\”Эрдэнэт\” үйлдвэрийн 49 хувийн төр мэдэлдээ авах уу, эсвэл Худалдаа хөгжлийн банкны эзэмшилд үлдээх үү. Энэ асуудлаар хэн юу хэлэв?
Хууль зүйн байнгын хорооны
дарга Ш.Раднаасэд
Эрдэнэтийн
49 хувийг худалдан авалттай холбоотой шалгалтын явцад Олон улсын гэрээг
зөрчсөн, Банкны тухай хуулийг зөрчсөн гэдэг олон зөрчил илэрсэн. Шалгалтын
явцад Эрдэнэтийн 49 хувийг хувийн хэвшлийн этгээдэд эзэмшүүлэх үү гэдгийг
өмчлөгчийн хувьд УИХ шийдэх ёстой байсныг зөрчиж, Засгийн газраас шийдвэрлэсэн.
Мөн Монгол зэс корпораци Эрдэнэтийн 49 хувийг нийтдээ гурван удаагийн
гүйлгээрээр 400 сая ам.доллароор худалдан авчээ.
Хөрөнгийн
эх үүсвэрийг шалган үзэхэд Худалдаа хөгжлийн банкны удирдлагууд болон гүйцэтгэх
ажилтнууд 2011 оноос хойш өөрийн нэр дээр олон тооны аж ахуйн нэгжүүдийг
байгуулж, тэдгээрийн нэр дээр тодорхой төрийн өмчит компанийг хувьчилж авах,
худалдаж авах зэрэг аж ахуйн үйл ажиллагааг явуулж байсан нь тогтоогдлоо.
Ингэхдээ
банкны өөрийн эх үүсвэр, Монголбанкнаас хууль бусаар олгогдсон зээл, улсын
төсвөөс гаргасан бонд, Засгийн газрын баталгаа зэрэг эх үүсвэрийг ашигласан
үндэслэлтэй байгаа ажлын хэсгээс гаргасан дүгнэлтэд дурдсан байгаа. Иймээс
ажлын хэсгээс Эрдэнэт үйлдвэрийн 49 хувийг улсад шилжүүлж, 100 хувь төрийн
мэдэлд өгөх саналыг гаргаж байна.
Худалдаа хөгжлийн банкны
Ерөнхийлөгч Б.Мэдрээ
Ажлын
хэсгийн дүгнэлтийг нэг талыг баримталсан өрөөсгөл боллоо гэж үзэж байна.
Өнөөдөр Худалдаа хөгжлийн банк үйл ажиллагаа нь хэвийн явагдаж байна.
Монголбанкнаас гаргасан шалгуур үзүүлэлтүүдийг хангаж ажиллаж байгаа. Ер
нь Ажлын хэсэг банкны үйл ажиллагааг дүгнэдэггүй. Харин Монголбанкны шалгалтаар
болон Олон Улсын Аудитын байгууллагын шалгуураар Худалдаа хөгжлийн банкны үйл
ажиллагаа хэвийн явагдаж байгааг дүгнэсэн байдаг. Өнгөрсөн долоо хоногт олон
улсын санхүүгийн зах зээл дээр дөрөв дэх бондоо 100 хувь буюу 115 сая-ыг
эргүүлэн төлсөн. Энэ бол үйл ажиллагаа хэвийн явагдаж байгаагийн нотолгоо. Гэрээний
хүрээнд Монгол Улсаас хэн ч хохироогүй. ОХУ-ын талд байсан хувь л зарагдсан.
Төрөөс төрдөг тэрбумтнууд, шахааны бизнес хийгчид хохирох гээд байгаа юм уу.
Буцаасан тохиолдолд \”Ростех\”-т төлсөн 400 сая дээр 100 сая ам.доллар
нэмж төлнө.
УИХ-ын дарга М.Энхболд
Энэ
асуудлыг судалж, дүгнэлт гарган УИХ-аар хэлэлцүүлэх үүргийг Засгийн газарт
миний бие өгсөн. Засгийн газар нухацтай судалж, хуралдаанаараа хэлэлцээд УИХ-д
ирүүлсэн. УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хороо бүрэн эрхийнхээ хүрээнд Ажлын хэсэг
байгуулж, дүгнэлт гаргасан талаараа мэдээлэл хийсэн. Худалдан авах үйл
ажиллагааны явцад Монгол Улсын хууль тогтоомжийг зөрчсөн байна. Тиймээс49
хувийг төрд авах ёстой гэсэн байр сууриа Ажлын хэсэг илэрхийлсэн. Асуудлыг УИХ
эцэслэж шийднэ. 49 хувийг худалдан авсан талтай хэлэлцэж, төрд авах хувилбар
байхыг үгүйсгэхгүй.Гэхдээ бусдын өмчийг \”нийгэмчлэх” маягаар асуудалд
хандаж огт болохгүй.
\”Эрдэнэт” үйлдвэрийн ТУЗ-ын
гишүүн М.Мөнхбаатар
Монгол
Улсын Засгийн газар 1953 онос 51 хувийг эзэмшиж ирсэн. Бид ОХУ-ын эзэмшилд
байсан 49 хувийг худалдан авсан.Хэрвээ төрд буцаана гэвэл Орос дахь эзэмшигч
\”Ростех\” компани руу буцна.Ажлын хэсэг дүгнэлтдээ
\”Ростех\” компанийг эзэмшигч биш мэтээр мэдээлсэн байна лээ. Гэтэл энэ
компанийг 49 хувийг эзэмшдэг гэдгийг 2015 онд УИХ баталсан тогтоол нь бий. Мөн
гэрээ, хэлцэлтэй холбоотой манай компаниас гарсан зардал, худалдан авалтад хувь
нийлүүлсэн зардал, торгуулийг Засгийн газар төлөх асуудал яригдана.
