлын гэрээний байгууллагын чуулга уулзалт Москвад боллоо

    “McDonald’s” ОХУ дахь өөрийн эзэмшлийн 850 ресторанаа худалдахаар болжээ

    “McDonald’s” ОХУ дахь өөрийн эзэмшлийн 850 ресторанаа худалдахаар болжээ

    БНАСАУ-д халуурсан шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдол эрс нэмэгджээ

    БНАСАУ-д халуурсан шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдол эрс нэмэгджээ

    G7: Бид хил хязгаараа цэргийн түрэмгийллээр өөрчлөхийг оролдсон Оросын бодлогыг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй

    G7: Бид хил хязгаараа цэргийн түрэмгийллээр өөрчлөхийг оролдсон Оросын бодлогыг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй

    Финлянд Улс НАТО-гийн гишүүнээр элсэх түүхэн шийдвэрээ гаргалаа

    Финлянд Улс НАТО-гийн гишүүнээр элсэх түүхэн шийдвэрээ гаргалаа

  • Эрүүл мэнд
    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Г.Ням-Од: Нийт хүн амын 80 орчим хувь нь хүний хөхөнцөр вирусийн халдвартай гэж үздэг

    Г.Ням-Од: Нийт хүн амын 80 орчим хувь нь хүний хөхөнцөр вирусийн халдвартай гэж үздэг

    Жао Лижянь: Америк зүүн өмнө Азид тоолоод баршгүй олон гэм буруу тарьсан

    Жао Лижянь: Америк зүүн өмнө Азид тоолоод баршгүй олон гэм буруу тарьсан

    Хавдрын оноштой нийт 24,000 иргэн байгаагийн 450 нь хүүхэд. Жилд 110-130 хүүхдэд хавдар оношлогдож байна

    Хавдрын оноштой нийт 24,000 иргэн байгаагийн 450 нь хүүхэд. Жилд 110-130 хүүхдэд хавдар оношлогдож байна

    Д.Нарангэрэл: Хатгалгааны вакцинд нийслэлийн бүх дүүргийн хүүхдүүд хамрагдах боломжтой

    Д.Нарангэрэл: Хүүхдүүдийн дунд синцентиаль вирусийн тархалт өндөр байна

    “Өргөө” амаржих газар нярай хүүхдэд амбулаторийн тусламж үзүүлж эхэллээ

    “Өргөө” амаржих газар нярай хүүхдэд амбулаторийн тусламж үзүүлж эхэллээ

    С.Энхболд: Омикрон хувилбарын эмчилгээ бусад хувилбарынхтай ижил учир эмчилгээний тактик өөрчлөгдөхгүй

    Манай улс Швейцарын эм үйлдвэрлэгч компанитай хийсэн гэрээний хүрээнд ЭМД-ын хөнгөлөлтөд багтдаг 20 төрлийн эмийг оруулж ирнэ

    С.Энхболд: Менингококкийн эсрэг вакцины цэгийг нэмэх шаардлагагүй гэж үзэж байна

    С.Энхболд: Бүх иргэнийг урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэгт хамруулах ажил өнөөдөр албан ёсоор эхэллээ

    С.Энхболд: Төрийн албан хаагчдад гуравдугаар тунг заавал хийлгэх шаардлага хүргүүлж байгаа

    Нэг эмнэлэгт өдөрт 50-60 хүнийг эрт илрүүлэг үзлэгт хамруулна

  • Шууд
  • Бусад
    • Бүгд
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    22:00 цагаас өмнө унтдаг хүүхдүүд өндөр болдог

    22:00 цагаас өмнө унтдаг хүүхдүүд өндөр болдог

    Альцгеймер өвчний шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд цаг алдалгүй мэдрэлийн эмчид үзүүлэх шаардлагатай

    Альцгеймер өвчний шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд цаг алдалгүй мэдрэлийн эмчид үзүүлэх шаардлагатай

