1. Японы шинэ хуягт тээвэрлэгч
2017 оны 1 дүгээр сарын 10-ны өдөр Японы өөрийгөө хамгаалах хүчинд зориулан \”АТЛА\” (Acquisition, Technology & Logistics Agency – ATLA) агентлаг шинэ төрлийн хуягт тээвэрлэгчийн туршилтын загварыг шилжүүлэн өглөө. \”АТЛА\” агентлаг нь японы цэрэгт зориулсан хамгийн сүүлийн үеийн техник, технологи бүтээж нийлүүлдэг туршилт судалгааны агентлаг юм. Энэхүү 8 дугуйтай шинэ хуягт тээвэрлэгч нь өндөр маневрлаг, олон төрлийн аюулаас хамгаалагдсан ба ялангуяа сайжруулсан гар хийцийн тэсрэх төхөөрөмжөөс бие бүрэлдэхүүнийг бүрэн хамгаалах боломжтой бүтээгджээ. Японы \”Комацу\” компанид угсарсан уг хуягт тээвэрлэгч нь 20 тонн жинтэй 8,4 метр урт, 2,5 метр өргөн, 2,9 метрийн өндөртэй байгаа нь хуягтын доторх зай, багтаамжийг нэмэгдүүлж өгчээ.
![\"\"](http://undesten.mn/uploads/posts/2017-01/1484530021_15965993_765284373619112_7250794444981523611_n.jpg "\\"\\"")
Мөн уг хуягтад 10,8 литрийн багтаамжтай дизель хөдөлгүүр суурилуулж өгсөн нь 500 морины хүчийг гаргаж байгаа ба энэ нь засмал зам дээр 100 хүртэл км/цаг хурдлах боломжийг олгож байна. Хуягтад 3 хүнтэй экипажаас нь гадна 11 хүнтэй десант суухаас бүтээсэн. 2015 оноос эхэлсэн энэхүү туршилтын загварт япончууд 41 сая ам.доллар зарцуулж байгаа бололтой. Туршилт нь 2019 оны сүүлээр дуусаж үйлдвэрлэлд шилжинэ.
2. Оросын \”Лиана\” тагнуулын хиймэл дагуулын систем
Өнгөрсөн 7 хоногт ОХУ-ын цэргийн удирдах албан тушаалтнуудын хурлын үеэр ОХУ-ын Батлан хамгаалахын сайд, армийн генерал С.Шойгу сансараас радиотехникийн тагнуул явуулах зорилготой хиймэл дагуулын \”Лиана\” системийг бүтээхээр ажиллаж байгаа тухай дурьдав. \”Лиана\” системд тагнуулын \”Лотос-С\” болон \”Пион-НКС\” загварын хиймэл дагуулуудыг ашиглахаар төлөвлөж байна. \”Лиана\” систем нь ямар ч зайнд газар болон тэнгист байгаа суурин болон хөдөлгөөнт объектоос дамжуулж буй бүх төрлийн долгионыг илрүүлэх, харах, барих, дагах үйлдэл хийх чадвартай гэнэ. Уг системийн \”Лотос-С\” хиймэл дагуул нь газарт буй объектыг харин \”Пион-НКС\” нь тэнгист буй бүхий л объектуудыг(зарим мэргэжилтнүүд далайд явж буй шумбагч завиаг илрүүлэх боломжтой гэж дүгнэж байгаа. Р.Э) илрүүлж хяналт тавих ажээ.
\”Лиана\” систем бол оросын тагнуулын хиймэл дагуулын хоёрдугаар үеийн систем болох ба одоо ашиглаж буй зөвлөлтийн үед бүтээгдсэн \”Целина\” системийг солих зорилготой юм. Уг системийг зохион бүтээх ажил аль 1980 онд эхлэлтэй боловч олон шалтгааны улмаас оросууд дөнгөж 1993 оноос уг төсөл дээр ажиллаж эхэлжээ. \”Лотос-С\” загварын хиймэл дагуулуудыг 2009 болон 2014 онуудад сансарт хөөргөсөн байна.
![\"\"](http://undesten.mn/uploads/posts/2017-01/1484529972_15977315_765284346952448_1953513844630470592_n.jpg "\\"\\"")
Одоо ашиглаж буй оросын тагнуулын систем нь дэлхийн орбитод 250 км-ийн радиуст ажилладаг бол шинэ \”Лиана\” систем нь 1000 км-ийн радиуст тагнуулын ажиллагаа явуулах боломжтой болж байна. Мөн хиймэл дагуулууд нь нарны зай хураагуур ашиглах болсон нь дэлхийн тойрог замд илүү удаан хугацаагаар ажиллаж боломжийг олгож байгаа билээ. \”Лиана\” системд дэлхийн бүх гадрагыг хяналт тавихын тулд хамгийн багадаа 6-8 нэгж хиймэл дагуул хэрэгтэй бөгөөд энэ оны сүүл гэхэд уг систем бүрэн ажиллагаанд орно.
3. Хятадын \”Haibing-722\” мөс зүсэгч хөлөг онгоц
2017 оны 1 дүгээр сарын 5-ны өдөр Хятадын тэнгисийн цэргийнхэн \”Haibing-722\” загварын хамгийн сүүлийн үеийн мөс зүсэгч хөлөг онгоц хүлээж авлаа. Гурван жилийн туршид баригдсан уг хөлөг нь хятадын хойд флотын эгнээнд шилжиж Бохой тэнгист эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэх гэнэ. 102 метр урт, 18 метр өргөнтэй \”Haibing-722\” мөс зүсэгч нь 4,860 тонн усан түрцтэй, 11200 км усан зам туулах боломжтой.
![\"\"](http://undesten.mn/uploads/posts/2017-01/1484530062_16002763_765284343619115_6265305580838198539_n.jpg "\\"\\"")
Мөс зүсэгч хөлөг дээр \”Чангхе Z-8\” загварын нисдэг тэрэг буух боломжтой гэнэ. Хятадууд арктик болон антрактикт төрөл бүрийн үйл ажиллагаа явуулах зорилгоор хэд хэдэн мөс зүсэгч хөлгүүдийг тэнгисийн цэрэгтэй зориулан бүтээлгэж байгаа. Тухайлбал хятадын тэнгисийн цэрэг украйн улсад захиалан хийлгэсэн хүнд ангилалын \”Xue Long\” мөс зүсэгч хөлөг онгоцтой бол түүнээс ч илүү хүчин чадалтай мөс зүсэгчийг финляндын технологоос хийлгэж байгаа билээ.
Р.Энхболд
