Монгол Улсын Хөгжлийн банкны нийт зээлийн 55.3 хувь нь чанаргүй ангилалд багтаж, зээлийг эргэн төлүүлэх үйл явц өрнөж буй. Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх яг одоо 20 аж ахуйн нэгжийн зээл, 80 зээлдэгч, дөрвөн аж ахуйн нэгжид хамаарах зээлийн хэргийг хэлэлцэж байна. Ийм үеэр Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал солигдож, тус банкны Тэргүүн дэд захирал Ж.Батаа гүйцэтгэх захирлын үүрэг гүйцэтгэгчээр томилогдов. Манай сурвалжлагч түүнтэй уулзаж ярилцлаа.
–Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал солигдож, банкийг шинэ хүн удирдах нь. Ж.Батаа гэж хэн бэ гэсэн асуултын хариу сонирхол татаж эхэлсэн. Таныг Хөгжлийн банк болон санхүүгийн салбарт шинэ хүн гэж үзэхгүй ч уншигчид ажлын замнал, туршлагыг тань сонирхож байгаа болов уу?
-Хөгжлийн банкны захирал өөр албан тушаалд очиж, оронд нь шинэ хүн ирлээ гэсэн ойлголт гарч байх шиг байна. Товчхон өгүүлэхэд, би Нийслэлийн 33 дугаар сургууль, МУИС-ийг төгссөн, Английн Бирмингемийн их сургуульд бизнесийн удирдлагын магистрийн зэрэг хамгаалсан. Ажлын гараагаа 1996 онд Монголбанкнаас гадаад валютын нөөцийн дилерээр эхэлж байсан. 2000 он хүртэл ажилласан. Дараа нь 2010 он хүртэл Худалдаа хөгжлийн банканд ахлах теллер, газрын захирал, Кредит Монгол ББСБ-д захирлын алба хашсан. Ингээд 2010 онд дахин Монголбанканд ирж, 2017 он хүртэл хэлтэс, газрын захирлаар ажиллаж байгаад Тээвэр хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирлын орлогчоор 2020 он хүртэл, 2020-2021 онд хөрөнгө оруулалтын менежментийн компанийн ТУЗ-ийн даргаар ажилласан. Хөгжлийн банкны Тэргүүн дэд захирлаар 2021 оны наймдугаар сард томилогдсон. Ажлын ийм түүхтэй, ерөнхийдөө банк, санхүүгийн салбарын хүн гэж ойлгож болно.
–Олгосон зээлээ эргүүлэн авч дийлэхгүй, хүнд байдалд орсон үетэй харьцуулахад танай банкны үйл ажиллагаа харьцангуй тогтворжсон болов уу. Ийм үед Та банкны гүйцэтгэх захирлаар томилогдлоо. Банкны одоогийн нөхцөл байдлыг хэрхэн дүгнэж байгаа вэ?
-Чанаргүй зээлийн хэмжээ нэмэгдсэн эрсдэлтэй үед Н.Мандуул захирлын баг Хөгжлийн банкны удирдлагыг хүлээж авсан. Банкны удирдлага, газрын захирлууд ч шинээр томилогдсон. Энэ үед Монголбанкны шалгалт орсон байсан. Цаг хугацаа яг ингэж таарсан л даа. Шалгалтын дүгнэлтээр нийт зээлийн 55 хувь нь чанаргүй ангилалд багтаж, энэ төрлийн зээл цаашид ч өсөх дүр зурагтай гэж гарсан. Манай багийн судалгаагаар ч зээлүүд яах аргагүй хүндэрсэн. Авснаасаа хойш нэг ч төгрөг төлөөгүй зээлүүд олон байсан. Ийм үед Засгийн газар маш сайн дэмжлэг өгсөн. Мөн хэвлэл мэдээллийн байгууллага, олон түмэн маш сайн дэмжиж, хууль хяналтын байгууллага хурдтай ажилласны хүчинд хүндэрсэн зээлийн нөхцөл байдал арай эерэг болсон. Өнгөрсөн хугацаанд бол манай банк дуулианы гол дүр болж байсан. Үр дүнд нь энэ оны нэг сар гэхэд бид нэг их наяд, 80 тэрбум төгрөгийн зээлийн өр төлбөрийг барагдуулж чадсан. Хэдийгээр Хөгжлийн банк, Засгийн газар дефолтын эрсдэлтэй нүүр тулаагүй, гэрэл гэгээтэй үйл явц өрнөсөн ч бас бүх зүйл сайн, эерэг болоогүй гэдгийг хэлэх ёстой. Өнөөдрийн байдлаар банк 2.4 их наяд төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй байна. Үүнээс ойролцоогоор нэг их наяд, 400 тэрбумыг хугацаа хэтэрсэн, чанаргүй зээл эзэлдэг. Зээлээ тодорхой хэмжээгээр төлдөг зээлдэгч байхад зээлээ огт төлдөггүй ААН-үүд ч бий. Одоо бол нэлээн хүнд зээлүүд тунаж үлдсэн байна.
