Л.И.Брежневт бичсэн захидал…

“Хүндэт Леонид Ильич танаа. Орос орныг өөрийн хүслээр бус аргагүй шахалтаар орхих болсныг минь та мэдэх болов уу. Энэ мөчид Танаас нэгэн зүйлийг чухалчлан гуйхаар шийдлээ. 15 жилийн туршид утга зохиолын салбарт хийж бүтээсэн бүхэн минь ийн гуйх эрхийг олгох буй за хэмээн лавтай найдна. Оросын уран зохиолоос ондоо ямарваа нэгэн зүйлд хүчин зүтгэж яваагүйгээ энд дурдъя. Хүсэл минь юун хэмээвээс, утга зохиолын салбарт, үгүй ядаж орчуулагчийн хувиар орон зайг минь үлдээж өгнө үү.

Орчуулгын бүтээлүүдээ би тун сайн болсон гэж зориглон боддог, цаашид ч ашиг тусаа өгмөөр санагдана. Би бээр оросын уран зохиолын нэгээхэн хэлтэрхий мөн тул аж төрөх орон газар маань яаж ч солигдсон бай, эцсийн дүндээ энэ нь юуг ч өөрчлөхгүй, бүх зүйл хэвийн янзаараа үргэлжлэх болно.

Хэл бол төрийг бодвол илүү эртний, илүү тогтвортой зүйл мөн. Орос хэлэнд бүхнээ зориулсан хүний хувьд улс төр, эх оронч үзэл гэдгийг би индэр дээрээс тангараг өргөх бус, харин ард түмнийхээ төрөлх хэлээр бичих явдал мөнөөс мөн гэж үздэг.

Орос орноосоо явах болсонд гүнээ гашуудан байна. Энд эхээс мэндэлж, өсөж өндийсөн болохоор сэтгэл оюунд минь шингэсэн бүхний төлөө би эх нутагтаа өртэй. Хувьгүй төрж дээ гэж бодсон удаа үгүй, эх орондоо би гомдол тээж яваагүй. Одоо ч тийм зүйлгүй. ЗХУ-ын иргэн биш боллоо гээд орос найрагч байхаа больчихгүй юм. Эргэн ирнэ гэдэгтээ итгэнэ; яруу найрагчид дандаа л эргэж ирдэг: төрсөн биеэрээ, эсхүл цаасан дээр. Энэ хоёрын аль алинд нь найдаж явмаар байна. Хүчтэй нь зөвддөг цаг өнгөрснийг хүмүүс ойлгодог болсон. Цорын ганц Үнэн бол зөв сайхан сэтгэл л юм. Уур хилэн, хорон санаа, үзэн ядалтыг хөхиүлж болох ч, яг үнэндээ хэн ч хожихгүй.

Хүн болгон ганц л төгсгөлтэй, тэр нь үхэл.

Эцэстээ энэ мөрүүдийг үзэглэн суугаа би ч үхнэ, уншиж суугаа та ч талийна. Та бидний үйл хэрэг үлдэж хоцорно, гэхдээ тэр нь нуран балрах тавилангаас зайлж чадахгүй. Иймийн учир хэн нэгнийхээ цогцлоож буй ажил үйлсийг саатуулахгүй байх нь л хамгаас чухал юм даа. Тэртэй тэргүй хувь тавилан гээч дэндүү бэрх эд, дээрээс нь нэмж хүндрүүлээд байх шаардлага алга шиг бодогддог. Намайг зөв ойлгоно гэдэгт, гуйсан зүйлийг минь мөн ойлгож хүлцэнэ хэмээн танд найдлага тавьж байна. Оросын уран зохиолд цаашид ч үлдэх бололцоог надад өгнө үү. Эх орныхоо өмнө гэм нүгэл үйлдээгүй ээ би. Харин ч олон зүйл дээр миний зөв байсан гэж зориглон хэлье. Танаас ямар хариу ирэхийг таашгүй, ер миний захидлыг тоож харах эсэхийг ч мэдэхгүй юм даа. Урьд нь бичиж байгаагүйдээ л харамсаж сууна, одоо харин цаг гэхээр юм бараг үлдсэнгүй. Юутай ч гэсэн, миний махан бие ард түмэнд минь онцын хэрэггүй юм аа гэхэд, сэтгэл оюун минь харин тус хүргэнэ гэдгийг танд хэлье.“

Бродскийн эцэг эх нь хүүтэйгээ уулзах хүсэлтийг 12 удаа гаргаж, АНУ-ын урлаг соёлын томоохон зүтгэлтнүүд, улс төрчид ч мөн адил тэдний хүсэлтийг ЗХУ-ын төр засагт удаа дараа уламжилж байжээ. Гэвч 1978 онд Бродскийг зүрхний хагалгаанд орсны дараа ч эцэг эхийг нь хилээр гаргаагүй юм. Тэд хүүгээ ахиж хараагүй билээ. Ээж нь 1983 онд, аав нь нэг жилийн дараа насан эцэслэжээ. Хүүд нь оршуулах ёслолд оролцож салах ёс гүйцэтгэх зөвшөөрөл өгөөгүй байна.