Гадаад харилцааны яам олон нийтийн анхаарлыг татаад буй давхар иргэншил
олгох тухай асуудлаар мэдээлэл хийлээ. Тухайлбал, олон улсын эрх зүйд давхар
иргэншил, хоёроос олон иргэншил, иргэншилгүй байх гэсэн ангилалууд байдаг байна.Манай улсын хувьд Монгол
Улсын харъяатын тухай хуулийн 4.1-ээр Монгол Улсын иргэн нэгэн зэрэг хоёр улсын
харъяат байхыг хориглоно гэж
заасан байдаг. Үүгээр манай улс давхар харъяаллыг зөвшөөрдөггүй гэж ойлгож болох юм.
Мөн уг хуулийн 7.1-д эцэг эх нь хоёулаа Монгол
Улсын иргэн байх юм бол хүүхэд хаана төрснөөс үл хамааран Монгол Улсын иргэн
байна гэж заасан байдаг. Энэ иргэнийг Иргэний бүртэлийн тухай хуулийн 12.14-т
зааснаар эцэг эх нь Элчин Сайдын Яаман дээр очиж бүртгүүлж төрсний гэрчилгээ, иргэний үнэмлэх авах
эрх нь нээгддэг байна.
Түүнээс гадна Монгол Улсын Үндсэн Хуулийн 15.2-т Монгол Улсын
иргэнийг харъяатаас хасах, эх орноосоо хөөх, өөр улсад шилжүүлэхийг хориглоно
гэж заасан байдаг. Өөрөөр хэлбэл
гадны улс оронд төрсөн Монгол Улсын иргэнийг харьяатаас хасах боломжгүй юм.
Гэвч бодит амьдрал дээр гадны аль нэг улс оронд төрсөн хүүхэд тухай улсын
иргэншилтэй байх бөгөөд хоёр улсын зөрүүтэй хууль эрх зүйн заалтаас болоод
хүссэн хүсээгүй давхар иргэншилтэй болчихоод байгаа юм. Харин энэхүү асуудлыг
зохицуулахаар \”Давхар иргэншлийг хүлээн зөвшөөрөх” тухай хуулийн төслийг Гадаад
харилцааны яамнаас санаачлаад байгаа аж.
Гэхдээ энэ хууль 1998 оноос хойш хилийн чанадад төрсөн 2181 хүүхдэд л
хамаарах юм байна. Одоо мөрдөгдөж буй хуулиар эдгээр 2000 гаруй хүүхдийн
иргэншлийн асуудал орхигдоод байгаа аж.
Энэ талаар Консулын газрын захирал Я.Ариунболд \”Бид өнөөдөр эдгээр 2,181
хүүхдийн асуудлыг ярьж байгаа юм. Энэ хүүхдүүдийг Монгол Улсын Үндсэн Хуульд
зааснаар Монгол Улсын иргэнээс хасмааргүй байна. Бодлогын хувьд эдгээр
хүүхдүүдийг ямар нэг байдлаар Монгол Улсын иргэнээр хадгалмаар байгаа юм. Хүүхэд төрөхдөө хаана төрөхөө сонгох
боломжгүй. Монгол Улсын хуулиар Монгол Улсын иргэн болсон эдгээр хүүхдүүдийн
асуудлыг маш хязгаарлагдмал нөхцөлд ярьж байгаа” гэж хэллээ.
Гадаадад амьдарч
буй Монголчууд энэ асуудлыг шийдвэрлүүлэхээр төр засгийн бүхий л байгууллагад
санал хүсэлт ирүүлсээр байгаа гэнэ. Тийм учраас энд яригдаж буй хүүхдүүдийн
асуудлыг зохицуулах, Монголдоо авч үлдэх зайлшгүй шаардлага бий гэдгийг албаны
хүн хэлж байна.
Давхар иргэншлийг
хүлээн зөвшөөрснөөр гэмт хэрэгт холбогдсон этгээд оргон зайлах асуудал гарч
болзошгүй гэх хардлага олон нийтэд бий. Гэвч хуулийн төсөл хязгаарлагдмал,
одоогоор бүртгэгдсэн 2000 гаруй хүүхдэд л үйлчлэх болно гэдгийг тайлбарлалаа.
Үндэстэн агентлаг