–Зээл авснаасаа хойш нэг ч удаа эргэн төлөлтөө хийгээгүй компаниудыг “Эрэл”, “Хөтөл”, “Бэрэн” тэргүүлж байгаа. Иргэний хэргийн шүүхэд хандсан банкны гомдол шүүх дээр удаж байна. Ийм хүнд зээлүүдийг яаж шийдэх ёстой юм бол?
-Банк, зээлдэгч хоёрын дунд гарсан маргааныг шүүх шийддэг. Харамсалтай нь шүүхийн процесс хэтэрхий удаан. Гурван шатны шүүхээр шийдүүлж явсаар цаг хугацаа алддаг. Сүүлийн жил хагасын хугацаанд бид зээлийн эргэн төлөлтийн асуудлаар олон зээлдэгчийг шүүхэд өгч, нэлээн идэвхтэй ажилласан. Үүний хүчинд зарим маргаан эцэслэн шийдэгдэж буй ч зарим нь урагшилж өгөхгүй байна. Тухайлбал, “Эрэл”, “Хөтөл”, “Бэрэн” гэсэн гурван том зээлдэгч бол зээлээ огт төлдөггүй. “Бэрэн” зээл авснаасаа хойш 10 сая, 20 сая төгрөг төлсөн түүх бий. Гэвч үүнийг нь их хэмжээгээр авсан зээлтэй нь харьцуулахад хамаагүй бага. “Эрэл” ХХК-ийн зээл 204 тэрбум, “Хөтөл” ХХК-ийн зээл 381 тэрбумаар хэмжигдэж байна.
Жишээ нь, “Эрэл” ХХК барилгын угсармал хавтангийн үйлдвэр ашиглалтад оруулж, барилгын зах зээлийг хангана гэж зээл авсан. Чанарын шаардлага хангасан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлээд эхэлсэн бол өнөөдөр манай барилгын компаниуд тэндээс материал татаад, эдийн засгийн хувьд үр өгөөжтэй ажиллаад явж болох байсан. Гэвч үйлдвэр нь эцсийн бүтээгдэхүүн гаргаагүй. Ажиллаагүй олон жил болсон учраас одоо технологийн элэгдэлд орсон байх магадлал ч өндөртэй болсон.
–Хөгжлийн банк зээлийн эргэн төлөлтөд харьцангуй уян хатан хандаж, хүнд байдалд орсон зээлдэгчдийн төслийг өрөндөө авах, борлуулах гарц хайх гэх мэт хөшүүрэг хэрэглэсэн. “Эрэл”-ийн эзэн Б.Эрдэнэбатын тухайд ч үйлдвэрээ банканд өгөх нь гэсэн ойлголтыг төрүүлээд байсан. Эднийхтэй хэрхэн тохиролцсон бэ?
-Манайхан олон удаа “Эрэл” ХХК-ийнхантай хэлэлцээр хийх гэж уулзсан. Б.Эрдэнэбат гэдэг хүн Засгийн газар захиалга өгвөл бид үйлдвэрлэлээ хийлээ гэж ярьдаг. Нөгөө талаар манай үйлдвэрийг өрөнд аваад Нийслэлд хотхон барь ч гэж байсан удаатай. Үйлдвэрийг нь гэр хорооллын дахин төлөвлөлттэй уяад, НОСК-д хариуцуулах боломжтой гэж үзээд Нийслэлийн захиргааныхан бас сонирхсон шүү дээ. Хэд хэдэн удаа газар дээр нь очиж уулзаад, хэлэлцээрийн ширээний ард суусан ч тохиролцоонд хүрээгүй. Үүнээс гадна “Эрэл” ХХК-ийнхан манай банкны барьцаанд байдаг барилгын материалын үйлдвэрийн эргэн тойрны газрыг, жишээ нь манай барьцаанд байх үйлдвэр тийш хүрэх зам орсон хэсэг, түүний хажуугийн газруудыг өөр банкны барьцаанд тавьсан байсан.