    Apple компани 21 жилийн дараа iPod бүтээгдэхүүнийхээ үйлдвэрлэлийг зогсоолоо

    Apple компани 21 жилийн дараа iPod бүтээгдэхүүнийхээ үйлдвэрлэлийг зогсоолоо

    Хүүхдэд хавдар үүсгэж болзошгүй 6 зүйл …

    Хүүхдэд хавдар үүсгэж болзошгүй 6 зүйл …

    Хуш мод хаана ч ургана

    Хуш мод хаана ч ургана

    Усыг буруу уух нь “удаашруулсан ажиллагаатай тэсрэх бөмбөг”-тэй адил

    Усыг буруу уух нь “удаашруулсан ажиллагаатай тэсрэх бөмбөг”-тэй адил

    Интерьер дизайн хялбар гаргахад туслах 6 үнэгүй программ

    Интерьер дизайн хялбар гаргахад туслах 6 үнэгүй программ

    Жин хасах шим тэжээлтэй СМҮҮТИ

    Жин хасах шим тэжээлтэй СМҮҮТИ

    Америкийн алдартай сэтгүүлч Регина Бреттийн алдарт 45 сургааль

    Америкийн алдартай сэтгүүлч Регина Бреттийн алдарт 45 сургааль

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • Бүгд
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Дээд шүүхийн гадна тулган шаардах агуулгатай жагсаал хийж буй нь хараат бус байдалд халдсан гэж үзэн цагдаагийн байгууллагад хүсэлт гаргажээ

    Дээд шүүхийн гадна тулган шаардах агуулгатай жагсаал хийж буй нь хараат бус байдалд халдсан гэж үзэн цагдаагийн байгууллагад хүсэлт гаргажээ

    Улиастайн тойргоос Шар хадны эцэс хүртэл 4.27 км зам шинээр тавина

    Улиастайн тойргоос Шар хадны эцэс хүртэл 4.27 км зам шинээр тавина

    Д.Эрдэнэбилэгийг 30 хоногоор саатуулна

    Д.Эрдэнэбилэгийг цагдан хорих хугацааг зургаадугаар сарын 21-ний өдрийг хүртэл сунгалаа

    “Бэрэн групп”-ийг үүсгэн байгуулагч Хөгжлийн Банкнаас авсан зээлийн мөнгөөр казино тоглосон байж болзошгүй асуудлыг шалгаж байна

    “Бэрэн групп”-ийг үүсгэн байгуулагч Хөгжлийн Банкнаас авсан зээлийн мөнгөөр казино тоглосон байж болзошгүй асуудлыг шалгаж байна

    Шинозаки Юсүкэ: Ажилчны гүүр барьснаар Энхтайваны болон Чингисийн өргөн чөлөөний автомашины түгжрэл буурна

    Шинозаки Юсүкэ: Ажилчны гүүр барьснаар Энхтайваны болон Чингисийн өргөн чөлөөний автомашины түгжрэл буурна

    Хотын дарга худал мэдээлэл тарааж Улаанбаатар смарт картын нэр хүндэд халдлаа

    Хотын дарга худал мэдээлэл тарааж Улаанбаатар смарт картын нэр хүндэд халдлаа

    Жагсагчид Х.Баттулгыг АН-ын даргаар бүртгэхгүй бол “зулын гол болоход бэлэн” гэв

    Жагсагчид Х.Баттулгыг АН-ын даргаар бүртгэхгүй бол “зулын гол болоход бэлэн” гэв

    Ү.Оюун-Эрдэнэ: Эцэг эхчүүд замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ хүүхэддээ буруу үлгэр дууриалал үзүүлж байна

    Ү.Оюун-Эрдэнэ: Эцэг эхчүүд замын хөдөлгөөнд оролцох үедээ хүүхэддээ буруу үлгэр дууриалал үзүүлж байна

    Төв шуудангийн уулзварын гэрэл дохионд энэ сарын 25-наас өөрчлөлт оруулж, явган зорчигчдын хүлээлтийн хугацааг багасгана

    Төв шуудангийн уулзварын гэрэл дохионд энэ сарын 25-наас өөрчлөлт оруулж, явган зорчигчдын хүлээлтийн хугацааг багасгана

  • Улс төр
    М.Тулгат: Монгол Улс Х.Баттулга гэдэг нэг эрх хүүхэдтэй болчхоод байна

