Монгол Улс, БНХАУ, ОХУ-ын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн дагуу Хятадын Тяньжин боомт, Улаанбаатар хот, Оросын Улаан-Үд хотын чиглэлд ачаа тээвэрлэх туршилтын үйл ажиллагаа явагдаж байна. Энэхүү туршилтын тээвэр нь Азийн авто замын сүлжээгээр олон улсын авто тээвэр гүйцэтгэх тухай Монгол Улс, ОХУ, БНХАУ-ын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн дагуу хийгдэж буй ажлын нэг аж. Өнгөрөгч амралтын өдөр Тяньжин боомтоос Улаан-Үдийг чиглэн явж байгаа туршилтын ачаа тээвэр Дорноговь аймгийн босоо тэнхлэгийн авто замаар дайран өнгөрлөө. Ачаа тээврийн туршилтын цувааг босоо тэнхлэгийн авто зам дагуух гурван замын уулзварт аймгийн Засаг дарга Т.Энхтүвшин, АЗДТГ-ын дарга Б.Ганзориг, Аймгийн Авто тээврийн төвийн дарга Г.Чинбат нар угтан авч холбогдох албаны хүмүүстэй уулзсан юм. Энэ үеэр аймгийн засаг дарга Т.Энхтүвшин \”Зам дагаж хөгжил гэдэг. Энэхүү туршилтын ачаа тээвэр амжилттай болвол манай аймгийн иргэдийн ажиллаж хөдөлмөрлөх бололцоо нэмэгдэж зам дагасан үйлчилгээ зоогийн газар, бензин шатахуун, авто машины засвар үйлчилгээ зэрэг ажлын байр нэмэгдэх олон талын ач холбогдолтой” гэдгийг онцолсон юм.
Энэ удаагийн Туршилтын транзит тээврийн явцад газар орон, замын нөхцөл байдал, үйлчилгээний газар, автомашины засвар,бензин шатахуун түгээх газрын байршил зэргийг нэг бүрчлэн тогтоож байгаа юм байна. Туршилтын ачаа тээвэр энэ сарын 25-нд Улаан-Үдэд очсон байх юм.Ази, Европ хоорондын чингэлэг тээврийн 90 гаруй хувь нь далайн тээврээр, хоёр дахин урт замыг 2-3 дахин их хугацаанд тээвэрлэдэг аж. Зүүн Ази, Европыг холбосон хуурай газрын тээврийн дөрвөн гол замнал байдгаас хамгийн дөт нь Монгол улсаар дайран өнгөрдөг тул эдийн засгийн хэмнэлт бүхий тээвэрлэлт юм байна.
Ачаа тээврийн туршилтын цуваа босоо тэнхлэгийн гурван замын уулзварт саатах үеэр Авто Тээврийн Үндэсний Төвийн Тээвэр зохицуулалтын газрын дарга Ж.Энхбатаас гурван улсын туршилтын ачаа тээврийн талаар цөөн асуултанд хариулт авлаа
ТУРШИЛТЫН ТЭЭВЭР АМЖИЛТТАЙ БОЛВОЛ ИРЭХ 12-Р САРААС АЧАА ТЭЭВРИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЭХЛҮҮЛНЭ
Анх удаа гурван улсын хоорондын ачаа тээврийн туршилтын үйл ажиллагаа явагдаж байна. Энэхүү ажил хэдийнээс эхлэв?
-БНХАУ, МУ, ОХУ-ын ачаа тээвэр бол олон жилийн тасралтгүй уулзалт хэлэлцээрээр яригдаж байсан асуудал. Энэ уулзалт бүрд Монгол улсын замын асуудал хүнд байна, хатуу хучилттай автозам холбогдсоны дараа гэдэг байдлаар хойшлогдож байсан. Энэ жил босоо тэнхлэгийн авто зам болох Н-3 замаар анх удаа транзит тээврийн туршилтыг хийж байна. Ерөнхийдөө манай улсад хамгийн ойрхон далайн боомт болох Тяньжины боомтоор өргөн хэрэглээний бараа бусад бараа бүтээгдэхүүн орж ирдэг. Энэ транзит тээвэр нэвтэрснээр маш ач холбогдолтой.
