Улсын хэмжээнд II, IV бүлгийн цусны нөөц хомс байна

Сар бүрийн гуравны өдөр “Цусаа бэлэглэх өдөр” болдог.

Энэ сарын статистик үзүүлэлтээр цус цуглуулалт, цус, цусан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл өнгөрсөн оны мөн үеэс өсжээ. Харин эмнэлгүүдэд олгосон цус, цусан бүтээгдэхүүний хэмжээ 2022 оны энэ үеэс 15 хувиар буурсан байна. Энэ нь ердийн үеийн цусан бүтээгдэхүүний нөөц буурч II, IV бүлгийн хамааралтай цусны нөөц хомстож буй юм. Энэ талаар Цус сэлбэлт судлалын үндэсний төвийн ерөнхий захирал Н.Эрдэнэбаяраас тодрууллаа.

Тэрээр “Өнгөрсөн оны үетэй харьцуулахад энэ сарын байдлаар цус цуглуулалт гурван хувь өссөн. Гэхдээ эмнэлгүүдийн захиалга, олголтыг авч үзэхэд бүлгийн хамааралтай цус, цусан бүтээгдэхүүний нөөц хомс байна. II (A), IV (AB) бүлгийн цус эмнэлгүүдийн хүссэн хэмжээгээр олгогдохгүй байх тохиолдол бий. Иймд манай төвд бүртгэлтэй доноруудыг цусаа өгөхийг уриалах мөн хүмүүст тодорхой мэдээллийг өгч байна. Өнгөрсөн онд нийт цус цуглуулалт 2021 оны үеэс 5000-иар нэмэгдсэн. Энэ нь маш өндөр үзүүлэлт болсон. Гэвч үүний цаана эмнэлгүүдийн захиалга, хэрэгцээ шаардлага нэмэгдсэн гэсэн үг. Олон улсын жишгээр сайн дурын оюутан залуусын идэвх оролцоо нэн чухал.

II (A), IV (AB) бүлгийн цус эмнэлгүүдийн хүссэн хэмжээгээр олгогдохгүй байх тохиолдол бий.

Түүнчлэн 2022 онд Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургуулиас “Дусал цус дүүрэн амьдрал” гэх аяныг хэрэгжүүлсэн. Уг аяны хүрээнд цус цуглуулалт ихсэх нэг шалтгаан болсон. Энэ жил “Хоёр” гэх аяныг явуулах гэж байна. Иймд бид шаардлагатай цус, цусан бүтээгдэхүүнээр эмнэлгүүдийг хангах чиглэлээр ажиллана. Мөн сүүлийн жилүүдэд элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал идэвхэжсэн. Саяхан Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэг 200 дахь удаагаа элэг шилжүүлэн суулгалаа. Энэ үед бид дэд бүлгийн цусыг нарийвчлан, тохирсон цусаар хангадаг.

Цус, цусан бүтээгдэхүүний захиалга улирал, сараас хамааран харилцан адилгүй байдаг. Нийт захиалгын 60 гаруй хувийг улсын томоохон эмнэлгүүд эзэлдэг. Тухайлбал гуравдугаар сард нийт олгогдож буй цусны 20 гаруй хувийг Нэгдүгээр эмнэлэгт нийлүүлсэн.

Цус бол тогтмол эргэн сэлгэгдэж, нөхөгдөж байдаг.

Мөн эмч нарт эдгээр бүтээгдэхүүний зохистой хэрэглээний талаар сургалт явуулдаг. Учир нь манай төв, эмнэлгүүдэд 14 нэр төрлийн бүтээгдэхүүн нийлүүлдэг байсан бол 36 болгож өсгөсөн. Өндөр технологи шингэсэн бүтээгдэхүүний талаар эмнэлгийн ажилчдад мэдээлж, зохистой хэрэглээний талаар анхаарч ажиллаж байна.

Цус бол тогтмол эргэн сэлгэгдэж, нөхөгдөж байдаг. Хүний улаан эс 120 хоногт задардаг. Манай оронд 17-60 насны бүх хүн цусаа өгөх боломжтой. Цусны нөөц бол цус цуглуулалтын асуудал байдаг. Хүн нэг удаа цусаа өгөхөд тухайн цусаар гурван төрлийн бүтээгдэхүүн хийж, гурван хүний амь насыг авардаг.

Үүнд:

Улаан эс
Сийвэн
Ялтаст эсийн бүтээгдэхүүн гэх нэр төрлөөр гаргадаг.

Сийвэнг харьцангуй урт хугацаанд хадгалах боломжтой тул нөөцтэй. Улаан эсийн бүтээгдэхүүнийг 42 хоногийн турш хадгалдаг. Гэхдээ манай төв цусны нөөцийн хэмжээг 21 хоногоор тооцдог. Ялтаст эсийг 3-5 хоног л хадгалах заалттай учир нөөцлөх боломжгүй байдаг” гэлээ.

Энэ үеэр Цусаа бэлэглэх өдрийн 97 дахь удаагийн арга хэмжээ болов. Тус арга хэмжээний үеэр 152 удаа цус, цусны бүрэлдэхүүн хэсгээ өгсөн иргэдэд алт, мөнгө, хүрэл донор цол тэмдэг олгов.

Алтан донор С.Лувсансамбуу “Би анх 1998 онд цусаа өгч байсан. Тэгээд хөдөө ажилладаг байсан учир цусаа өгч чадахгүй байсаар 2012 оноос цусаа тогтмол хандивлаж эхэлсэн. 2014 онд Хүндэт донор, 2019 онд Мөнгөн донор болж байсан.

Өнөөдөр Алтан донор болж байна. Би нийт 153 удаа цусаа өгсөн. Цаашид хүмүүст амьдрал бэлэглэж, буян болж цусаа хандивласаар л байх болно” гэв.

Тус арга хэмжээ нь Цус сэлбэлт судлалын үндэсний төвийн санаачилгаар авлагагүй, сайн дурын цусны донорын эгнээг өргөжүүлэх, алдаршуулах, сурталчлах урамшуулах зорилготой сар бүрийн гуравны өдөр болдог байна.