Монгол Улсын иргэн гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалтаар газрыг нэг удаа үнэгүй өмчилж авах хуулийн хугацаа дуусч байгаатай холбоотойгоор Нийслэлийн газрын албанаас иргэдэд газраа өмчлөхөд нь дэмжлэг үзүүлэх аяныг энэ сарын 1-нээс дахин эхлүүлсэн. Энэхүү аяны талаар Нийслэлийн газрын албаны өмчлөлийн хэлтсийн дарга У.Сувдсүрэнтэй ярилцлаа.
-Энэ сарын 1-нээс нийслэлийн хэмжээнд газар өмчлүүлэх аян эхэлсэн. Энэхүү аян хэдэн хүртэл үргэлжлэх вэ?
-Энэ удаагийн аян Монгол Улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангах, нийслэлийн иргэнд эзэмшиж буй газраа өмчлөхөд нь дэмжлэг үзүүлэх, хууль сурталчлах, газрын зөрчил маргааныг багасгах, нийслэлийн хэмжээнд газар өмчлөлийн ажлыг эрчимжүүлэх зорилгоор хоёр сарын хугацаанд нийслэлийн 9 дүүргийн хэмжээнд зохион байгуулна. Аяны хүрээнд 13276 нэгж талбарыг газар дээр нь үзэж ямар нэг зөрчилгүй тохиолдолд баримт материалын бүрдлийг ханган авч газар өмчлөхөд нь дэмжлэг үзүүлэн ажиллана. Ирэх тавдугаар сарын 1-нээс газар өмчлөлийн хуулийн хугацаа дуусна. Манай газрын албанаас хугацааг сунгуулах хүсэлт болон судалгаагаа хийгээд агентлагт хүргүүлсэн байгаа. Харин агентлагаас хугацаагүй сунгагдах хүсэлтийг гаргасан байгаа. Өнгөрсөн 2017 оны есдүгээр сарын 1-ний өдрөөс арванхоёрдугаар сарын 1-ний өдрийн хооронд Нийслэлийн төвийн 6 дүүргийн хэмжээнд гурван сарын аяныг зохион байгуулж, нийт 5423 нэгж талбарыг газар дээр нь үзэж, зөрчил маргаангүй 2571 иргэнд эзэмшиж буй газраа өмчлөхөд нь дэмжлэг үзүүлэн ажилласан. Аяны хүрээнд зөвхөн газар өмчлүүлээд зогсохгүй газрын зөрчил маргаан арилгах, кадастрын зургийн зөрүү арилгах, орц, гарц гаргах зэрэг 220 нэгж талбарт газар зохион байгуулалтын ажил хийгдсэнээр иргэдийн газраа өмчилж авах боломжийг бүрдүүлж өгсөн.
Газрын тухай хууль зөрчөөгүй, кадастрын зураг зөрчөөгүй, бусдын орц гарч хаагаагүй, хэмжээндээ байгаа бол газраа өмчилж авах боломжтой
-Өнөөдрийн байдлаар хэчнээн иргэн газраа өмчилж авсан бэ. Нарийн тоо судалгаа байгаа юу?
-Газрын тухай хуулийн хүрээнд өмчлөх аян явагдаж байгаа. Газрын тухай хууль зөрчөөгүй, кадастрын зураг зөрчөөгүй, бусдын орц, гарц хаагаагүй, хэмжээндээ байгаа бол газраа өмчилж авах боломжтой. Газар өмчлөх хууль нь иргэдийн өөрсдийн санаачлагын үндсэн дээр өмчлөх гэсэн хуулийн заалт байгаа. Иймээс иргэд энэ аянд идэвхтэй хамрагдах хэрэгтэй байна. Нийслэлийн хэмжээнд газар зохион байгуулалтаа батлагдсан төлөвлөгөө болон 2013 оноос хойших хувь хэмжээг гаргахад нийслэлийн өмчлөх боломжтой, өмчилсөнтэй харилцуулахад 80 хувь өмчлөгдсөн байгаа. Үүнийгээ нэмэгдүүлэхээр ажиллаж байна. Нийслэлд цаашид газар олгох боломж, нөөц байхгүй.
-Газар өмчлүүлэх явцад ямар зөрчлүүд их гарч байна вэ?
-Иргэд газраа өмчилж авах хамгийн гол шалгуур бол ямар нэгэн зөрчилгүй байх хэрэгтэй. Манай иргэд зургийнхаа дагуу хашаа барьдаггүй юм байна. Ихэнх нь кадастраас өөр хэмжээгээр бусдын орц гарц хаах, эсвэл хажуу айлынхаа хашааны хэсэг рүү орчихсон байх гэх зэрэг зөрчил нэлээд гарч байна. Үүнийг бид боломжтой бол газар дээр нь зөрчлийг арилгуулж байгаа.
-Одоогоор нийслэлийн хэмжээнд газрын бичиг баримтгүй хэчнээн айл байна вэ?
-Газар эзэмших гэрчилгээ аваагүй, газар дээрээ олон жил амьдарсан иргэдийн судалгааг энэ аяны хүрээнд авч байна. Хэдэн айлд боломж байна гэдгийг судлаад цаашид гэрчилгээжүүлэх ажлыг зохион байгуулна. Эзэмших гэрчилгээг 13276 иргэнд газар өмчлүүлэхээр зорилт тавиад явж байна. Бид айл бүрээр орж явж байгаа. Хороо бүр дээр газрын мэргэжилтэн сууж байгаа. Шаардлагатай хашааг газар дээр нь очиж үзэж байгаа. Иргэд аянд идэвхтэй хамрагдаж, хорооноос мэдээлэл авах боломжтой.
-Нийслэлд газар олгох боломж байхгүй учраас нийслэлийн иргэдэд орон нутагт газар өмчлүүлж байгаа гэсэн. Энэ талаар?
-Нийслэлийн суурьшлын бүсэд шинээр олгох газрын нөөц байхгүй байгаа бөгөөд нийслэлийн иргэд орон нутагт газар өмчлөх бүрэн боломжтой. Тухайлбал, Монгол Улсын иргэн газар өмчлүүлэх тухай хуулийн дагуу нийслэлд 0.07 га буюу 700 м2, аймгийн төвд 0.35 хүртэл га буюу 3500 м2, сумын төв, тосгонд 0.5 га буюу 5000 м2, нийслэлийг орон нутагтай холбосон улсын чанартай авто замын дагуу 0.07 га буюу 700 м2 газрыг өмчлөх боломжтой байдаг. Нийслэлийн иргэд орон нутаг газар өмчлөх хүсэлтэй бол Улаанбаатар хотод газар өмчлөөгүй тодорхойлолтыг Нийслэлийн Үйлчилгээний Нэгдсэн Төвүүдэд байрлах Нийслэлийн газрын албаны цонхноос авч тухай орон нутгийн газрын асуудал эрхэлсэн байгууллагад хандах юм. Тодорхойлолт авахдаа иргэний үнэмлэхтэйгээ ирнэ. Хэрвээ хүүхдийн нэр дээр тодорхойлолт авах бол ээж нь иргэний үнэмлэхтэй ирж, Улаанбаатар хотод газар өмчлөөгүй тодорхойлолтыг авна.
-Хөдөө орон нутагт газар авах хүсэлтэй иргэд хэр их байна?
-2017 оны байдлаар хөдөө орон нутагт газар өмчилж авахыг хүссэн нийт 35274 иргэнд нийслэлд газар өмчилж аваагүй тухай тодорхойлолтыг гаргаж өгсөн байгаа.