“Хөтөл” ХХК-ийн зээл ч бас их ээдрээтэй. Зээлийг хувийн компани аваад Хөтөлийн Цемент, шохойн үйлдвэрийн цементийн шугам санхүүжүүлэхээр авсан. Тэр үед үйлдвэр менежментийн хувьчлалаар хувьд очсон байсан. Яг шалгаад үзэхээр манайхаас авсан зээлийн ихэнх нь ХХБ болон Улаанбаатар хотын банкаас авсан “Хөтөл” ХХК-ийн зээлийн шууд явсан байдаг юм. Хөтөлд цемент хуурай аргаар боловсруулах үйлдвэр ашиглалтад орсон бөгөөд одоо энэ үйлдвэр манай барьцаа болох ёстой. Өнөөдөр Хөтөлийн Цемент, шохой ТӨҮГ болсон. Зээл нь Хөтөл ХХК дээр бүртгэлтэй явж байна.
–Энэ маргааныг хэрхэн зохицуулж болох вэ?
-Бид хэд хэдэн хувилбараар нэлээн судалж байна. Одоогоор эцсийн шийдвэр гараагүй, эцэслэгдээгүй байгаа. Энэ маргаанд нас барсан өмчлөгчийн асуудал давхар яригдаж, шүүхийн процесс өрнөж байгаа.
-“Бэрэн” ХХК-ийн зээл ямар хүндрэл дагуулж байгаа вэ. Анхан шатны шүүх хурлын процессоос харахад “Бэрэн” ХХК их хэмжээгээр авлига тараасан, зээлийн мөнгө казино руу урссан, зориулалтын бусаар зарцуулагдсан юм шиг байна?
-“Бэрэн” ХХК Хөгжлийн банкнаас хоёр удаа зээл авсан. Эхнийх нь Эрдэнэтэд байгуулах Гангийн үйлдвэрийн төсөл. Ган боловсруулж, арматур үйлдвэрлэнэ гэж зээл авсан боловч үйлдвэр бүрэн ашиглалтад ороогүй. Зээлийн зарим хэсгийг зориулалтын бусаар зарцуулсан байдаг. Арматураа хийдэг сүүлийн дамжлага нь дутуу байгаа. Нөгөө нь барилгын төсөл. Нийслэлд “Хангай” хотхоны Ё блокийг барина гэж авсан зээл. Зарим орон сууц нь ашиглалтад ороогүй, зарим нь борлогдсон, бартер хийсэн байдаг. Тиймээс зарж борлуулаад, үрж дуусгахаас нь өмнө банк тодорхой хэмжээний орон сууцыг өөрийн нэр дээр болгохоор ажиллаж байна. Энэ гурван зээлийн нийт дүн нь 772 тэрбум төгрөг. Бид энэ онд нэг их наяд төгрөгийн зээл төлүүлнэ гэсэн зорилго тавьсан. Энэ зээлүүдийн эргэн төлөлтийг хийлгэх нь чухал байна. Яагаад гэвэл бид энэ онд бондын хоёр том төлөлтийг хийх үүрэгтэй байгаа. Эдгээр зээл нь энэ онд төлөх бондын мөнгөний дутагдаж байгаа, шаардлагатай дүнтэй бараг дүйцэх юм.
–Зээлийн эргэн төлөлтийн хурд одоогоор ямархуу байна?
-Энэ хурдыг эргэн төлөгдөж буй мөнгөн дүнгийн хэмжээгээр харвал, өнгөрсөн жилийн мөн үеэс бага зэрэг буурсан. Дээр дурдсан гурван зээлийн ядаж нэг нь төлөгдчихвөл манай банкны санхүүгийн үзүүлэлтэд ихээхэн эерэг нөлөө үзүүлэх юм. Гадаад өр төлбөрөө төлөхөд ч хэрэгтэй байна. Чанаргүй зээлийн нийт хэмжээнд үзүүлэх нөлөө, үүнийг дагаад банкны бусад санхүүгийн үзүүлэлтэд ч эерэг нөлөөлнө.