Монгол
Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж
Эрдэнэтийн
хувьчлал гэсэн нэр томъёо хэрэглээд байна. Хувьчлал явагдаагүй. Гадна талд
байсан 49 хувь Монголын ААН-д ирсэн гэж харж байна. Нэр томъёоны хувьд ингэж
ойлгох нь зүйтэй. Монголын Засгийн газар \”Эрдэнэт\”-ийн гадна талд
байгаа хувийг авах талаар үеийн үед л ярьж байсан. \”Эрдэнэт\”-ийн
асуудлыг ҮАБЗ-өөр яриагүй. Ярих ёстой гэсэн хууль тогтоомж байхгүй. Ц.Нямдоржийн
ард \”Эрдэнэт”-ийг бодсон ард түмнийг бодсон үнэр ч байхгүй. Харин энэ
мэдэгдлийн ард \”Эрдэнэт”-ийн асуудлыг судлах ажлын хэсгийн ахлагч
Б.Чойжилсүрэн, Ц.Нямдорж хоёр хуйвалдсан юм харагдаж байгаа. Наадмын өмнө би
МҮОНТ-д ярилцлага өгөхдөө мэдэгдсэн, \”Эрдэнэт\” дээр хууль зөрчсөн юм
байгаа бол хамгийн түрүүнд хэлэлцээрэй гэж. Буруу байсан бол хүчингүй болгох
ёстой. Тэгэхээр би үүний ард улс орны эрх ашиг бодсон яриа байхгүй. Цэвэр улс
төр гэж харж байна.
МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр
Аль
нэг тал нь өөрийнхөө хувийг зарах гэж байгаа бол нөгөө талынхаа Засгийн газарт
мэдэгддэг. Нөгөө талын Засгийн газар нь авах эсэхээ албан ёсоор ил тод нээлттэй
хэлэлцэж шийдвэрлэдэг. Тэр утгаар нь аваад үзэхэд үнэхээр Оросын тал өөрийнхөө
хувийг зарахаар болсон бол манай Засгийн газар УИХ-д оруулж хэлэлцүүлэх ёстой.
УИХ Засгийн газарт ав гэсэн үүрэг даалгавар өгөх ёстой. Бид Оросын 49
хувийг зөвхөн Монгол Улсын Засгийн газар авах ёстой гэсэн байр суурийг барьдаг.
Эрдэнэтийг авч байгаа нөхдүүдийг харахад 49 хувь нь Монголд бүртгэлтэй,
бусад 51 хувь нь гадаадын нөхөд авч байгаа мэдээлэл бий. Тиймээс үүнийг зогсоох
л ёстой.
Монголын Сэтгүүлчдийн нэгдсэн
эвлэлийн Ерөнхийлөгч Б.Галаарид
Эрдэнэтийн
49 хувийг төр аваад хэрэггүй гэж би мунхагладаг. Төрийн мэдлийн том аж ахуйн
нэгжүүдэд улстөрчид, нөлөө бүхий хүмүүс, мөн зальжин овжин хүмүүүс шахаа хийх
үзэгдэл Монгол улс зах зээлийн эдийн засагт шилжсэнээс хойш түгээмэл болсон. Төрийн
мэдлийн аж ахуй шахааны талбар болдгийг 2000-аад оны үед нэгэн жишээгээр хүн
надад их ойлгомжтой тайлбарлаж өгсөн юм. Тэр үед ТЭЦ-ийн нэг насос эвдэрчихжээ.
Яаралтай шаардлагатай учраас тухайн үеийн зах зээлийн ханшаас 3 дахин өндөр
үнээр худалдан авч гэнэ. Эвдрэл зогссонгүй. Түүнээс хойш ойр ойрхон насос
сольдог ажилтай болж. Хангамжийн нэг хашир нөхөр хар аваад шинэ насосон дээр
зөвхөн өөрөө л анзаарах тэмдэг тавьчихаж. Гэтэл яг тэр тэмдэгтэй насос нь 7
удаа эргэж иржээ. Аврагууд хуучин насосоо засаж салгалуулаад, эвдрэх бүрт нь
шинэ насос хэрэгтэй боллоо гээд л хангамжид байгаа насосоо гадагш гаргаад
эргүүлэн зардаг тогтолцоо бий болгочихсон хэрэг. Түүнтэй
адилаар Эрдэнэтийг төр мэдэлдээ авчихвал эрх мэдэлтнүүд, ялангуяа өмнө нь шахаа
хийж гаршсан нөхөд юу дуртайгаа шахах болно. Даваацэрэн захирлын үед Эрдэнэт
үйлдвэр Дарханы ган бөмбөлгийг хэн нэгний шахаасгүйгээр шууд худалдан авснаар 2
жилд 9 тэрбум төгрөг хэмнэсэн бэлээхэн жишээ байж л байна.
Үндэстэн агентлаг