НИТХ-ын
тэргүүлэгчид өнөөдөр хуралдаж агаарын бохирдлын асуудлыг хэлэлцсэн юм. Гэтэл
хуралд оролцсон албаныхнаас дорвитой, нааштай мэдээ сонсоно гэсэн итгэлийн
гэгээ бөхөх шиг л боллоо.
Наанадаж өнөөдрийн байдлаар агаарын бохирдлын хэмжээ ихэссэн,
багассан гэх тодорхой стандарт харьцуулалттай тоо баримт байсангүй. Учир нь энэ
харьцуулалтыг халаалтын улирал дууссаны дараа өвлийн улиралын нийт үзүүлэлтээр
нь гаргадаг гэнэ. Ямартай ч хүхрийн хэмжээ өссөн, тоосонцорын хэмжээ буурсан
гэх ерөнхий мэдээлэл л авав. Холбогдох албаныхан нь энэ зэргийн мэдээлэлгүй,
тойм төдий өгүүлбэр хэлээд сууж байгаа нь харамсалтай.
ДЭМБ-аас аль болох агаарын бохирдлоос хамгаалах талаар мэдлэгээ
дээшлүүлж, дотор байхыг зөвлөж байгаа. Энэ зөвлөмжийг ихэд сайн биелүүлж байгаа
бололтой. Харин үүнд НИТХ-ын дарга С.Амарсайхан нэлээд шүүмжлэлтэй хандаж буйгаа
илэрхийлсэн юм. Тэрээр \”Гарц, шийдэл нь төөрөлдсөөр агаар цэвэршүүлэгч гэдэг
зүйл рүү туйлшраад эхэлсэн. Утааны шийдэл нь хаана байна? Гарц нь юу юм бэ
гэдгийг тодорхойлох хэрэгтэй. Нийслэлийнхэн нийт 6 сая гаруй тонн нүүрс
хэрэглэж байна. Үүнээс гэр хороолол нь 1 сая гаруй тонн нүүрс хэрэглэж байгаа.
Орон сууцан дахь цэвэршүүлэгчид хөрөнгөө зараад жилээ үдэх үү?” хэмээн ихэд
хатуухан дуугараад авна билээ. Шаардлагатай гарцаа олохоос өмнө нэн
тэргүүнд байж болох шийдлээр агаар цэвэршүүлэгчийг сонгожээ. Бид утаагаа
багасгахаасаа өмнө агаарын бохирдлыг бууруулах хөрөнгөөсөө энэ мэтийн жижиг
сажиг зүйлд зарлага гаргаад л байна. Ингээд эцэст нь төсвийн дутагдал нь гарцын гацаа болж хувирна.
Нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 463 ширхэг дотоод орчны агаарын чанарыг сайжруулах төхөөрөмж гэх сүржин нэртэй даржин бүтээгдэхүүнийг худалдан
авч сургууль, эмнэлгийн тасгуудад өгсөн гэж байгаа. Засгийн газрын 324-р
тогтоолоор 3,7 тэрбум төгрөгт багтааж худалдан авалт хийх даалгаварын дагуу
5270 ширхэг агаар цэвэршүүлэгч авахаар сонгон шалгаруулалтаас есөн аж ахуйн
нэгжтэй гэрээ байгуулжээ. Одоогоор 1775 ширхэг цэвэршүүлэгч нийлүүлсэн бөгөөд
үлдсэнийг нь энэ сардаа багтаан нийлүүлэх юм байна. Агаар цэвэршүүлэгчийг
сонгохдоо гурван нөөц шүүлтүүртэйгээс нь авчээ. Шүүлтүүр нь 6 сар ашиглах
боломжтой ба 1 шүүлтүүр нь 50 мянган төгрөгийн үнэтэй. Тэгэхээр үндсэндээ 18
сарын хэрэглээний шүүлтүүртэй гэсэн үг. Харин үүнээс хойшхи шүүлтүүрийн зардлыг
тухайн байгууллага өөрийн төсвөөсөө даагаад явах боломжтой гэсэн тайлбарыг өгч
байна. Энэ бол зөвхөн дотоод орчны агаарын бохирдлын асуудал учраас ажлын
найман цагт л энэ төхөөрөмжийг ашиглана гэсэн үг. Байгууллагын хаалгаар гараад
л хорт манан хоолой утан угтана.