–Тавдугаар сарын эцсийн байдлаар банк хэдий хэмжээний өр төлүүлээд байна вэ. Оны эцэст нэг их наядыг төлүүлж, бондын өр, гадаад өрийн ачаанаас хөнгөлөх боломж хэр байгаа бол?
-Өнгөрсөн оны эцэст бид их наяд, 80 тэрбумын өр төлүүлсэн. Өнөөдрийн байдлаар нэг их наяд, 320 тэрбум төгрөгийн өр төлсөн байна. Мэдээж бид энэ эрчээрээ ажиллана. Хөгжлийн банк энэ оны эцэст, арав, арванхоёрдугаар сард олон улсын бондын хоёр том өр төлөх хуваарьтай байгаа. Нэг нь 500 сая ам.долларын бонд, нөгөө нь 30 тэрбум иений зээл. Ам.долларт шилжүүлбэл нийтдээ 730 сая ам.доллартой тэнцэх өр барагдуулна. Банк 30 сая иен буюу 230 сая ам.долларын эх үүсвэрийг бүрдүүлээд Монголбанканд хадгалуулсан. Мөн үлдсэн 500 сая ам.долларын 106 сая ам.доллартой тэнцэх хэмжээний бондыг бид зээлийн эргэн төлөлтөөсөө худалдаж авсан. Ингээд 394 сая ам.доллартой тэнцэх хэмжээний өр төлбөр үлдэж байгаа юм. Энэ бол бидний хувьд том сорилт. Бид энэ 5-7 сарын дотор их хэмжээний муу зээлээ төлүүлж чадвал гадаад өрөө төлөхөд хялбар болно. Эсвэл гадаад зах зээлээс дахин зээл авч, дахин санхүүжилт хийхээс өөр аргагүй болж байгаа юм. Гол нь бид чанаргүй зээлийн асуудлыг маш яаралтай шийдэх хэрэгтэй. Хүлээгдэж байгаа өр төлбөр бол оны эцсээр төлөгдөх гадаад өрийн асуудлыг шийдэх хамгийн том дэмжлэг байх юм.
-Хөгжлийн банк өнгөрсөн хугацаанд дандаа зээл эргэн төлүүлэх, гадаад өр төлөх хөрөнгийг бэлдэх тал руу ажилласан. Банк хэзээнээс жинхэнэ утгаараа Хөгжлийн банк шиг ажиллах бол гэсэн нийгмийн хүлээлт бас байна?
-Ямар ч банк татан төвлөрүүлсэн эх үүсвэрээсээ зээл гаргаж түүний хүүгээс ашиг олж ажилладаг. Өнгөрсөн хугацаанд манай банкны энэ зарчим алдагдсан. Бид муу зээлдээ илүү анхаарч, зээл эргэн төлүүлэх механизмыг хэрэгжүүлсэн учраас сайн зээлдэгчид зээл олгож, хүүгийн орлого олох ажил түр орхигдсон. Үүнтэй холбоотойгоор банкны цэвэр хүүгийн маржин хасах руу орсон. Гэтэл оны төгсгөлд төлөх гадаад өр, бондын төлбөрт өдөр бүр, цаг тутамд хүү бодогдоод явж байдаг. Тиймээс бид өнгөрсөн оны сүүлээс эхлээд банкны цэвэр хүүгийн орлогыг сайжруулах төлөвлөгөө гаргаад ажиллаж байна. Саяхан бид өрийн удирдлагын төлөвлөгөөгөө Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулж, дэмжлэг авлаа. Энэ төлөвлөгөөний дагуу энэ онд багтаад бид гаднаас 300 орчим сая ам.долларын зээл авахаар төлөвлөж байна. Яагаад гэвэл бид хичээж байгаад чанаргүй зээлээ төлүүлсэн ч энэ онд хийгдэх гадаад өрийн төлбөрт хөрөнгийн эх үүсвэр дутагдах эрсдэлтэй байна. Тиймээс бид гаднаас мөнгө босгохоор ажиллаж, эхний 75 сая ам.доллар долоо хоногийн эхээр оруулж ирсэн. Бид гадаад зах зээлээс бага багаар ч хамаагүй мөнгө зээлээд бондын өрөө хугацаанаасаа өмнө төлөх бодлого барьж ажиллана.
