АНУ-ын стратегийн тагнуулын \”RC-135\” онгоц
Сүүлийн 2 жилийн дотор АНУ/ОХУ-ын хооронд өрнөж буй мэдээллийн дайн улам гүнзгийрч дараагийн шатандаа орсоныг илтгэх зарим шинж тэмдэг ажиглагдах боллоо. Энэ оны 4, 5 дугаар саруудад АНУ-ын тагнуулын онгоцууд хар далай, балтийн тэнгисийн дагуух оросын өмнөд болон баруун хилийн ойролцоо идэвхитэй нислэг үйлдэж байсан бол одоо бүр оросын алс дорнод болон баренцийн тэнгисийн хилийн дагуу(арктиктай ойр Р.Э) нислэг үйлдэж эхэлжээ. Тагнуулын онгоцыг алсын зайнаас холбоо мэдээллийн техник, хэрэгсэл, радио болон радиолокацын станцууд, удирдлагын байруудын байрлалыг илрүүлэх, өндөр нягтралтай видео болон зураг авах, дуу авиа сонсох, бичлэг хийх тусгай тоног төхөөрөмжөөр тоноглосон байдаг тул олон төрлийн мэдээлэл олзворлох хүчин чадалтайг сануулах нь зүйтэй байх.
Оросууд мэдээллийн хэрэгсэл ашиглан НАТО-г өөрийн цэргийн хүчийг оросын хил руу улам ойртуулж байгааг байнга буруушааж байгаа. Гэхдээ НАТО үүнийг огт тоохгүйгээр цэргийн хүчээ оросын чиглэлд дэлгэн байрлуулах, тэлэх процессоо тасралтгүй үргэлжилсэн хэвээр байна. 2016 оны тав дугаар сард АНУ нь Румын улсад хэдэн сая ам.долларын өртөгтэй пуужингийн довтолгооноос хамгаалах \”Aegis\” системийг барьж ажиллагаанд оруулсан бол сая Польш улс өөрийн газар нутаг дээр уг системийг барих ажлыг эхлүүллээ. Энэ үйлдлээ НАТО-ийн удирдлага \”Европ тивийг ойрх-дорнодоос учруулж болзошгүй аюул заналхийллээс хамгаалах зорилготой,\” хэмээн тайлбарлаж буй хэдий ч оросууд тун эмзэг байдлаар хүлээн авч байна. Оросууд үзэж буйгаар зүүн европын орнуудад барьж буй цэргийн зориулалттай байгууламжууд нь пуужингийн довтолгооноос хамгаалах систем биш харин америкчууд стратегийн цөмийн зэвсгээ манай улсын хилд ойртуулж буй арга гэж үзсэн хэвээр байгаа юм. Энэ нөхцөл байдал цаашид хэвээр үргэлжилбэл тус бүс нутагт зэвсэглэлээр хөөцөлдөх явцыг нэмэгдүүлэх хор уршигтай хэмээн оросууд үздэг.
АНУ-ын стратегийн тагнуулын \”RC-135\” онгоцны дотор талд
Өнөөдөр, 2016 оны 5 дугаар сарын 24-нд ОХУ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн орлогч дарга Е.В.Лукьянов \”НАТО-ийн онгоцууд оросын хилийн дагуу хийж буй нислэгийн тоогоо эрс нэмэгдүүлсэн явдал нь аюултай цагийн байдал үүсгэх эрсдлийг дагуулж байна,\” хэмээн мэдэгдлээ. Түүний хэлж буйгаар бол америкийн тагнуулын онгоцууд хар далай, баренцийн тэнгис, хойд мөсөн далай бүр алс дорнодод хүртэл нисэж байгаа гэнэ. Тухайлбал 2016 оны 5 дугаар сарын 16-нд АНУ-ын стратегийн тагнуулын \”RC-135\” онгоц английн \”Милденхолл\” агаарын цэргийн баазаас хөөрч оросын мурманск хотын ойролцоо нислэг үйлдсэн тохиолдол гарсан. Америкийн цэргийнхэн энэ явдлыг байнгын хийгддэг нислэгүүдийн нэг хэмээн үзэж буй ч оросууд энэ бүхнийг нухацтай хүлээн авч байна. Иймэрхүү жишээ сүүлийн хоёр сарын хугацаанд хэд хэдэн удаа тохиолдоод байна. Тухайлбал 2016 оны 4 дүгээр сарын 14, 29-нд балтийн тэнгис дээгүүр нисэж явсан америкийн \”RC-135\” онгоцны нислэгийг оросын \”Су-27\” онгоц саатуулах үйлдэл хийсэн бол 28-ны өдөр камчаткийн ойролцоо нисэж явсан америкийн тагнуулын \”P-8\” онгоцны хажууд оросын \”МиГ-31\” онгоц 15 метрийн дөхөж очсон хэрэг гарч байв. Түүнчлэн энэ 5 дугаар сарын 10, 13, 15, 16-ны өдрүүдэд америкийн тагнуулын онгоцнууд оросын амдан сөнөөгч онгоцтой агаарт \”тулсан\” хэрэг явдал гараад байна.
