Манай улс 2012 онд Хүнсний тухай хуулиа шинэчилж,
Хүнсний бүтээгдэхүүний аюулгүй байдлыг хангах тухай хуулийг шинээр баталж
гаргасан. Эдгээр хуулийг 2013 оноос эхлэн мөрдлөг болгон хэрэгжүүлэн ажиллаж
байгаа юм. Дээрх хуульд хүнсний түүхий эд, бараа бүтээгдэхүүнийг хуулийн
этгээд, аж ахуй нэгж импортлон оруулж ирэх, мөн зохих шаардлага шалгуурыг
тусгаж өгсөн байдаг. Гэсэн хэдий ч уг хуулийн хэрэгжилт төдийлөн хангалтгүй
байгаа нь бодит байдал дээр анзаарагдах болсон. Тухайлбал, ОХУ-тай
харилцан визгүй зорчдог болсноос хойшхи хугацаанд иргэд хувиараа хүнсний
бүтээгдэхүүн импортоор оруулж ирэн Дархан, Эрдэнэт, Сэлэнгэ зэрэг аймгийн
төвүүдэд худалдаалж байсан бол өдгөө энэ байдал даамжирч Улаанбаатар хотод ч түгээмэл ажиглагдах болжээ. Тухайлбал, иргэд, хувь хүмүүсийн зүгээс
нийслэлийн Нарантуул, Баянзүрх, Хүчит шонхор, Хар хорин зэрэг хүн ам ихээр
төвлөрсөн, томоохон худалдааны төвүүдийн ойролцоо автомашиныхаа багаажинд орос
хүнсний бүтээгдэхүүн худалдаалж байна.
Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас цагаан сарын урьдчилан
сэргийлэх хяналт шалгалтыг Нийслэлийн нутаг дэвсгэр, есөн дүүрэгт хүнсний
аюулгүйн байдлын чиглэлд хийж гүйцэтгэж байна. Өнөөдрийн байдлаар Улаанбаатар
хотын нийт 13 гүний хяналтын бүсээр нийт 22 улсаас импортлогдсон, 576 аж ахуйн
нэгжийн 19,608.6 тонн мал амьтан, ургамал, тэдгээрийн гаралтай хүнсний түүхий
эд, бүтээгдэхүүн болон боловсруулсан хүнсний чанар аюулгүй байдалд байнгын
хяналт шалгалт хийж ажиллаж байна. Шалгалтын явцад найман зөрчил илрүүлж, арилгуулжээ. Мөнургамал
хамгаалал, хорио цээрийн хяналтын чиглэлээр Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний
лавлагаа лабораторид 24 дээжийг ургамлын эрүүл ахуй, хүнсний хими, нян, хор
судлалын шинжилгээнд тус тус хамрууллаа. Үүнээс 23 дээж нь тухайн шинжлэгдсэн
үзүүлэлтийн түвшинд стандартын шаардлага хангасан, нэг дээжид хорио цээртэй
хортон шавж илэрсэн байгаа. Энэ хорио цээртэй хортон шавж илэрсэн дээж нь
хүмүүсийн цагаан сараар өргөн хэрэглэдэг ОХУ-аас орж ирсэн хар чавганаас илэрчээ.
Тус хар чавгыг хураан авч, холбогдох хуулийн дагуу шийдвэрлэж, зориулалтын
устгалын цэгт устгасан байна.
Хаяг шошгогүй бүтээгдэхүүнийг
худалдан авахгүй байхыг
мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас анхааруулж байна
Мөн нийслэлийн нутаг дэвсгэрт худалдаалагдаж буй шингэн сүүний чанар
аюулгүй байдалд үнэлэлт өгөх зорилгоор 17 цэгт шалгалт хийж, 16 дээжийг авч
НМХГ-ын төв лабораторид нян судлал, хими, мал эмнэлэг ариун цэврийн шинжилгээнд
хамруулахад химийн шинжилгээгээр гурван дээж усны хольцтой, нян судлалын
шинжилгээгээр хоёр дээж бруцеллёз үүсгэгч илэрсэн. Түүнчлэн улсын мал эмнэлэг
ариун цэврийн төв лабораторид 10 дээжийг пенциллин, тетрациклин, хлорамфиникол,
стрептомицин зэрэг антибиотикийн үлдэгдэл илрүүлэх шинжилгээнд хамруулахад нэг
дээжид хлорамфиникол илэрсэн байна. Жишээлбэл, Гандангийн шар тостой ул боовыг дуурайлган хийж,
нэрийг нь ашиглан Гандангийн ойролцоо худалдаалж байхыг нь илрүүлсэн. Мөн хаяг шошгогүй бууз,
банш, ул боов гэх мэт бүтээгдэхүүнийг худалдан авахгүй байхыг мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас анхааруулсан юм.
ОХУ
болон Хятад улсаас импортолсон хил гаалийн хяналт шалгалт ороогүй хүнсний
бүтээгдэхүүнийг гар дээрээс худалдаалж байна. Хамгийн гол нь ганзагаар оруулж ирж Улаанбаатар хотод зарагдаж байгаа ОХУ-аас гаралтай хүнсний
зүйлс нь бүтээгдэхүүний гарал үүсэлгүйн дээр шинжилгээ баталгаажилт хийгдээгүй,
зориулалтын бус тээврээр тээвэрлэгдэж, түүн дээрээ худалдаа үйлчилгээ явуулж
байгаа нь Хүнсний тухай хуулиа эргээд ноцтойгоор зөрчиж байгаа. Бид хүнс нэртэй хорыг хэдий хүртэл хэрэглэх вэ?
Иймээс
ард иргэд ч гэсэн хэрэглэж байгаа
хүнсний бүтээгдэхүүнийхээ чанар аюулгүй байдлыг байнга харж, хэрэглэх
шаардлагатай. Хэрэв зөрчилтэй таарсан тохиолдолд хамгийн ойрхон байгаа
дүүргийнхээ мэргэжлийн хяналтын газарт хандах
хэрэгтэй юм.
Н.Алт