    М.Тулгат: Монгол Улс Х.Баттулга гэдэг нэг эрх хүүхэдтэй болчхоод байна

    Б.Энхбаяр: Улаанбаатарын А зэрэглэлд 80 гаруй газар авчихсан, зардаг том авлигын сүлжээ байна

    Б.Энхбаяр: УИХ-ын гишүүний хувь заяа, дахин сонгогдох эсэхийг Төсвийн байнгын хороо шийддэг болж

    Шадар сайд аа, мянганы луйврыг илчлээд бай…

    Шадар сайд аа, мянганы луйврыг илчлээд бай…

    Төрийн аудитын байгууллага 2021 онд 10 их наяд төгрөгийн алдаа зөрчил илрүүлжээ

    Төрийн аудитын байгууллага 2021 онд 10 их наяд төгрөгийн алдаа зөрчил илрүүлжээ

    АН-ын гишүүд бүлгийн даргынхаа асуудлаар УИХ-ын даргад дахин хандлаа

    АН-ын гишүүд бүлгийн даргынхаа асуудлаар УИХ-ын даргад дахин хандлаа

    ЗГ: Элсэн чихэр, ёотон, ургамлын тос, цагаан будааг гаалийн татвараас чөлөөлөхөөр шийдвэрлэлээ

    ЗГ: Элсэн чихэр, ёотон, ургамлын тос, цагаан будааг гаалийн татвараас чөлөөлөхөөр шийдвэрлэлээ

    2022 оны Төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барина

    Монгол, БНХАУ-ын хилийн боомтод автомат удирдлагатай чингэлэг тээврийн системийг нэвтрүүлэх асуудлыг Засгийн газар хэлэлцэнэ

    “Петрочайна Дачин Тамсаг” ХХК-ийн үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг хаалттай сонсож байна

    “Петрочайна Дачин Тамсаг” ХХК-ийн үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг хаалттай сонсож байна

    С.Амарсайхан: Вакцинжуулалтын үр дүнг алдагдуулахгүйн тулд хөл хорио тогтоож байна

    С.Амарсайхан: Мянганы луйвруудын ард нэг эзэн байдаг гэдгийг иргэд мэддэг болсон

  • Эдийн засаг
    • Бүгд
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    Д.Солонгоо: Хөгжлийн банкны нөхцөл байдал сайжрахгүй бол бондын эргэн төлөлтийг ЗГ хариуцах эрсдэл үүснэ

    Б.Солонгоо: Криптовалютын гүйлгээний 70 орчим хувь нь гэмт хэргийн холбогдолтой байж болзошгүй

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

    Эрдэс баялгийн салбараас төвлөрсөн орлого 53.9 хувиар өсчээ

    Монгол банк бодлогын хүүг хэвээр үлдээлээ

    Монголбанк репо арилжаагаар гурван банканд 81 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр олголоо

    Инфляц 14.6 хувьд хүрэхэд 47.3 хувь нь импортын барааны үнийн өсөлтөөс шалтгаалсан

    Инфляц 14.6 хувьд хүрэхэд 47.3 хувь нь импортын барааны үнийн өсөлтөөс шалтгаалсан

    Орон сууцны ипотекийн зээлийн хөтөлбөр хэвийн үргэлжилж байна

    Орон сууцны ипотекийн зээлийн хөтөлбөр хэвийн үргэлжилж байна

    Оюутолгойн гүний уурхайн үйл ажиллагааг эхлүүлэхээр тохиролцсоныг “Туркойз Хилл Ресурс” зарлалаа

    Оюутолгойн гүний уурхайн үйл ажиллагааг эхлүүлэхээр тохиролцсоныг “Туркойз Хилл Ресурс” зарлалаа

    Сангийн сайд Б.Жавхлан ОХУ-ын сангийн сайд А.Г.Силуановтой уулзалт хийлээ

    Сангийн сайд Б.Жавхлан ОХУ-ын сангийн сайд А.Г.Силуановтой уулзалт хийлээ

  • Үндэстэн
    • Бүгд
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    Монгол яруу найргийн түүврүүд франц хэлээр гарлаа

    Монгол яруу найргийн түүврүүд франц хэлээр гарлаа

    Монголчууд 50,000 Орос цэргийг Калка голын эрэг дээр xүйc тэмтэpcэн түүх

    Монголчууд 50,000 Орос цэргийг Калка голын эрэг дээр xүйc тэмтэpcэн түүх

    “Ханзан халаалт”