Краснодарск мужийн Армивир хотод буй \”Воронеж-ДМ\” радиолакоцын станц
Гэхдээ америкчууд зөвхөн тагнуулын онгоц гэлтгүй бусад бүхий хүч, хэрэгсэл ашиглан оросын цэргийн хүчин чадлыг турших ажлыг гүйцэтгэж байгаа бололтой. Тухайлбал норвегийн тагнуулын \”Маржата\” усан онгоц баренцийн тэнгист буй оросын тэнгисийн цэргийн сургалтын полигонд болж буй сургалт, дадлагыг байнга ажиглаж байдаг бол НАТО-ийн шумбагч завинууд уг тэнгисийн усанд байгаа гэдгийг оросууд мэддэг гэнэ.
Оросын зарим цэргийн шинжээчдийн үзэж буйгаар бол зүүн европ мөн оросын хилийн дагуу болж буй үйл явдлууд нь ойрын ирээдүйд арктикт байлдааны ажиллагаа явагдах урьдчилсан шинж тэмдэг байж болзошгүй гэнэ. Тэдний үзэж буйгаар бол америкчууд оросын анхаарлыг хар далай, балтийн тэнгисийн чиглэлд татаж, тэнд хүч хэрэгслээ хуралдуулмагц жинхэнэ цохилтыг хойд чиглэлд өгөх магадлалтай гэсэн таамаг дэвшүүлж байгаа. Мэдээж энэ бол оросын батлан хамгаалах яамны албан ёсны байр суурь биш, гэхдээ тэд энэ бүх процессийг хараад зүгээр суухгүй нь лавтай. Саяхан оросууд севастополийн ойролцоо байрладаг, одоо ашиглахаа больсон \”Днепр\” радиолокацын станцыг дахин сэргээж, ашиглах шийдвэр гаргав. Энэ станцыг босгохдоо хамгийн сүүлийн үеийн техник, технологи ашиглан бүтээсэн радар болон бусад тоног төхөөрөмжөөр тоноглох гэнэ. Ингэснээр уг радиолокацын станц нь газар дундын тэнгис, эсвэл хар далайд 3000 км-ийн цаана байрлаж буй эсрэг талын усан онгоцноос харвасан хэт хурдтай далавчит болон баллистик пуужингууд илрүүлэх боломжтой болох ажээ.
\”Днепр\” радиолокацын станц
\”Днепр\” станц анх 1968 онд ашиглалтад орсон ба хар далай, өмнөд болон төв европыг бүхэлд нь мөн ойрх-дорнодын зарим хэсгийн агаарын орон зайг хянах хүчин чадалтай байв. 1991 онд ЗХУ задрахад, уг байгууламж украйны мэдэлд шилжсэн ба оросууд түрээсээр ашиглаж байсан юм. Харин 2009 онд Краснодарск мужийн армавир хотод шинээр \”Воронеж-ДМ\” радиолакоцын станц барьж ашиглалтад оруулснаар уг станцыг ашиглалтаас гаргаад байсан юм. Армивир хотод буй \”Воронеж-ДМ\” радиолакоцын станцыг 2006-2013 оны хооронд 2,85 тэрбум рубль зарцуулж байж босгосон. Станц нь 6000 км алсад, 150-4000 км-ийн өндөрт агаарын орон зайд хяналт явуулдаг ба үндсэн хоёр нэгжээс бүрддэг. Эхний нэгж нь севастополь хотод байсан \”Днепр\” станцыг орлож өмнөд европоос африкийн хойд эрэг хүртэл хяналт явуулна. Харин нөгөөх нь азербайжан улсын габала хотод байсан радиолокацын станцыг орлож африк тивийн зүүн эрэг, баруун талдаа өмнөд чиглэлд энэтхэгийн далай хүртэл орон зайг хянах үүрэг гүйцэтгэдэг юм.
Р.Энхболд