-Улс орны хөгжлийг дэмжсэн төсөл хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх үндсэн үүрэг Хөгжлийн банканд ногддог. Танай банк энэ онд хэдэн төслийг санхүүжүүлж амжсан бол?
-Манай банк одоогоор нийгэм, эдийн засагт чухал ач холбогдолтой Чойбалсангийн ДЦС болон Амгалангийн ДС-ын өргөтгөлийг санхүүжүүлээд явж байна. Энэ онд багтаахгүй л бол ирэх өвөл эрчим хүч, дулааны дутагдалд орох эрсдэл үүсэх учраас эдгээр төслийг санхүүжүүлсэн. Улс орны хөгжлийг тодорхойлох том төслүүдээ санхүүжүүлэх ашиг сонирхол аль ч улсад байдаг. Улсын төсвийн хөрөнгө болон гадны санхүүжилтээр төслүүдээ урагшлуулах хөшүүргүүд байдгаас гадна Хөгжлийн банк улс орны санхүүжилтийн нэг механизм нь болж өгдөг. Арилжааны банкууд харьцангуй богино хугацаанд үр ашгаа өгдөг, ашгийн түвшин өндөртэй, жижгэвтэр төслийг сонирхдог бол Хөгжлийн банк олон улсын зах зээлээс аль болох урт хугацаатай, бага хүүтэй мөнгө татаж, дотоод эдийн засагтаа шингээж, стратегийн ач холбогдолтой төслүүдээ санхүүжүүлдэг. Тиймээс улс орнууд Хөгжлийн банкаа тогтвортой ажиллуулахыг эрмэлздэг.
Бид чанаргүй зээлд сөрөг нөлөө үзүүлж байгаа том зээлүүдээ төлүүлээд, банкны санхүүгийн үзүүлэлтээ сайжруулчихвал гаднаас урт хугацаатай, бага хүүтэй эх үүсвэр татах боломжтой болж, энэ ажлаа эхэлнэ. Жишээ нь, Засгийн газрын Шинэ сэргэлтийн бодлогод Хөгжлийн банк санхүүжүүлээд явах боломжтой хэдэн төсөл бий. 2021 онд манай банкны дүрэмд өөрчлөлт орж, Хөгжлийн банк тодорхой хэмжээгээр экспорт, импортын банкны чиг үүргийг давхар хүлээх нэмэлт орсон. Гадны улс орны жишээнээс харахад, Экспорт, импортын банк, Хөгжлийн банк хоёр нь тусдаа үйл ажиллагаа явуулдаг ч энэ хоёр санхүүгийн институт нэг байх нь харьцангуй жижиг эдийн засагтай манай улсад ач холбогдолтой. Мөн төслийн санхүүжилтийг олон улсын түвшинд хийж эхлэх бэлтгэл ажлуудаа одооноос хийж байна. Гадаад харилцаа холбоогоо өргөтгөх, боловсон хүчнээ бэлдэх, сургах, дотоод үйл ажиллагаа, процессоо сайжруулах гэх мэт ажил байна.
Энд нэг зүйлийг нэмж хэлэхэд банканд эх үүсвэр татан төвлөрүүлэх, гадаад зээл авах, бонд гаргах ажлууд зайлшгүй стратегитай явагддаг учиртай. Ямар ч улсын Хөгжлийн банк жишээ нь “Манай улс 2030 он хүртэл ийм ийм төсөл санхүүжүүлэх шаардлагатай болно. Тиймээс өмнө нь бид ийм төлөвлөгөө гаргаад, яг тухайн төсөлд таарсан нөхцөлтэй, хугацаатай, хүүтэй санхүүгийн эх үүсвэрийг гаднаас татна. Ямар банк, байгууллагуудтай хамтран хэрэгжүүлэх, ямар эрсдэлүүдээ хэн нь яаж үүрч, удирдаж, хаасан байх ёстой, төслийн борлуулалт орлогоо баталгаажуулсан байх гээд бүх зүйлсийг тодорхой болгосон байх ёстой. Төлбөрийг хэрэгжүүлж байгаа төсөл хөтөлбөрүүдээс орж ирэх орлогоос хийнэ. Эргэн төлөлтийн хэмжээ нэг жилд ийм байна” гэх мэт нарийн тооцож, төлөвлөсөн, хэлэлцэж тохирсон байдаг. Гадаад зах зээлээс мөнгө татах үед харамсалтай нь бидэнд ийм стратеги байсангүй. Ямар ч төлөвлөгөөгүй, тооцоогүй том мөнгө зээлээд тараачихсан нь өнөөдрийн нөхцөл байдлыг бий болгосон. Энэ бол бидний муу туршлага, дахин хэрэгжүүлэх ёсгүй муу жишээ болж үлдээсэй гэж бодож байна.
