Дэлхийн экологийн тэнхмийн судлаачид Чингис хааныг байгальд хамгийн ээлтэй эзлэн түрэмгийлэгч”-ээр шалгаруулжээ.
Тэдний хийсэн судалгаагаар 13-аас 14-р зууны үед оршин тогтнож байсан Монголын эзэнт гүрний үед 40 сая хүний амь үрэгдэж, их хэмжээний газар нутгийн боловсруулсан хөрсийг ой болон хувирах нөхцлийг бүрдүүлсэнээр нийт 700 сая тонн нүүрсхүчлийн хийг агаар мандалаас зайлуулсан гэдгийг тогтоожээ.
Энэ нь өнөөгийн дэлхийн нефтийн нэг жилийн хэрэглээнээс үүдэлтэй нүүрсхүчлийн хийн хаягдалтай тэнцэх хэмжээ юм. Нөгөө талаас түүхэнд хүний нөлөөнөөс үүссэн хамгийн том “дэлхийн хүйтрэл” хэмээн нэрлэж байна.
Судалгааны хүрээнд Европын “хар үхэл”, Мин гүрний уналт, Америк тивийн булаан эзлэлт, дэлхийн 1, 2-р дайн зэрэг дэлхийн түүхэнд хамгийн олон хүний амь сүйдсэн үйл явдлуудыг хамруулжээ. Судалгаанд хамрагдсан үйл явдлууд нь тодорхой хэмжээгээр хүн амын сийрэгжилт үүсгэн, ой мод сэргээж, нүүрс хүчлийн хийг бууруулах нөхцөл болж байсан аж.
Гэхдээ эдгээрээс дэлхийн хуурай газар нутгийн 22 хувийг эрхшээлдээ оруулж байсан монголчуудын цуст булаан эзлэлт бүхэн бүтэн зууны турш үргэлжилж хамгийн их нөлөөллийг үзүүлжээ.
Үйлдвэржилтийн эрин үед нүүрс болон газрын тосыг их хэмжээгээр шатааснаас шалтгаалан дэлхий дулаарал эхэлсэн гэх үзэл бодол нь нийтийг хамарсан төөрөгдөл бөгөөд хүмүүс хөдөө аж ахуй эрхлэх зорилгоор ойг устгаж, дэлхийн ногоон бүрхэвчийг өөрчилж эхэлсэн 1000 жилийн өмнөөс үүдэлтэй юм.