    “Ханзан халаалт”

  • Дэлхий дахинд
    НҮБ: Орос, Украины дайны улмаас дэлхий дахин өлсгөлөнд нэрвэгдэж болзошгүй

    НҮБ: Орос, Украины дайны улмаас дэлхий дахин өлсгөлөнд нэрвэгдэж болзошгүй

    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Франц улс Украинд батлан хамгаалахын тусламж үзүүлнэ

    Франц улс Украинд батлан хамгаалахын тусламж үзүүлнэ

    Оросын эсрэг хориг арга хэмжээ нь хүнсний хямралын гол шалтгаан болжээ

    Оросын эсрэг хориг арга хэмжээ нь хүнсний хямралын гол шалтгаан болжээ

    Хамтын аюулгүй байдлын гэрээний байгууллагын чуулга уулзалт Москвад боллоо

    Хамтын аюулгүй байдлын гэрээний байгууллагын чуулга уулзалт Москвад боллоо

    “McDonald’s” ОХУ дахь өөрийн эзэмшлийн 850 ресторанаа худалдахаар болжээ

    “McDonald’s” ОХУ дахь өөрийн эзэмшлийн 850 ресторанаа худалдахаар болжээ

    БНАСАУ-д халуурсан шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдол эрс нэмэгджээ

    БНАСАУ-д халуурсан шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдол эрс нэмэгджээ

    G7: Бид хил хязгаараа цэргийн түрэмгийллээр өөрчлөхийг оролдсон Оросын бодлогыг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй

    G7: Бид хил хязгаараа цэргийн түрэмгийллээр өөрчлөхийг оролдсон Оросын бодлогыг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй

    Финлянд Улс НАТО-гийн гишүүнээр элсэх түүхэн шийдвэрээ гаргалаа

    Финлянд Улс НАТО-гийн гишүүнээр элсэх түүхэн шийдвэрээ гаргалаа

  • Эрүүл мэнд
    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Европын орнуудад сармагчны цэцэг өвчин тархаж байна

    Г.Ням-Од: Нийт хүн амын 80 орчим хувь нь хүний хөхөнцөр вирусийн халдвартай гэж үздэг

    Г.Ням-Од: Нийт хүн амын 80 орчим хувь нь хүний хөхөнцөр вирусийн халдвартай гэж үздэг

    Жао Лижянь: Америк зүүн өмнө Азид тоолоод баршгүй олон гэм буруу тарьсан

    Жао Лижянь: Америк зүүн өмнө Азид тоолоод баршгүй олон гэм буруу тарьсан

    Хавдрын оноштой нийт 24,000 иргэн байгаагийн 450 нь хүүхэд. Жилд 110-130 хүүхдэд хавдар оношлогдож байна

    Хавдрын оноштой нийт 24,000 иргэн байгаагийн 450 нь хүүхэд. Жилд 110-130 хүүхдэд хавдар оношлогдож байна

    Д.Нарангэрэл: Хатгалгааны вакцинд нийслэлийн бүх дүүргийн хүүхдүүд хамрагдах боломжтой

    Д.Нарангэрэл: Хүүхдүүдийн дунд синцентиаль вирусийн тархалт өндөр байна

    “Өргөө” амаржих газар нярай хүүхдэд амбулаторийн тусламж үзүүлж эхэллээ

    “Өргөө” амаржих газар нярай хүүхдэд амбулаторийн тусламж үзүүлж эхэллээ

    С.Энхболд: Омикрон хувилбарын эмчилгээ бусад хувилбарынхтай ижил учир эмчилгээний тактик өөрчлөгдөхгүй

    Манай улс Швейцарын эм үйлдвэрлэгч компанитай хийсэн гэрээний хүрээнд ЭМД-ын хөнгөлөлтөд багтдаг 20 төрлийн эмийг оруулж ирнэ

    С.Энхболд: Менингококкийн эсрэг вакцины цэгийг нэмэх шаардлагагүй гэж үзэж байна

    С.Энхболд: Бүх иргэнийг урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэх үзлэгт хамруулах ажил өнөөдөр албан ёсоор эхэллээ