Эх сурвалж: “Монголын үнэн” сонин №020 (24551)
It抯 onerous to find educated folks on this subject, but you sound like you understand what you抮e speaking about! Thanks
I intended to compose you a very little remark in order to thank you very much as before regarding the magnificent things you have shown above. It was really open-handed of you to make unhampered what most of us would have offered for sale for an e book to end up making some cash for themselves, especially considering that you might well have tried it if you decided. The basics as well worked as a easy way to fully grasp someone else have the identical fervor just like my very own to find out good deal more pertaining to this problem. I am sure there are many more pleasant periods ahead for people who see your site.
you’ve an awesome blog right here! would you wish to make some invite posts on my weblog?
The following time I read a weblog, I hope that it doesnt disappoint me as much as this one. I mean, I do know it was my choice to learn, but I truly thought youd have one thing attention-grabbing to say. All I hear is a bunch of whining about something that you possibly can fix for those who werent too busy in search of attention.
It’s best to take part in a contest for among the best blogs on the web. I’ll suggest this website!
http://www.colocolofs.es/web/sala-sastago-2-3-juvenil-autonomica/
http://cornbreadwisdom.com/?p=1543
https://www.gq-blog.ru/istorii-uspeha/pavel-durov/
https://dartsengineering.com/index.php/component/k2/item/1-the-straight-talk-on-labor?start=8980
Article writing is also a fun, if you know then you can write
if not it is difficult to write.
Thanks for the auspicious writeup. It actually used
to be a leisure account it. Look complex to far introduced agreeable from you!
However, how can we keep up a correspondence?
Nice post. I used to be checking constantly this blog and I am inspired!
Extremely helpful info particularly the final phase :
) I care for such info a lot. I used to be seeking this particular information for a very lengthy time.
Thanks and good luck.
This is my first time go to see at here and i am really pleassant to read all at alone place.
Your style is so unique compared to other people I’ve
read stuff from. I appreciate you for posting when you’ve got the opportunity, Guess I will just bookmark
this site.
I am really loving the theme/design of your web site. Do you ever run into any browser compatibility problems?
A couple of my blog visitors have complained about my website not working correctly in Explorer but looks great in Chrome.
Do you have any suggestions to help fix this problem?
https://filmz.dk/eksplosion-paa-gladiator-2-set-efterlader-6-medarbejdere-med-braendemaerker
Once I initially commented I clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and now each time a comment is added I get 4 emails with the same comment. Is there any approach you possibly can take away me from that service? Thanks!
Nice post. I be taught something more difficult on different blogs everyday. It should always be stimulating to learn content material from different writers and practice a little bit something from their store. I抎 choose to make use of some with the content on my blog whether you don抰 mind. Natually I抣l give you a hyperlink in your internet blog. Thanks for sharing.
Can I just say what a relief to search out someone who really is aware of what theyre talking about on the internet. You positively know methods to carry a difficulty to light and make it important. Extra people need to read this and understand this aspect of the story. I cant believe youre no more popular since you positively have the gift.
What’s Happening i’m new to this, I stumbled upon this I’ve discovered It
absolutely useful and it has helped me out loads.
I am hoping to contribute & aid different customers like its helped me.
Good job.
We stumbled over here coming from a different website and thought I might as well check things out.
