2017 оны хоёрдугаар сарын нэгний өдрөөс буюу өнөөдрөөс Гэр
бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль хэрэгжиж эхэлж байна. Энэ хуулийн зорилт нь гэр бүлийн хүчирхийллийг илрүүлэх, таслан зогсоох,
хохирогч, түүний гэр бүлийн бусад гишүүний амь нас, эрүүл мэнд, аюулгүй байдлыг хамгаалах,үйлчилгээ үзүүлэх, урьдчилан сэргийлэх тогтолцоо, үйл ажиллагааны эрх зүйн
үндсийг тогтооход оршиж байгаа.
Олон
хэрэгтэй зүйл заалтууд энэ хуульд тусгажээ. Гэвч амьдралаас тэс хөндлөн,
хөрсөнд бууж чадахааргүй заалтууд ч байна. Цоожтой хаалганы цаана үйлдэгдэж буй
хүчирхийллийн золиос ихэнх дээ эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд байдаг. Харин дутуу
амьдралдаа сэтгэл гундаж, сархадад толгойгоо мэдүүлэг ч эр хүчирхийлэл үйлдэгч
нэг байх нь элбэг.
Энэ бүгдийг таслан зогсоохын тулд хууль,
эрх зүйн орчныг сайжруулах нь чухал. Дан Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулиар энэ
асуудлыг шийдвэрлэж болохгүй. Тиймээс тусгайлсан эрх зүйн зохицуулалт хийж, баталсан
хууль нь өнөөдрөөс хэрэгжиж эхэллээ.
Манайд хэрэгжиж буй хуулиуд бүгд л гадны
улсын хуулийг хуулбарласан, засварласан байдаг гэх шүүмжлэлтэй үргэлж
тулгардаг. Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль ч мөн адил гадны улсын
хуулийг хуулбарласан нь зарим зүйл заалтаар баталгаажиж байна. Ерөөсөө л Монгол
Улсын хөрсөнд бууж өгөхгүй хэлбэр агуулга байгаа юм л даа.
Буруу эрхэлсэн хүүхэддээ хатуу үг
хэлснийхээ төлөө эцэг, эхчүүд хариуцлага хүлээхээр болчихлоо. Ийм эрх зүйн
тогтолцоог баруунд л харж болно. Биднийг бага байхад \”Баян Ричи” гээд хүүхдийн
кино гардаг байлаа. Тус кинонд ядуу амьдруулж байгаа эцэг эхээсээ татгалзаж,
баян эцэг эхтэй болдог хүү/туслах дүр/-ийн тухай гардаг.
Яг үнэндээ бид эцэг эхийг сонгож төрдөггүй
шүү дээ. Баян ч бай, ядуу ч бай тэдний хүүхэд л бол энэ насны тавилан. Гэвч
баруунд нэг иймэрхүү хуулиар таалагдахгүй байгаа бол эцэг эхээ солиход ч бэлэн
байх жишээтэй. Нөгөө гэр бүлийн халуун дулаан, бие биенээ санагалздаг харилцаа
хаана гээгдчихэв. 16 нас хүрээд л эцэг, эхээ орхиод явдаг. Харин хөгшчүүд нь
асрамжийн газар насан эцэслэдэг ийм л амьдралын тогтолцоог барууны \”хөлдүү”
хууль л бий болгоод байгаа. Хүүхдүүд нь өвс сороод л эрхээ эдэлж байгаа нь энэ гээд ээж ааваасаа өвсний мөнгө нэхэж, шүүхэд өгөөд л явж байна.
Харин бид чинь ахмадаа хүндэлж, тэднийхээ
үгийг сонсож, түүнээсээ ухаарал авдаг нандин уламжлалтай Монгол түмний үр сад
юмсан.
Хүүхдийг тамлаж, тарчлааж, заазуурдаж
байгаа бол өөр хэрэг. Түүнийг Эрүүгийн хуулиар зохицуулж болмоор. Гэтэл
хүүхэддээ чи буруу эрхэлж байна гээд хатуухан үг хэлчихээр л хөршийн чихэнд
муухай сонсогдож энэ цаашлаад өрхийн тэргүүнийг, эцэг, эхчүүдийг хүчирхийлэгч
нэгэн болгож харагдуулах нь.
УИХ-ын гишүүн А.Сүхбатын хэлдэг ч үнэний
ортой шүү дээ. Тэрээр \”Хайртай хүүдээ хатуу үг хэлж болохгүй болчихлоо” хэмээн
энэ хуулийг санаачлагчдыг шүүмжилж байлаа. Тухайн үед түүнийг \”хүчирхийлэгч”
хэмээн олон нийт буруутгаж байсан. Үнэндээ буруу эрхэлж яваа хүүхдийг хатуу үг
л хүмүүжүүлдэг болохоос хуулийн зүйл заалтаар түүнийг сургаж, зөв хүн болгон
гэж юу байх вэ дээ.
Харин тооцоо судалгаагүй, гадны хууль
хуулбарлан авч ирснээс болоод үр хүүхдүүд минь хуулийн зүйл заалтаар
хамгаалагдаж байгаа нэртэй ёс суртахуун, хүмүүжлийн доголдолтой нэгэн болж
төлөвших нь. Үүний хариуцлагыг хэн үүрэх вэ. Том толгойлсон ахас дээдсээ
хүндлэх талаар ойлголтгүй, хөлдүү, хүйтэн нийгмийг энэ хуулиар бүрдүүлчих юм
биш биз.
Мэдээж гэр бүлийн хүчирхийлэлд зориулсан
эрх зүйн зохицуулалт хэрэгтэй. Тэр хүүхдээ заазуурдаад байгаа хүнийг хуулийн
дагуу шийтгэх ёстой. Гэвч хүүхдээ хүмүүжүүлж байгаа эцэг эхчүүд хүчирхийлэгч
болж хувирах гээд байх шиг. Хүн хүний харах өнцөг өөр байх л даа. Гэхдээ энэ хууль Монгол уламжлал, Монгол зан заншил, Монгол хөрсөнд буухааргүй л харагдаад байх юм.
Гэр бүлийн хүчирхийлэл гэр бүлийн харилцаа хоёрыг л ялгаж тусгаарлах ёстой юм шиг. Төгс хууль гэж юу байх вэ. Хэрэгжих явцдаа засаж, сайжруулах байлгүй дээ.
Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуультай энд дарж танилцана уу.
А.Аюуш
Үндэстэн агентлаг