    С.Энхболд: Төрийн албан хаагчдад гуравдугаар тунг заавал хийлгэх шаардлага хүргүүлж байгаа

    Нэг эмнэлэгт өдөрт 50-60 хүнийг эрт илрүүлэг үзлэгт хамруулна

  • Шууд
  • Бусад
    • Бүгд
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    22:00 цагаас өмнө унтдаг хүүхдүүд өндөр болдог

    22:00 цагаас өмнө унтдаг хүүхдүүд өндөр болдог

    Альцгеймер өвчний шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд цаг алдалгүй мэдрэлийн эмчид үзүүлэх шаардлагатай

    Альцгеймер өвчний шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд цаг алдалгүй мэдрэлийн эмчид үзүүлэх шаардлагатай

    Apple компани 21 жилийн дараа iPod бүтээгдэхүүнийхээ үйлдвэрлэлийг зогсоолоо

    Apple компани 21 жилийн дараа iPod бүтээгдэхүүнийхээ үйлдвэрлэлийг зогсоолоо

    Хүүхдэд хавдар үүсгэж болзошгүй 6 зүйл …

    Хүүхдэд хавдар үүсгэж болзошгүй 6 зүйл …

    Хуш мод хаана ч ургана

    Хуш мод хаана ч ургана

    Усыг буруу уух нь “удаашруулсан ажиллагаатай тэсрэх бөмбөг”-тэй адил

    Усыг буруу уух нь “удаашруулсан ажиллагаатай тэсрэх бөмбөг”-тэй адил

    Интерьер дизайн хялбар гаргахад туслах 6 үнэгүй программ

    Интерьер дизайн хялбар гаргахад туслах 6 үнэгүй программ

    Жин хасах шим тэжээлтэй СМҮҮТИ

    Жин хасах шим тэжээлтэй СМҮҮТИ

    Америкийн алдартай сэтгүүлч Регина Бреттийн алдарт 45 сургааль

    Америкийн алдартай сэтгүүлч Регина Бреттийн алдарт 45 сургааль

No Result
View All Result
Монгол туургатны цахим сайт
No Result
View All Result

Тэмүжин их цэргээ “Хүрэлхү”-д нэгтгэн зохион байгуулсан түүхтэй

undesten
2021-08-24 11:28
Түүх, уламжлал, Үндэстэн
0
Тэмүжин их цэргээ “Хүрэлхү”-д нэгтгэн зохион байгуулсан түүхтэй
SHARETWEET
“Хүрээ”-ний талаар ном сударт тэмдэглэхдээ …Овгийн үеийн хүрээ нь дугуй цагариг мэт хэлбэртэй байж түүний голд эзэн тэргүүнээ байрлуулан, бусад нь тойрон буудаллаж, дайсан этгээдийг гаднаас орохыг хориглох зэргээр аж ахуй, хамгаалалтын ач холбогдолтой байжээ. Овгийн хүрээ тухайн нийгмийн хөгжлийн шатнаа тохирсон, түүний үр дүнд буй болдог… гэжээ. Ираны эрдэмтэн Рашид Ад Дин “Хуучин цагт ямар нэгэн аймаг аль нэгэн газар дугуйлан тойрч буугаад тойргийн төвд ахлах этгээд нь оршвоос түүнийг хүрээ хэмээнэ.
Одоо цагт дайсны цэрэг ойртоход тийнхүү хүрээлэн зогсож, дундаа гаднын этгээд оруулахыг хориглоно” гэж тодорхойлсон бол Жү Яотин “Чингис хааны түүх шастир” номдоо “Хүрээ гэдэг бол…нэг овог аймгийн малчид бөөнөөр айлсан…хэдэн арваараа…бүр хэдэн зуугаараа хүрээ болж захирагч буюу аймгийн толгойлогч нь түүний төв дунд сууна. Дайн байлдаанд энэ хэлбэрийг ашигладаг учраас монгол цэргийн нэг төрлийн бүтэц зохион байгуулалт болжээ” гэж бичсэн байдаг.
