Дэлхийн
зах зээл дээр шатахууны үнэ хамгийн доод түвшиндээ хүрч унаад байна. Шатахуун
үнэтэй байх үед өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн, эрчим хүч, дулаан
сургалтын төлбөр гээд нэмэгдээгүй зүйл байхгүй. Гэтэл шатахууны үнэ доод
түвшиндээ хүрчихээд байхад Монгол Улсад \”буулгах” тухай ямар ч арга хэмжээ
авахгүй байгаа нь гайхмаар.
Яагаад
бууруулахгүй байгаа юм бэ гээд асуухаар албаныхан маш олон нэр томьёо бүхий
олон тайлбарыг хийдэг. Гэвч бүх хариултын цаана шатахуун импортлогчдын эрх ашиг
нуугдаж байгаа нь тодорхой болоод байна.
МҮЭХ-ноос
эдийн засгийн хүндрэлтэй байгаа өнөөгийн нөхцөлд шатахууны үнийг хямдруулах
арга хэмжээг нэн даруй авч хэрэгжүүлэх замаар үйлдвэрлэл, үйлчилгээг дэмжих, иргэдийн
бодит орлогыг хамгаалах чиглэлээр шаардлага хүргүүлсэн. Үүний хариуд Уул
уурхайн яамны Түлшний бодлого, зохицуулалтын газрын дарга Л.Раднаасүрэн \” …
Өрсөлдөөний хуульд заасны дагуу аж ахуйн нэгжийн борлуулж буй бүтээгдэхүүний
үнэ тогтоох үйл ажиллагаанд салбарын яам оролцох боломжгүй. Гэхдээ үнийг
тогтвортой байлгах, улмаар бууруулахад анхаарч ажиллаж байгаа. Бөөнөөр борлуулж
буй шатахуун 300 гаруй төгрөгөөр буурч, 1390 төгрөг болсон. Харин энэ есдүгээр
сараас хотын захын дүүрэг, зарим аймгуудад шатахууны жижиглэнгийн борлуулалт
литр тутамд 60 төгрөгөөр буурч байгаа хэлэхэд таатай байна” хэмээн мэдэгджээ.
Эндээс
ямартай ч шатахууны үнэ буурах хандлага ажиглагдаж эхэллээ. Гэхдээ дэлхийн зах
зээл дээр 50 гаруй хувиар буурчихаад байгаа шатахуун Монголд 3 хувь л буурч
байгаа нь хангалтгүй үзүүлэлт юм. Ер нь шатахууны үнийг бууруулаад өгвөл эдийн
засагт маш том дэмжлэг болно хэмээн зарим улс төрчид тайлбарлаж байна.
Гэвч
Монголд шатахууны үнэ буурах \”заяа дутлаа”. Уг нь 60 төгрөгөөр ч болов буурах
хандлага ажиглагдаж байсан бол өчигдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг
шатахуун импортлогчдоос авах татварыг нэмэх ажлыг зохион байгуулах үүргийг Сангийн
сайд Б.Болорт өглөө.
Тодруулбал, Ерөнхий сайд \”Зэс, алт, нүүрсэн дээр бид алдаж байгаа ч шатахууны үнэ буурч байна. Тодорхой, багахан хугацаанд шатахууны үнийг буулгах уу, төсвийн орлогоо нэмэгдүүлэх үү гэсэн хоёр сонголт бидэнд байна. Төсвийн тодотгол оруулж ирэх үед шатахуун дээр онцгой болон бусад татварыг нэмж төсөвт орлого бүрдүүлэх чиглэлээр ажиллах нь зөв гэж бид үзэж байна. Шатахууны үнийн түр зуурын бууралтын оронд хүүхдийн мөнгө, цалин тэтгэвэр, тэтгэмжээ тавьж өгөх нь бидний үүрэг, хариуцлага. Энэ чиглэлд ажиллах нь зүйтэй гэж хэлсэн юм.
Татвар нэмэгдэнэ гэдэг шатахууны үнэ буурах боломжгүй гэсэн
үг. Ингээд
л дэлхийд хамгийн хямдаар зарагдаж буй шатахууныг Монголчууд бид өндөр үнээр
худалдаж авсаар л байх нь.
А.Аюуш