-“Нэг самганы гэнээрийг мянган хуврагийн уншлага хариулж дийлэхгүй”-
Шашин толгойгүй байна. Өөрөөр хэлбэл ямарч захиргаа алга. Хэн дуртай нь шашны нэрээр юу дуртайгаа хийх боллоо. Бүр тодуулбал шашны дээр хувийн амбицаа тавьж байна. Тиймээс шашны үндсэн философи, гүн утга алдагдаж, хувраг хувцастай хулхи сүрэг бүрэлдлээ. Бурхны номыг наймааны хэрэгсэл болгож, хувраг хувцсыг залилангийн халхавч болгож байна.
Муу хүмүүс байгальд хог тарьдаг шиг муу шашин хүний тархинд хог тарьдаг. Үүнд Засаг төр нь манлайлан оролцох аваас үндэстнийг сүйрлийн зам руу шууд хөтөлнө. Шашин хүний сэтгэлийг номын хэлээр засах сэтгэлзүйч болохоос ид шид биш. Өөрөөр хэлбэл –Та ингэж яввал сайн. Тэгж болохгүй гэдгийг нь хэлж өгч зөв зүйлд уриалах залуурч байх ёстой. Хэчнээн эрдэмтэй хувраг байлаа ч гэсэн хүний нүгэл цайруулж буян нэмэхгүй. Ямарч шашинд тийм ид шид байдаггүй.
Шашин төрд ч хэрэгтэй хүнд ч хэрэгтэй. Огт хэрэггүй зүйл биш. Тэр дундаа буддын шашин Монголчуудын оюун санаанд ойрхон байдаг. ШУ-д хэрэгтэй шашин юм. Гэтэл өдрөөс өдөрт шашны нэр хүнд унаж байна. Сүсэгтэн олны итгэл алдарч байна. Энэ орон зайг өөр шашин овжин ашиглаж байна.
Буддын шашин Монголчуудын гол шашин байсаар ирсэн. Одоо ч байна. Хэдийгээр 15-р зуун үед Монголд дэлгэрсэн гэж үздэг боловч түүнээс өмнө чухам ямар хүрээлэлтэй байв гэдэг нь анхаарах асуудлын нэг мөн. Чингис хааны үед бүх шашныг зэрэгцүүлэн хөгжүүлж байсан гэдэг. Энэ нь олон шашныг хүндэтгэсэн мэт боловч бас өөр шалтгаан байж болох юм. Учир нь Чингис хаан олон янзын шашинтай улс гүрнийг эрхшээлдээ оруулж нэгтгэсэн. Тиймээс олон шашинтай буюу, олон янзын үзэл бодолтой, олон янзын хэв маягтай хүмүүс нэгэн дээвэрт багтаж эв нэгтэй амьдрах үлгэрлэлийг харуулах гэсэн бодлого байж болно.
Буруу үйл хийдэг төр, буруу үйл хийдэг хүн шашнаас айдаг. Тиймээс төр буруу эргэсэн үед шашин дагаад буруу өнхөрдөг хуультай. Одоо Монголын төр шашинтайгаа хамт хажгар мөөхөөлж явна. Ингэж буруу яввал шашинд хортой. 1937 он бол шашин хэт гажсаны төлөөс юм. Тэр цагт ах дүү цөөтэй айлд хүн нар барсан бол “Үхээрийн бузарт” ойртохгүй гээд нутаг хошууныхон очихоо больсон байсан гэдэг. Мухар сүсэг хэтэрсэн байсны нэг л жишээ энэ юм. Ардыг ингэж мунхруулсан шашин эцэст нь өөрөө сүйрсэн түүхтэй.
Төлөөс заавал эргэж ирдэг. Одоо яг тийм дүр зураг харагдаж эхэллээ…
-Уул овооны тайлга тахилга
-Сар шинийн зан үйл
-Хурим найрын зан үйл
-Оршуулгын зан үйл гээд бүхий л үйл хэрэг, үйлс бүтээлийн зан үйлд буруу номлол нэвт шингэж эхэллээ.
гээд бүхий л үйл хэрэг, үйлс бүтээлийн зан үйлд буруу номлол нэвт шингэж эхэллээ.Монголчууд одоо намын дээвэр дор, ламын дээлэн дотор шургалсан хувалзуудыг хазаарлах хэрэгтэй. Энэ нь шарын шашин өөрөө оршихуйн үндэс болно. “Нэг самганы гэнээрийг мянган хуврагийн уншлага хариулж дийлэхгүй” гэсэн үгийг санагтун. Шашин өөрөө өөрийгөө аврахгүй бол өөр хэн ч шашныг аврахгүй шүү…
Нийтлэлийн эх сурвалж: Тал бичээч
