Өнөөдөр/өчигдөр/ 6 дугаар сарын 22-ны өдөр. Яг 75 жилийн тэртээ энэ өдөр Фашист германы цэргийн хүчирхэг \”машин\” зөвлөлт холбоот улсад гэнэт довтолсон юм. Гэвч улаан армийн дайчид, зөвлөлтийн ард түмэн асар их хохирол үзэж, нулимас, хөлс, цусаа урган байж ялалт авчирсаныг бид мэднэ.
Зөвлөлтийн И-16 сөнөөгч онгоц
Олон хүмүүс энэ өдөр зөвлөлтийн цэргийнхэн газар, ус, агаарт сэхээ авалгүй бут цохигдсон гэж боддог. Үүнийг том масштабаар харвал үнэний хувьтай боловч улаан армийн зарим анги, нэгтгэлүүд дайны эхний өдрөөс эхлэн германчуудын эсрэг маш хүчтэй эсэргүүцэл үзүүлэн тулалдсан байдаг юм. Тэдний нэгэнд Балтийн тэнгисийн 13 дугаар сөнөөгч онгоцны нисэхийн хороо маргаангүй орно. Энэ удаа уг хорооны эскадрилийн орлогчоор ажиллаж байсан ахмад А.К.Антоненкогийн тухай бичихээр шийдлээ. Хорооны байлдааны түүхэнд тухай өдөр болсон үйл явдлыг цаг, минутаар нь бичиж үлдээжээ.
1941 оны 6 дугаар сарын 22-ны өдрийн өглөөний 04 цаг 50 минутад хороог тэр чигт нь түгшүүрийн дохиогоор босгож, бүх онгоцнуудыг агаарт хөөргөж нутгийн гүн руу татсан байна. Ингэснээр уг хороо газар дээрээ устгагдах аюулаас аврагджээ. Хорооны анхны тулалдаан 6 дугаар сарын 23-нд Таллин гэдэг газар болсон байна. 13 дугаар нисэхийн хорооны 4 нэгж \”И-16\” сөнөөгч онгоцнууд жижүүрийн нислэг үйлдэж яваад германы хэсэг \”Юнкерс-88\” бөмбөгдөгч онгоцыг ирүүлж шууд дайралтад оржээ. Энэ тулалдаанд ахмад А.К.Антоненко дайсны нэг бөмбөгдөгч онгоцыг сөнөөсөн нь бараг энэ дайны анхны тохиолдол болсон ба энэ нь цаашид дайсны олон мянган онгоцыг устгах эхлэлийг тавьсан гэдэгт эргэлзэх зүйлгүй. \”И-16\” онгоц нь 1933 оноос улаан армийн нисэх хүчний зэвсэглэлд орсон, хөнгөн сөнөөгч онгоц юм. Уг онгоц нь 525 км/цаг хурдлах чадвартай байсан хэдий ч бусад техникийн үзүүлэлтүүдээр германы адил төстэй онгоцнуудыг гүйцэхгүй хоцрогдож байсан юм.
АХМАД А.К.АНТОНЕНКО ГЭЖ ХЭН БАЙВ?
Ахмад Антоненко Алексей Касьянович нь 1911 онд Смоленск мужид төрсөн. 1929 онд Улаан армид элсэн орж, ейскийн цэргийн нисэхийн сургуулийг тэнгисийн цэргийн нисгэгч мэргэжлээр төгссөн байна. 1939 онд Халх голын дайнд \”И-16\” онгоц жолоодон оролцож байлаа. Тэр монголын тэнгэрт японы нисгэгчидтэй халз тулалдаж дайсны 2 нэгж онгоцыг устгаж байсан гэнэ. Мөн 1939-1940 оны финляндын дайнд \”И-153\” онгоцоор оролцож 29 удаа байлдааны нислэг үйлдсэн ба дайсны нэг онгоцыг сөнөөсөн гэж намтарт нь бичигджээ.
Ахмад А.К.Антоненко аугаа эх орны дайны эхний өдрөөс эхлэн 34 хоногийн дотор 100 гаруй байлдааны нислэг үйлдэж, ганцаараа дайсны 5 нэгж онгоц, харин бүлгээр дайсны 6 нэгж онгоцыг устгав. Тэгэхээр тухайн үед зөвлөлтийн тэнгисийн цэргийн нисэх хүчин маш идэвхитэй байлдааны нислэг үйлдэж байсан гэдэг нь эндээс харагдаж байна.
Түүний байгуулсан гавьяаг дээд ерөнхий командлал өндрөөр үнэлж, 1941 оны 7 дугаар сарын 14-нд ЗХУ-ын \”Баатар\”-ын алтан таван хошуугаар шагнажээ. Гэвч энэ хүндтэй шагнал хүртсэнээс хойш 11 хоногийн дараа ЗХУ-ын Баатар, ахмад А.К.Антоненко нь байлдааны нислэг үйлдэж яваад осолдож харамсалтай амь үрэгдсэн байдаг. Түүний шарилыг нь Финляндын \”Ханко\” гэдэг газар оршуулжээ.
Р.Энхболд