Энэхүү ачаа тээвэр эдийн засгийн хувьд асар их ач холбогдолтой. Хамгийн энгийнээр ачаа тээврийн ач холбогдлыг тайлбарлавал?
– Орос, Хятад жолооч монголын нутгаар яваад байгаадаа биш эдийн засгийн хувьд асар их ач холбогдолтой. Жишээ нь: өнөөдөр л гэхэд нэг ачааны машин Монголоос нэг тонн түлш авч байна. Бас зам дагуух ресторан, цайны газраар орно, авто засварын газраар үйлчлүүлнэ. Ингээд бодоод үзэхээр зам дагуух үйлчилгээ эрхэлж буй иргэдэд ашиг орлого нэмэгдэнэ. Энгийнээр хэлэхэд л ийм байна. Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн төмөр замаар 14-20 хоногт Улаанбаатарт ирдэг бол энэхүү транзит тээвэр нь стандартын шаардлага хангасан чингэлэг, битүү тент, хөргүүр бүхий ачааны авто машинууд өдөр бүр тээвэрлэлт хийх боломж бүрдэж байгаа юм. Энэ бол Монгол улсын авто тээврийн салбарт гарч буй томоохон дэвшил болно. Мөн Монгол Улсын тээвэрчид, гуравдагч улс орнууд руу тээвэрлэлт хийх, дэлхийн зах зээлд өрсөлдөх, дамжин өнгөрөх тээвэрлэлтийн шинэ гарц нээгдэх боломжийг олгож буй юм.
Туршилтын тээврийн бүрэлдэхүүн ямар төлөөллүүд оролцож байна вэ?
– Туршилтын транзит тээврийн бүрэлдэхүүнд БНХАУ-ын Тээврийн яамны газрын дарга, ОХУ-ын Тээврийн яамны Төрийн бодлогын газрын дарга, Монгол Улсын авто тээврийн салбарын холбогдох шатны албан тушаалтнууд оролцож байгаа. Мөн туршилтын үйл ажиллагааг монгол улсын төр засгийн 8 байгууллага болох ЦЕГ, ЗЦГ, Хил хамгаалах ерөнхий газар, ГЕГ, Иргэний харьяалал шилжилт хөдөлгөөний газар, Зам тээврийн хөгжлийн яам, Авто Тээврийн Үндэсний Төв, МҮОНТВ хамтран зохион байгуулж байна
Туршилтын тээврийн үйл ажиллагаа хэднийг хүртэл үргэлжлэх вэ?
– Ерөнхийдөө энэ туршилтын тээврийн үйлчилгээг энэ сарын 26-нд ОХУ-ын Буриад улсад гурван улсын засгийн газар хоорондын хэлэлцээр болно. Энэ уулзалтаар туршилтын тээврийн үйл ажиллагаатай холбоотой уулзалт хийгдэнэ. Уулзалтаар тээвэрлэлтийн явцас ямар асуудал тулгарав, аль улсад ямар асуудал байна, юуг анхаарах зэрэг асуудлуудаа хэлэлцэн хамтарсан ажлын хэсэг байгуулж ачаа тээврийн үйл ажиллагааг амжилттай болгохын тулд хаа хаанаа мөрдөгдөж байгаа дүрэм журам дээр анхаарна. Тухайлбал: Монгол улсын босоо тэнхлэгийн авто зам дагуу 8 төлбөр хураах цэг байгаа. Гэтэл Хятадын нутаг дэвсгэрт дөрөвхөн төлбөр хураах цэг байна. Тэгэхээр аль төлбөр хураах цэгүүдэд жин тонноо хиллүүлэх үү? Ямар цэг дээр төлбөр хураамж төлөх үү гээд шийдвэрлэх асуудал байгаа. Энэ туршилтын тээвэр амжилттай болвол 2016 оны 12-р сараас транзит тээвэр бүрэн явж эхлэх болов уу гэж бодож байна.