I like what I see so i am just following you. Look forward to finding out about your web page repeatedly.
sbobet,judi bola,bola sbobet,bola online
Slot Online,Slot Gacor
idn poker,idn poker apk,idn poker apk ios,idn poker apk daftar,idn poker
apk terbaru,idn poker apk login,idn poker 88,idn poker 88 login
idn poker 88 online,idn poker login,idn poker login idnplay,idn poker login 88,poker idn,poker idn play,poker idn terbaik,poker idn bonus new member,poker
idn 88,poker idn apk,poker idn deposit dana,poker idn deposit pulsa,poker idn,deposit pulsa tanpa potongan,idn poker 369,idn poker qq,idn poker qq online,idn poker 99,idn poker terbaru,idn poker terbaru 2023,idn poker terpercaya,idn poker terpercaya 2023,idn poker terpercaya
dan terbaik,idn poker terbaik,idn poker online,idn poker online terpercaya,idn poker
online uang asli,idn poker online indonesia,idn poker download,download idn poker,download idn poker login
login idn poker online,aplikasi idn poker terbaru,apk idn poker terbaru,bo
idn poker terpercaya
Appreciate this post. Let me try it out.
Good day! Do you know if they make any plugins to protect
against hackers? I’m kinda paranoid about losing everything I’ve worked hard on. Any tips?
Yοuu are so awesome! I dօn’t suppose I’ve read thrߋugh ѕometһing like thbat before.
So wоnderful to find somebody with original thouyghts on this subject mɑtter.
Sеriously.. thank you for starting this up.
This sitе iѕ something that is required on the web, someone
ѡith sоme originality!
Have you ever considered creating an ebook or guest
authoring on other blogs? I have a blog based on the same
topics you discuss and would love to have you share some stories/information. I know my subscribers would
appreciate your work. If you’re even remotely interested, feel free to shoot me an e mail.
Therе iis certaіnly a lott to know about this subject.
I loѵe all the points you’ve made.
Ꭲhere is definately a lot tto find out about tthis subject.
I love all the poonts youu hаve made.
Hi to every body, it’s my first pay a visit of this webpage; this web site includes amazing
and really fine data in favor of readers.
This is my first time visit at here and i am actually pleassant to
read all at one place.
Its like you read my mind! You appear to know so much about
this, like you wrote the book in it or something.
I think that you can do with a few pics to drive the message home a bit, but instead of that, this
is great blog. An excellent read. I will certainly be back.
Take a look at my web site – 成人影片
I’ve read sevеral good stutf here. Certainly value bookmarkіng for revisiting.
I wonder how а lot effort youu plawce to create such a magnificent informativе
site.
Hey! I know this is somewhat off-topic but I needed to ask.
Does building a well-established website such as yours take a lot of work?
I’m brand new to writing a blog however I do write in my journal daily.
I’d like to start a blog so I will be able to share my experience
and thoughts online. Please let me know if
you have any recommendations or tips for brand new aspiring
bloggers. Thankyou!
It’s awesome in favor of me to have a web page, which is beneficial designed
for my know-how. thanks admin
Fantastic site. Lots of useful information here. I’m sending it
to several buddies ans also sharing in delicious.
And naturally, thank you for your sweat!
It’s really very complicated in this full of activity life
to listen news on Television, therefore I simply use
world wide web for that purpose, and obtain the latest information.
As the admin of this web site is working, no uncertainty very quickly it will
be renowned, due to its quality contents.
Ahaa, its fastidious discussion regarding this paragraph
here at this website, I have read all that, so now me
also commenting here.
This blog was… how do I say it? Relevant!!
Finally I have found something which helped me. Many thanks!
I was suggested this web site by my cousin. I’m not sure whether this post is
written by him as nobody else know such detailed
about my difficulty. You are amazing! Thanks!
Undeniably believe that which you stated. Your favorite reason seemed to
be on the internet the simplest thing to be aware of.
I say to you, I definitely get irked while people consider worries that they plainly don’t know
about. You managed to hit the nail upon the
top and defined out the whole thing without having side-effects , people can take a signal.
Will likely be back to get more. Thanks
If you are going for finest contents like me, only visit this web page all
the time because it offers quality contents, thanks
An impressive share! I’ve just forwarded this onto a coworker who has been doing a
little research on this. And he in fact ordered me lunch simply because I discovered it
for him… lol. So let me reword this…. Thanks for the meal!!
But yeah, thanx for spending time to talk about this subject here on your web site.
Inspiring story there. What happened after? Thanks!
Thank you for the good writeup. It in fact was a amusement account it.
Look advanced to more added agreeable from you! By the way,
how can we communicate?
I always used to study paragraph in news paqpers but noww as I
am a user oof internet thus fromm now I am using net for posts,
thanks to web.