Өвөрмонголын эрдэмтэн Сайшаалын “Чингис хааны товчоон” номд…Энэ үе дэх Чингисийн цэргийн зохион байгуулалт бол “Овгийн өрх цэрэг болох бөгөөд хүрээгээр цуглуулдаг байсан ба ялгадаг байсан юм”. Энэ “Хүрээ” гэдэг зохион байгуулалтын хэлбэр нь хэдийгээр овгийн байгууллын үеийн илрэлтэй боловч Чингис хааны үед хүрч “түүний үзүүлэх үйлдэл жич “Хүрээ’’-г зохион байгуулах болон ангийн агуулгын талаар мөн чанарын хувиралт гарчээ….Энэ хувиралт гэдэг бол зөвхөн хамтаараа нүүдэллэн малжих аж ахуйн зохион байгуулалт байсан “хүрээ”-ний зохион байгуулалт нь цэрэг дайны зохион байгуулалт болон хувирч хориглолт довтлолтын чухал хэлбэр болжээ. Энэхүү “хүрээ”-ний зохион байгуулалт нь цэрэг дайн зохион байгуулалт болж хувирснаас нааш боол эзэмшигч байгууллын үе, феодалын байгууллын эхэн үе /Чингисийн үе/ жич түүний өрнөлийн үед нь ч бүр оршиж байжээ…” гэсэн байдаг.
Эрдэмтэд, Чингисийн цэргийн хүрээний зохион байгуулалтыг ийнхүү тэмдэглэсэн байдаг бол Тэмүжин, их цэргийн хүрээгээ өөрийн харьяаны арван гурван хүрээний цэрэг эрс болон журмын нөхдөдөө тулгуурлан дэмжигч овог аймгуудын дэвшилтэт үзэлтнүүдийн хүчийг нэгтгэн зохион байгуулах ажлыг одоогийн Баян-Улаан уул буюу эртний “Хүрэлхү’’-д нутаглаж байхдаа үүсгэн байгуулжээ. Энэ нь газар нугийн нэр болон байршлын хувьд Хүрээ-Хүрээлэх-Хүрэлхү нэрээр холбогдоно. Сайшаалын “Чингис хааны товчоон” номд дурдсанаар Тэмүжин, тайчуудын гараас мултарч ээж дүү нартайгаа уулзалдсаны дараа…Тэмүжиний гэр хотлоороо нийлж Бурхан халдуны өвөр Хүрээлэх дотор орших Сэнгүр горхины Хар жүрхэний Хөх нуур гэдэг газар очиж нутаглаад тарвага зурам алж идэн амьдрав. Энэ газар бол эртнээс боржигин овогтны эх нутаг нь юм…гэжээ. Энэ нь боржигин овогт Тэмүжин, Хиад боржигиний Бурхан Галдуна уулын өврийн Хүрэлхү-д нутаглан байж журмын нөхөдтэй болохоос эхлэн их цэргийн хүрээгээ байгуулж Хиад боржигин төвтэй Хамаг Монгол улсыг эмхлэн байгуулсан түүхэн нутаг болохын үндсэн тодорхойлолт болсон байдаг юм.
Эрдэмтдийн энэ мэт дүгнэлтийг газар орны байршилтай харьцуулан үзэхэд одоогийн Баян-Улаан уулын төв хэсэгт Хөх нуур, Хүрэлхү, Үүдэт зэрэг газарт Тэмүжин-Чингис хааны гэр бүлийг амьдруулан, нутаглаж байгаа газрыг нь болон уг хайрхны эргэн тойрны бүх ам, хөндийнүүдийн эхэн талыг хамгаалснаар, их хаан болоод цэрэг зэвсэг, ард иргэдээ байнгын хамгаалалтад амьдруулж байжээ. Товчлон хэлэхэд, одоогийн Баян-Улаан уул буюу эртний Хүрэлхү-д цэрэг, аж ахуйн нэгэн том хүрээ үүсгэн буй болгоод Тэмүжин-Чингис хаан удирдан зохион байгуулж байжээ.
