Ааваа би таныг санаад байна, хоёулаа гэртээ харья л даа…

-Ааваа гэртээ харья л даа.

-Аав нь ажилтай байна шд. Яасан
миний охин. Аавыгаа санаад байгаа юм уу?

-Тиймээ би таныг санаад байна.
Хоёулаа гэртээ харья. Би таны үгэнд орно оо.

-…… (дүд дүд дүүд дүүд)

Хэчнээн аав, хэчнээн ээж нулимсаа
залгиж, утсаа тасдаж байгаа бол. Тэд хүсээгүй. Гэвч амьдралд хөл алдчихгүйн
тулд, ажилгүйчүүдийн эгнээнд шилжиж, халамжийн бүлэгт хуваарилагдахгүйн тулд,
нялх үрээ гэдэс цатгалан байлгахын тулд унтаагаар айлд орхиж, цалингийн төлөө
зүтгэж байна. Гэр бүл элэг бүтэн байхдаа л жаргалтай гэдэг. Гэвч Монголд элэг
бүтэн амьдрах боломж тун ховор байна. Хөдлөхгүй л бол хоосон хононо. Заримдаа
хөдлөөд, зүтгээд, ажлаад байгаа ч авсан хэд нь аманд ч үгүй хамарт ч үгүй байх
бий. Бүх гэр бүл ийм биш л дээ. Жаргалтай элбэг хангалуун амьдарч байгаа залуус
бий. Гэвч дийлэнх хэсэг нь шууганд мөчрөө хугалуулчихгүй гэж ганхаж байгаа
толгодын бургас шиг л амьдарч байна.

Тун энгийн шалтгаан буюу бусдаас
дутахгүй амьдралыг л хүсч болж олон залуус гадны орныг зорьж байна. Тэд барлаг,
боол хийгээд ч хамаагүй олсон хэдэн цаасаараа энд үлдсэн гэр бүлээ тэжээгээд
явах боломжтой. Уг нь ерөнхий зорилго нь л энэ. Гэвч нэгэнтээ гадны улс оронд
очсон хүн орон сууц, унах унаа гэж зүтгэсээр нэг л мэдэхэд 10-аад жилийг ардаа
орхисон байх нь тэр.

Харин энэ хугацаанд \”…Би таныг
санаад байна шд. Хоёулаа гэртээ харья…” гээд уйлж байсан охин \”айлын хүн” болж
төлөвшсөн байх нь тэр. Тэр шүд зуугаад орхиод явсан аавыгаа, ээжийгээ хайрлах
бус харин үзэн ядаж өснө. Сардаа ганц удаа явуулдаг чихрийг нь аваад баярладаг
байсан охин заналтайгаар өртөг өндөр зүйл шаарддаг болно. Ийм л амьдралын
тогтолцоог нэг хэсэг Монголчууд сүүлийн 20-оод жилд бүтээжээ. Энэ тогтолцоо
одоо ч үргэлжилсээр байна.

Хэзээ, хэн, хэрхэн, яаж засварлах
вэ…? Залуу ээжүүд, залуу аавууд хэдийг хүртэл утсаа тасдаж, нулимсаа залгих
вэ? Нялх үрс хэний гарыг харж, хэн болж хүмүүжсээр байх вэ…

 

А.Аюуш