![\"\"](http://undesten.mn/uploads/posts/2017-08/1503993334_14102176_1244618125619301_1301887061639908028_n.jpg "\\"\\"")
Энд тэнд маш олон хүн огурцы яаж дарах вэ, уусмалаа яаж бэлтгэх вэ гэж асуусан байна. Би нь яг одоогоор лагерт байгаа болхоор гэрийнхээ жилийн хэрэгцээг дарж эхлээгүй л байна. Манайх жил бүрийн 9 сарын 3-10 ны хооронд ногоогоо дарж, хөлдөөж бэлддэг. Учир нь манай гэрийн бүх гишүүд огурцыны жижигт нь биш бандгар томдуу хэмжээтэйд нь дуртай. Тиймээс 9 сар дөнгөж гармагц бүх хэрэгтэй ногоо маань хамгийн хямд үнэ дээрээ очдог мөн лагераасаа орчихдог.
Би цагаан лууван, шар манжин, хулуу, огурцы, жижиг халуун чинжүү, байцаа, лууван, помидор гэх мэтчилэн олон янзын ногоо дардаг. Энэ дундаас хамгийн их нь огурцы болон жижиг халуун чинжүү. Бүгдийг нь нэг л төрлийн уусмал бэлтгэж дардаг. Амархан мөртлөө ажиллагаа ихтэй, хийгээд дууссан хойно урамтай сайхан ажил шүү. Мэдээж аливаа зүйлийг хэтрүүлж хэрэглэх нь биед муу, хор хөнөөл ихтэй. Гэртээ ногоо дархаар хямд тусдаг гоё гээд дур зоргоороо хэтрүүлэн хэрэглээд байж огтхон ч болохгүй. Олон жил ногоо дарж хүссэнээрээ хэрэглэж байгаад чихрийн шижин өвчинтэй болсон хүн бишгүй л байдаг. Ногоо дарсан шүүсийг уух болон салатанд хийж хутгадаг нь хамгийн буруу шүү манайхаан. Хэрвээ энэ үйлдлийг хийдэг бол яг одооноос таслан зогсоогоорой гэж гуйх байна.
Ногоог дарж эсвэл даршилж болно. Удаан хадгалая гэвэл дарна. Би нь энэ жилийнхээ ногоог дарах хугацаа маань болоогүй байгаа талаар дээр дурдсан. Тиймээс та бүхэндээ зураг муутайхан заах боллоо. Хуучин утаснаасаа хэдхээн зураг олсноо энд орууллаа. Ногоо дарахад хамгийн чухал нь уусмал шүү дээ. Уксус болон бусад амтлагчаа халбагаар хэмжих арга бас яваад байх шиг байна. Айл бүрийн халбаганы хэмжээ өөр, янз бүрийн хэмжээтэй шилэнд тааруулах болон ногоогоо хэр их чигжиж хийснээс шалтгаалаад нэг шилэнд орох уусмалын хэмжээ янз бүр тул халбаганы хэмжээс миний хувьд дутагдалтай санагдаж байна.
Эмээ минь олон жил энэ аргаар дарсан, их гоё амттай болдог. Зиа ингээд олон үг нуршсаны дараа та бүхэнтэйгээ хайрт эмээгийнхээ ногоо дарах жорыг хуваалцаж байна.
![\"\"](http://undesten.mn/uploads/posts/2017-08/1503993419_13934870_1244618115619302_6069200049299477859_n.jpg "\\"\\"")
Дарах ногоогоо бэлтгэх:
-Лууван (хальслаад сайтар угаагаад хүссэн хэлбэр хэмжээгээр хэрчих, жижиг үрийн лууванг шууд угаагаад хальслалгүй бүтнээр нь дарж болно)
-Шар манжин (хальслаад сайтар угаагаадхүссэн хэлбэр хэмжээгээр хэрчих)
-Байцаа (гаднах давхаргыг нь бүрэн хуулж аваад хүссэн хэлбэр хэмжээгээр хэрчих)
-Хулуу (хальслаад доторх үрийг нь гүйцэт ухаж аваад огурцырхүү хэмжээтэй болгож урт хэрчвэл зохимжтой байдаг)
-Цагаан лууван (хальслаад хүссэн хэлбэр хэмжээгээр хэрчинэ) Нэг зүйл анхааруулхад цагаан лууванг дарснаас хойш 4 сарын дотор хэрэглэж дуусвал зүгээр байдаг. Учир нь 4-өөс дээш сар хадгалахад ногоон гоньд, бөөрөнхий хар перец, лаврын навчны өнгө шингээд өнгө үзэмжээ алдаж гашуувтар болдог юм билээ.