Судалгаагаар гэр хорооллын айл өрхүүд 800 мянган тонн нүүрс,
бусдыг нь халаалтын зуухууд түлдэг байна. Үүнээс 25 мянган тонн нүүрсийг бага
хүчин чадалтай халаалтын зуухууд хэрэглэдэг бол нам даралтын халаалтын зуух 20
хувийг хэрэглэж байна.
Хэдийгээр
нэгдүгээр бүсийн айлуудыг түүхий нүүрс түлүүлэхгүй гэсэн Засаг даргын захирамж гарсан ч төдийлөн хэрэгжихгүй байна. Хяналт ч сул байгаа гэдгийг албаныхан хүлээн
зөвшөөрч буй. Энэ нь агаарын бохирдлын дэглэмийг мөрдүүлж байгаа байцаагч нарын
хүрэлцээ муу байгаатай холбоотой юм байх. Гэхдээ тэд бүх газруудад мэдэгдлээ хүргүүлсэн гэж тайлбарлалаа.
Саяхан БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат утаагүй зуухнаас өөр гаргалгааг харсангүй юу,
хоолны ээлжиндээ хонжоогоо бодсон уу, дахиад л зуух тараана гэсэн. Үүнийг
сонссон иргэд инээх, уурлахын завсарт ичих булчирхайг нь эрж ядан хэлэлцэнэ.
Яагаад гэдэг нь тодорхой. АН төр барьж байх хугацаандаа мөн л утаанаас ангижрах
арга замыг тодорхойлохдоо утаагүй зуух, шахмал түлшийг хэрэглээнд нэвтрүүлсэн.
Харин МАН энэ аргыг мөнгө идэх арга байсан гэж одоо ч ярьж хэлсээр байгаа.
Гэтэл МАН төр барьж байгаа энэ үедээ ч мөн дээрх арга барилыг ялимгүй өөрчлөөд
дахин хэрэгжүүлэхээр зэхэж буй нь гайхалтай. Хардах эрх бидэнд бий. Жишээ нь,
тэд эмзэг давхаргын 180 өрхөд монгол ахуйд нийцсэн, сайжруулсан зуухыг
тараахаар болсон. Мөн 50 мянган өрхийг сайжруулсан түлшээр хангахад 10 орчим
тэрбум төгрөг шаардлагатай гэж байна. Цаашид дулаан хуримтлуулан халаадаг
цахилгаан халаагуурыг дэмжиж ажиллана гэнэ. Энэ мэтчилэн утааны эсрэг аянд
ашиглах арга замуудыг тоочоод л байна. Шинэ, оновчтой, тодорхой гаргалгаа харагдахгүй
л байгаа юм.
Харин орон сууцжуулах хөтөлбөрт
хөрөнгөө төвлөрүүлээд зүтгэвэл илүү бодитой үр дүнд хүрч болох талтай гэдгийг
хүмүүс ярьж байна, НИТХ-ын дарга ч өнөөдөр хэллээ. Хэдийгээр энэ шийдэл цоо шинэ зүйл биш ч гэсэн энэ удаад
хөтөлбөр, журмаа жинхэнэ эзэнд нь
зориулж, ард иргэдэд хүртээмжтэй байдлаар
боловсруулж чадвал энэ төр засгийг иргэнээ дээдэлсэн төр хэмээн
эрхэмсэгээр өргөмжлөхөд бэлэн байна. Эс
бөгөөс байгаа онодоггүй харваачдыг талбайгаас нь буулгаж, үзэгчдийн
суудалд шилжүүлэх хүсэлтэй иргэд олон бий.
Ямартай
ч одоогоор гадаад бус дотоод орчны агаарын бохирдолтой тэмцээд эхэлснийг эс
тооцвол үр дүнг нь мэдрэх ажлын эхлэл ч алга. Сар шинэ айсуй.