“Сонгуулийн төв байгууллагад тайлангаа хугацаанд нь ирүүлээгүй, зөрчлөө арилгаагүй намыг татан буулгадаг болно”

Ерөнхийлөгчөөс өргөн мэдүүлсэн Улс төрийн намын тухай хуулийг УИХ хэлэлцэж байна.

Энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ “Өмнө нь намаа бүртгүүлэхэд Улсын дээд шүүхэд бүх өргөдлөө өгдөг байсан. Харин одоо бол сонгуулийн төв байгууллагаар дамжих юм байна. Өөрөөр хэлбэл, захиргааны шинжтэй асуудлаа тус байгууллагаар шийдүүлнэ гэжээ. Намыг бүртгүүлэх үйл явцыг хүндрүүлээд байгаа юм биш үү.

Намыг бүртгэх эсэх шийдвэрийг Дээд шүүх 30 хоногийн дотор гаргана. Үүнээс хойш сонгуулийн төв байгууллага өөрсдөө бүртгэнэ гэсэн байна. Сонгуулийн төв байгууллага зөвхөн сонгуультай холбоотой асуудлаа хариуцвал яасан юм бэ?

Сум, дүүрэгт намаас нэр дэвшүүлэхгүй гэсэн заалтыг Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуульд оруулж, 2024 оноос хэрэгжинэ. Харин энэ хуульд УИХ-ын болон аймаг, сум, нийслэлийн сонгуульд оролцох гэссэн байна. Тэгэхээр хуульд хоорондоо зөрчилдөж байгаа юу? Аль хуулиар нь явах вэ” хэмээн асуув.

Түүний асуултад Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газрын дарга Я.Содбаатар “Таны дурдсан зүйл төсөлд дээр яригдсан байх. Одоогийн хүчин төгөлдөр хуульд орон нутгийн сонгуульд нам оролцохгүй гэсэн заалт байхгүй. Өнөөдрийн хуультай зөрчилтэй зүйл байгаа юм биш.

Улсын бүртгэлийн газраас намын нэрээ аваад, Улсын дээд шүүхэд очиж бүртгүүлээд улс төрийн нам бий болдог. Түүнээс хойш тус намтай ямар ч байгууллага харьцдаггүй.

Улс төрийн намуудын өдөр тутмын үйл ажиллагааг хянах, аудит оруулах, тайлан авах, зөвлөн туслах үйл ажиллагаа огт байхгүй. Тиймээс улс төрийн нам нэг удаа л 801 хүн бүрдүүлээд Дээд шүүхэд бүртгүүлээд авбал хурлаа хийнэ үү, үгүй юу, найман хүнтэй байна уу, хаанаас хандив авч байгаа эсэхийг нь хэн ч шалгадаггүй. Сонгуулийн үеэр наймаалцдаг, нэг хүний нам ч байна.

Сонгуулийн үеэр тэр намын хүн байна гэдэг ч намдаа ганцаараа байдаг. Улс төрийн намын энэхүү нөхцөл байдал нь улс төрийн, нийгмийн хурдыг гүйцэхгүй байгаа. Иймд энэ удаад улс төрийн намыг хариуцаж, тайлан тооцоог нь хянах газар нь сонгуулийн төв байгууллага байг гэж үзэж байгаа. Сонгуулийн төв байгууллагад тайлангаа хугацаандаа ирүүлээгүй, зөрчлөө арилгаагүй намыг татан буулгадаг болно.

Жишээ нь дөрвөн жил хурлаа хийгээгүй намыг идэвхгүй хэлбэрт шилжүүлдэг болно. Зөрчлөө арилгахгүй бол татан буулгах саналыг Дээд шүүхэд гаргана. Энэ агуулгаар бүртгэл хийхдээ сонгуулийн төв байгууллага бүрдүүлэх материалыг хангана. Дээд шүүхийн чиг үүрэг тодорхой болж байгаа.

Тодорхой заалттай зарим намыг Дээд шүүх бүртгэхгүй 2-3 жил гацааж байсан. Гурван шүүгч суугаад шийддэг. Улс төрийн намуудыг бүртгэсний дараа тавих хяналтыг сайжруулж байгаа” гэдгийг хэллээ.