-Жижиг чинжүү (гэмтээж цоололгүй сайтар угаана)
-Огурцы (сайтар угаагаад хүйтэн усанд 3-6 цаг амраана) гэх мэтчилэн бэлтгээрэй.
Варены шилнүүдээ тагтай нь маш сайн угааж ариутгах ёстой. Шил угаах урамтай гялтганаад л бохирдол нь төвөггүй харагдана. Угаасан шилээ олон дахин цэвэр усаар зайлах хэрэгтэй. Дараа нь шилээ доош нь харуулж жигнэж ариутгана. 10-15 минут байхад хангалттай. Таглаагаа ч мөн адил жигнэж ариутгаарай. 5-8 минут.
Ариутгасан шилэндээ ногоон гоньд, бөөрөнхий хар перец, лаврын навч саримс хийгээд дээр нь ногоонуудаа чигжиж хийнэ. Урт ногоог босоогоор нь хийвэл зохимжтой. Шилэндээ ногоогоо хийж бэлтгэсний дараа уусмалаа бэлдэнэ. Энэ хооронд жигнэх савандаа усаа хийгээд буцалгаж байгаарай.
Уусмал бэлтгэх орц:
-Давс 200 гр
-Сахар 150 гр
-70%-ийн уксус 70-80 мл
-Буцалсан халуун ус 5 литр.
Тайлбар:
Дээр заасан бүгдийг яг таг жинлэж граммлаж бэлдэх хэрэгтэй. Барагцаагаар огт хийхгүй гэсэн үг. Их ногоо дарах бол давс сахараа жижиг уутанд олныг граммлаад бэлдчих хэрэгтэй. Шилэндээ дарах гэж буй ногоогоо хийж бэлдсэний дараа усаа буцалгаад яг 5 литрийг нарийн хэмжиж нэг томхон саванд хийгээд дээр нь уксус, давс, сахараа хийж уустал нь хутгаад уг уусмалаараа бүх шилнүүдээ дүүргээд шууд жигнээрэй. 2-3 ширмэн дээр зэрэг жигнэвэл их зүгээр байдаг шүү. Нэгхэн ширмэн дээр бол хүлээгдээд уусмал маань хэт хөрөх талтай. Шилний том жижгээс шалтгаалаад жигнэх хугацаа өөр өөр байна.
– 2,5-3 литрийн шилтэйг 20-25 минут
– 1,25-2 литрийн шилтэйг 12-15 минут
– 0,5-1 литрийн шилтэйг 8-10 минут гэх мэтчилэн.
Уусмалаа халуунаар нь хийгээд жигнэх тул үүнээс илүү хугацаагаар жигнэх шаардлаггүй. Жигнэж гаргаж ирмэгцээ шууд таглаад доош нь харуулж тавиад аль болох хурдан хөргөх тусмаа дарсан ногоо маань зөөлрөхгүй гоё дарагдах болно. Таглаа нь зөв эсэхийг доош харуулхад асгарахгүй байгаа эсэхийг шалгаарай. Жигнэж таглаад доош харуулснаа хооронд нь наалгүй бололцооныхоо хэрээр хол тавьж хөргөхийг хичээгээрэй. Бүлээн болсон хойно нь ойрхон нийлүүлээд тавьчихаж болноо. Гүйцэт хөрөөд хүйтэн болсон үед нь дээш нь харуулаад харанхуй сэрүүн газар хадгалаарай. Удаан хадгалах тусмаа л амт нь час хийгээд улам л сайхан болдог доо.
За тэгээд олон юман дунд ганц нэг хийтэй таглагдсан явж байвал хөргөгчиндөө хийж байгаад түрүүлээд хэрэглэчих арга бас байна ккк. Зөв таглаагаар гүйцэт тагалсан бол ийм асуудал бараг гарахгүй ээ. Дээш харуулахдаа таган дээр нь дарж шалгаад хийтэйг нь ялгаж авахаа мартуузай.