Great items from you, man. I have understand your stuff prior
to and you are just extremely fantastic. I really like what you’ve received right here, really like what you’re saying and the best way during which you assert it.
You make it entertaining and you still care
for to stay it sensible. I can’t wait to read far
more from you. This is actually a wonderful web site.
If ѕome one needѕ expertt view abouut running ɑ blog then i advise
him/her to pay a quhick visit this webpage, Keep up the nicce job.
After I initially left a comment I appear
to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and
now each time a comment is added I recieve 4 emails with the exact same comment.
Is there a way you can remove me from that service? Cheers!
Remarkable! Its actually remarkable piece of writing, I have got much clear idea regarding
from this article.
Simply want to say your article is as astounding. The clearness
to your post is just excellent and that i can suppose you’re knowledgeable
in this subject. Fine with your permission let me to take hold of your
feed to stay up to date with impending post.
Thank you 1,000,000 and please continue the enjoyable
work.
I think everything composed was very logical. But, what about this?
suppose you added a little information? I ain’t saying
your content is not good, however suppose you added a headline that
grabbed a person’s attention? I mean Ж.Батаа: “Эрэл”, “Хөтөл”,
“Бэрэн” группын төлөх 772 тэрбум төгрөг бондын төлбөрийн дутаж буй хэсэгтэй дүйцнэ
– Монгол туургатны цахим сайт is kinda boring.
You ought to look at Yahoo’s home page and
watch how they create post titles to get people to click.
You might add a video or a related pic or two to get people interested about everything’ve got to say.
In my opinion, it might make your blog a little bit more interesting.
I really love your site.. Pleasant colors &
theme. Did you build this website yourself? Please reply
back as I’m trying to create my very own blog and want to learn where
you got this from or what the theme is called.
Kudos!
Excellent post. I was checking constantly this blog and I am impressed!
Extremely useful info specially the last part 🙂 I
care for such information a lot. I was looking for this certain information for a very long time.
Thank you and best of luck.
Quality content is the main to attract the people to visit the web
site, that’s what this site is providing.
This is my first time pay a visit at here and i am in fact pleassant to read everthing at
single place.
So as not to lose cash while looking for the best CPA offer,
you must use the calculator and pause the gives with decrease probabilities of success.
Chances are these services and products will promote well on the web, too.
Google doesn’t need an identical, low value PPC pages and can punish them.
Also, let’s not overlook about Tier 4. It is not at
all times distinguished as a separate tier
by networks, however when it’s, it may be an amazing alternative for low payout SOI offers.
You might hear tales about how the market was again in, say, 1999, or 2003, or 2005.
Low hanging fruit was everywhere, and the Adwords system
-launched in 2000 and heavily revised in 2002-
didn’t have quite a lot of the complexity and bid
competitors wasn’t what it is now. It is tough to
uncover the right harmony to satisfy all get-togethers included (advertiser, publisher, affiliate group,
and potential consumer.) All events must be content
in purchase to produce a productive affiliate campaign. In fact, the whole level of working with a CPA offer boils down to finding and “connecting” the proprietor of the
product and its potential purchaser.
Online poker
hello there and thank you for your information – I’ve certainly picked up something new from right here.
I did however expertise some technical points using this site, since I experienced to reload the website a lot of
times previous to I could get it to load correctly.
I had been wondering if your web host is OK? Not that I am complaining, but sluggish loading instances times will sometimes affect your placement in google and can damage your quality score if ads and marketing with Adwords.
Anyway I’m adding this RSS to my e-mail and can look out for much more of your respective fascinating content.
Make sure you update this again very soon.
Today, I went to the beachfront with my children. I
found a sea shell and gave it to my 4 year old daughter
and said “You can hear the ocean if you put this to your ear.” She
put the shell to her ear and screamed. There was a hermit crab inside and it
pinched her ear. She never wants to go back!
LoL I know this is entirely off topic but I had to tell someone!
Hi, I do think this is a great site. I stumbledupon it 😉 I may come back yet
again since i have book marked it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to
help other people.
Heya! I’m at work surfing around your blog from my new iphone 3gs!
Just wanted to say I love reading your blog and look forward to
all your posts! Keep up the fantastic work!
It is not my first time to go to see this website, i am browsing this site dailly and get
pleasant information from here every day.