Хүмүүс шоргоолж хооллох нь буянтай үйл төдийгүй тэрхүү буянаа дагаад эд баялаг арвиждаг гэж үздэг. Хаврын цагт ичигсэд хөдлөх үеэр идэш ууш ховордож их багагүй өлөн зөлмөн байдаг бөгөөд тэр үед шоргоолж хэмээх бүл олонтой шавьжийг хооллосноос их буян хурдгийг доор өгүүлэх домогт тодотгосон нь бий.
Домогт өгүүлэх нь:
Буддын нэгэн хийдэд залуу лам шинээр шавилан суужээ. Тэрээр анх ирсэн өдрөөсөө эхлэн ихэд хичээнгүй, багшийнхаа зааж сургасан болгоныг их хурдан сайн сурдаг гайхалтай сайн шавь байжээ. Нэгэн өдөр багш нь “Шавь маань ирээдүйд их юм дуулгах сайн шавь байна” гэж бодоод ирээдүйн зурлагыг нь зуртал яг 7 хоногийн дараа үхэхээр зурлагад буужээ. Тэгээд багш нь ихэд гайхан өөрийн эрдэм чадал төгс багшдаа дуулган, зурхайг нь дахин зурж үзтэл бас л адилхан 7 хоногийн дараа үхэхээр буусан байна. Тийнхүү хоёр багшийн зурлага нь яг адилхан гарч, үүнээс гэтлэх арга чарга юу байна үзэхэд бүхэл бүтэн хот суурингийн хүн амын хэмжээтэй хүмүүсийг цадтал хоол, хүнс өгвөл тэрхүү буяны шимээр амь хэлтэрч болох юм гэж зурхайд буужээ. Гэвч тийм их хоол хүнс хаанаас олох билээ, юутай ч эцэг эхтэй нь уулзуулж ирүүлье гэж шийдээд хоёр багш нь шавьдаа замдаа идэх жаал хүнс баглаж өгөн, аав ээжд нь бас зориулж юм бэлдэн мордуулж, нэгэн зүйлийг сайтар захин хэлэв: “Чи гэрийнхэндээ эдгээр зүйлсийг өгчихөөд яг 6 хоногийн дараа ирээрэй, нэг ч өдөр хоцорч болохгүй шүү” гэж сануулан сануулан, захин захисаар явуулжээ. Нөгөөх шавь нь яг 6 хоногийн дараа иргэн иржээ. Хоёр багш нь 7 дахь өдөр шавиан нэгэн өрөөний голд суулган, дээрээс унах юу байна, ойр орчим бас юу байна, тэр бүх байгаа зүйлсийг холдуулан өдөржин ажин суутал юу ч болсонгүй, маргааштай золгожээ. Хоёр багш нь гайхан шавиасаа “Чи өнгөрсөн 6 хоногт юу хийсэнээ нэг бүрчлэн ярь” гэв. Шавь нь багшдаа би гэртээ очоогүй. 6 хоног авч явсан хүнсээрээ ууланд хонон шоргоолж хооллоод ирсэн гэж хэлжээ… хэмээн buddhism.mn сайтад өгүүлжээ.
Энэ бол домог. Гэвч домог бүрийн цаана ухаарал, учиг нуугдан байдаг болохоор монголчууд шоргоолж хооллох зан үйлийг зүгээр ч нэг хийдэггүй нь мэдээж. Хаврын сүүл, зуны эхэн сард шоргоолжнууд үүрээ нэвтлэн гарах үеэр, шоргоолж хооллох үйлийг хийдэг. Энэхүү зан үйлийг хийхийн өмнө гараа сайтар угаах учиртай бөгөөд гар хуруунаас мах тосны үнэр үнэртэхээс цээрлэдэг гэнэ. Шоргоолж хооллохдоо дээд адис жанлав шингэсэн маанийн үрэл зэрэг номын аршааны зүйлсийг хольсон ариун ус, ариун ус үгүй бол цэвэр усаар арвайн гурил зэргийг чийглэх төдий болгоод түүнийг нарийн модны үзүүрээр хутган авч шоргоолжийн үүрийн амсар дээр тархаан хийнэ. Урьдах гурил дуусахаас нааш нэмж болохгүй. Ингээд шоргоолж цадсан шинж мэдэгдэх хүртэл хооллодог номтой ажээ.