Үүнд: уул, ус, ургамал мод, бэлчээр нутаг, мал аж ахуй, ан амьтад, хүн хүч, үйлдвэрлэлийн хэрэгсэл, цэрэг зэвсэг, эзэнт гүрний удирдлага, зохион байгуулалтын бүх механизмыг хамруулан, үйл ажиллагаагаа бусад ханилаг, аймгуудаас далд, нууцлаг байдлаар явуулж байжээ. Энэ том “хүрээ’’-ний үйл ажиллагаа олон жилийн нөр их хөдөлмөр, эзэн Чингисийн “сэтгэлийг нь эзэмдвээс бие нь хаашаа одох” гэсэн мэргэн сургаалын ачаар биеллээ олж, үйл ажиллагаа нь тогтмолжин, үр дүнд хүрснээр дотооддоо Их Монгол Улсыг байгуулах, гадаадад бусад улс, орныг төвшитгөх нэг удирдлагатай, нэгдсэн зохион байгуулалттай, ялагдашгүй эрэлхэг цэрэг, армийг бүрдүүлэх нөхцөлийг буй болгожээ. Үүнд газар нутгийн өвөрмөц байдал чухал нөлөө үзүүлснийг дурдууштай. Баян-Улаан уул нь бусад уулсаас ялгарах онцгой төрхтэй хайрхан болно. Тухайлбал, бусад уулсаас тусгаарлагдан оршдог учраас хэсэгчлэн хамгаалах боломжтой, уг хайрхны ам хөндийнүүдийн адаг талд харуул тавьснаар эргэн тойрны хамгаалалт бүрдэх бөгөөд энэ нь төрийн болон цэргийн нууцыг хамгаалах үндсэн нөхцөлийг бүрдүүлж байжээ. Мөн өвс, ус тэнцүү өнтэй сайхан нутаг учраас жилийн эргэх дөрвөн улиралд мал маллахад бүрэн тохиромжтой. Энэ байдал нь цэрэг, байлдааны бэлэн байдлыг хангах байнгын сургуулилалтыг мал аж ахуйн үйлдвэрлэлтэй хослуулан явуулах боломжийг олгож байжээ. Ийм ч учраас мянган хонд зуун булаггай өнтэй сайхан хангай хэмээн алдаршсан түүхтэй. Уг хайрхан нь байгалийн баялаг, сонгино, самар, жимс болон буга, бор гөрөөс, тарвага зэрэг том, жижиг ан амьтан элбэгтэй. Энэ нь ан амьтныг үргээх, отох зэргээр байлдааны бэлэн байдлыг хангах дадлага, сургуулилалт явуулахын зэрэгцээ цэрэг эрсийн хоол, хүнсний хэрэгцээг хангах боломжийг бүрдүүлж байжээ. Товчлон хэлэхэд, цэрэг, байлдааны бэлтгэлийг хангахад уг хайрхнаас гарч явах шаардлагагүй бөгөөд гагцхүү зэр зэвсгээ Агуруг ордны дэргэдэх үйлдвэрээс нууцаар зөөвөрлөдөг байжээ.Тэмүжин-Чингис хаан нутаглаж байсан газар нутгийнхаа нууцлаг, өвөрмөц онцлогийг ашиглан их цэргийн хүрээгээ байгуулан алдаршуулсан газар нутгийн түүхийн тоймоос товчлон дурдахад ийм буюу.
Ю.ПҮРЭВ /Нууц товчооны газар нутгийг судлагч, ахмад настан/

Холбоотой Мэдээлэл

Чингис хааны бодит хөрөг хоёр л бий
Түүх, уламжлал

Чингис хааны бодит хөрөг хоёр л бий

2022-04-09 17:33
Өгэдэй хаан бүх хятад хүнийг устгаж, газар нутгийг нь малын бэлчээр болгохоор төлөвлөж байж
Түүх, уламжлал

Өгэдэй хаан бүх хятад хүнийг устгаж, газар нутгийг нь малын бэлчээр болгохоор төлөвлөж байж

2021-11-02 17:59
Монголын металл хамтлаг хэрхэн соёлын гоц үзэгдэл болов?
Дэлхий дахинд

Монголын металл хамтлаг хэрхэн соёлын гоц үзэгдэл болов?

2021-03-12 14:42

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published.

hajuu1
  • Шинэ
  • Сэтгэгдэл
  • Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үндэстэн
  • Дэлхий дахинд
  • Эрүүл мэнд
  • Шууд
  • Бусад

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай