Ц.Цогзолмаа: Сургалтын төлбөрийг нэмэх асуудал хуулиараа сайдын эрхлэх хүрээнд байдаг ч ТУЗ нь шийддэг

Хичээлийн шинэ жил эхлэхтэй холбогдуулан БСШУСЯ-наас хэвлэлийн хурал хийлээ. Энэ үеэр хичээлийн шинэ жилийн нээлтийг есдүгээр сарын 01-ний бямба гарагт эхлүүлэх болсноо зарлалаа. Ингэхдээ бороотой өдөр байх учир үдээс хойш буюу 14 цагаас эхлүүлэхээр төлөвлөж байгаа аж. Есдүгээр сарын нэгэнд орон нутагт гурван сургууль, нийслэлд есөн цэцэрлэг нээгдэх юм байна.
Энэ үеэр БСШУСЯ-ны сайд Ц.Цогзолмаа хэд хэдэн асуудлаар мэдээлэл өгсөн юм. Тэрээр хэлэхдээ, “Хөлбөмбөгийн талбайд хүүхдийн амь нас хохирсон харамсалтай хэрэг гарсан. Хэрвээ надад багш халах эрх нь байсан бол би тухайн хүүхэд нас барсан өдөр нь арга хэмжээ авч халах байсан. Надад эрх нь алга. Энэ асуудлын хүрээнд бид хэд хэдэн арга хэмжээ авч ажилласан. Тухайлбал, хүүхдийн сурах орчин эрүүл, аюулгүй байх нөхцөл байдлыг хангаж ажиллах шийдвэрлэсэн. Нийслэлийн хэмжээн үйл ажиллагаа явуулж байгаа ЕБС-иуд болон цэцэрлэгийн багш нарын өргөтгөсөн уулзалт зохион байгуулсан. Энэ үеэр бүх багш, ажилчдыг өдөр бүр биш юм аа гэхэд долоо хоногт нэг удаа сургуулийн эргэн тойрноо явж шалгаж, аюулгүй байдлыг шалгаж байх үүрэг даалгавар болгосон” гэлээ.
Энэ үеэр Сэтгүүлчдийн асуусан хэд хэдэн асуултад хариулт өглөө.

-Гурван ээлжээр хичээллэх сургуулиудын өргөдлийн ажлууд энэ жил хийгдэх үү?
-Энэ хичээлийн жилд орон нутагт гурван сургууль нээгдэж байгаа. Улаанбаатар хот ес цэцэрлэг шинээр нээгдэж байгаа. Гурав ээлжээр хичээллэж байгаа 27 сургуулийн өргөтөл 500-800 сая төгрөг хөрөнгө батлагдсан. Он дамжаад ирэх жилийн есдүгээр сард гэхэд ашиглалтад орохоор хөрөнгө төлөвлөгдсөн учраас тендерийн сонгон шалгаруулах ажил явагдаж байгаа. Хавар хичээл тарахад нийслэлийн боловсролын газрын даргад үүрэг өгөөд ямар цэцэрлэгийн барилгыг буулгаж байгаа вэ, ямар сургуулийн барилга буулгаж байгаа гэдгийг вэ. Энэ хичээлийн жилд аль сургуульд тараан байршуулах вэ гэдэг төлөвлөгөө гаргасан. Иймээс энэ хичээлийн шинэ жилийн бэлтгэл бүрэн хангагдсан байгаа. Иймээс манай яамнаас шалтгаалж, хийгдээгүй ажил байхгүй. Бүх юм хуулийн дагуу явж байгаа. Одоогийн байдлаар хоёр гурван ажил он дамжихаас гадна шийдэгдэхгүй байгаа. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн С. Жавхлан өөрийнхөө тойрог дээр хүлээлгэж өгөх байгаа шинэ сургуулийг хууль зөрчиж хүлээж авах боломжгүй байгаа. Яагаад гэхээр УИХ С.Жавхлан саналаа өгөхдөө 960 хүүхдийн суудалтай сургууль барина гэсэн байгаа боловч бодит байдал дээр 640 хүүхдийн сургууль баригдсан байгаа. Иймээс бид хуулийн зөрчилтэй сургууль хүлээж авах боломжгүй байгаа учраас энэ сургуулийн хүлээж авахгүй байгаа юм. Нөгөө талаар газрын маргаантай 15 сургуулийн асуудлыг шийдэгдэхгүй байгаа. Газрын маргаанаас болж хугацаа алдаж байгаа. Харин энэ газрын маргааны асуудлыг хотын даргатай ойлголцож, өдөр болгоно шаардлагаа тавьж ажилласны үр дүнд өнөөдөр газрын асуудлыг шийдсэн. Одоо газрын маргаан шийдэгдээгүй нэг сургууль, нэг цэцэрлэгийн асуудал байгаа. Бусад нь өнөөдөр ямар нэгэн байдлаар шийдлээ олоод явж байна.

Тендер сонгон шалгаруулаагүй, банкны хуулгыг хүртэл хуурамчаар үйлдээд өгчихсөн байсан

-Нарны хорооллын сургуулийн асуудал ямар шатандаа явж байгаа вэ?
-Нарны хорооллын сургуулийн асуудлаар Засгийн газар шийдвэрээ гаргасан. Компанийнхан хөрөнгийн асуудал шийдэгдсэний дараагаар хичээлийг эхлүүлнэ. Компанийн гаргасан хүсэлтийн дагуу манайх гурван ажлын хэсэг байгуулан үнэлгээний асуудал дээр Засгийн газрын хуралдаанаар оруулна. Эхний өгсөн үнэлгээний санал 21.9 тэрбум төгрөг. Сургууль нь 960, цэцэрлэг нь 220 хүүхдийнх. Компани өөрийн бодит хөрөнгөө гаргаж барьсан. Тиймээс үнэлгээ өндөр байгаа гэсэн. Ажлын хэсэг байгуулагдаад үнэлгээг 17.8 тэрбум төгрөг хүртэл бууруулсан. Засгийн газар дахин хөрөнгийн үнэлгээг буулга гэдэг үүрэг өгсөн.
-Сургалтын төлбөр өндөр байгаа гэж оюутнууд жагссан. Яам асуудалд хэрхэн хандаж байна вэ?
-Их дээд сургуулийн төлбөрийн талаар МУИС-ийн оюутнууд жагссан. Оюутнуудын жагсаал дээр ёс зүйн алдаа гаргасан н.Ганбат багшид хариуцлага тооцож байгаа гэдгээ мэдэгдсэн. Сургалтын төлбөрийг нэмэх асуудал хуулиараа сайдын эрхлэх хүрээнд байдаг ч ТУЗ нь шийддэг. Сургалтын төлбөр нэмэх шийдвэр гаргавал яаж нэмэх талаар тооцоо судалгаа хийж, эцэг эхийн зөвлөлтэй уулзаарай гэдэг. Өнөөдөр Дээд боловсролын газрын даргатай уулзана.
-МҮИС-нь үндэсний хэмжээний нэрийг барьж үйл ажиллагаа явуулж байгаа асуудалд хэрхэн анхаарал тавьж ажиллаж байна вэ?
-н.Мөнхбат гэх захиралтай нэг сургууль бий. Үндэсний нэрийг барьж үйл ажиллагаа явуулсаар ирлээ. 1990 оны зах зээлийн шуурганаар хуулийн цоорхой ашиглан МУИС-ийн нэрийг “Үндэсний” гэх тодотголоор солиод бизнес хийгээд явж байгаа нэг захирал бий. Хэд хэдэн удаа асуудал хөндөж, нэрний асуудлаар нь шүүхэд хандсан ч хүчин мөхөсдсөн. Цаашид бид сургалтын чанар, хичээлийн хөтөлбөр, дээд боловсролын чанар, сургалтын агуулга хэр байгааг шалгаж, шаардлага тавьж ажиллана.
-Зарим сургуулиудын захирлыг хууль бусаар халж сольсон гэх асуудалд тайлбар өгөхгүй юу?
-Ж.Батбаатар гэдэг мундаг захирал байж байгаад ажлаа өгчихсөн юм шиг асуудалд хандаж байна. Төлбөр төлж мэдээлэл цацдаг, өөрийгөө хамгаалдаг асуудал хэрээс хэтэрч байна. АШУҮИС-ийн барилга барьж байгаа Япон улсын багийнхан надтай ирж уулзсан. Барилгын ажлыг хоёр сарын дотор шуурхайлан явуулах шийдвэр гаргасан. Орчин үеийн технологи бүхий эмнэлэгт ажиллах эмч, сувилагчдыг бэлтгэх ажлыг би Батбаатар захиралд хоёр жилийн өмнө даалгасан. Одоо хүртэл хэрэгжүүлээгүй байгаа юм. Олон эмчийг сургасан ч, тэр эмнэлэгт ажиллахгүй гэдэг байр суурийг бүгд илэрхийлж байна. Сайн судлаад үзвэл өөрийнхөө танил талын хүмүүсээ сургачихсан байсан. Хөрөнгө оруулалтын асуудалд санхүүгийн олон зөрчил илэрсэн. Тендер сонгон шалгаруулаагүй, банкны хуулгыг хүртэл хуурамчаар үйлдээд өгчихсөн байсан. Ийм хүнд хариуцлага тооцохгүй гээд яах юм бэ. Иймд би Эрүүл мэндийн дэд сайдаар ажиллаж байсан Ж.Цолмонд АШУҮИС-ийг даатгасан. Үр дүн гарна гэдэгт итгэж байна
-Их дээд сургуулиудын төлбөр хэрхэн нэмэгдсэн вэ?
-Сургуулиудын төлбөр 10-15 хувиар нэмэгдсэн ШУТИС 62 мянгаас 71.200 төгрөгөөр нэмэгдсэн. Мөн МУИС-төлбөрөө нэмэхдээ хичээлийн түвшнээс хамааран янз бүрээр нэмсэн байна. Үүнд 12,5 хувиар нэмэгдсэн үзүүлэлт байна. Тус сургуулийн нэг кредит хичээлийн төлбөр 99-115 мянган төгрөг байна гэсэн дүн мэдээлэл бий. Оюутны дотуур байрны үнэ нэмэгдсэн зүйл байхгүй. 450 мянгаас нэг сая төгрөг хүртэлх төгрөгийн хооронд үнэтэй байна. Өнгөрсөн жил 14.700 орчим оюутан дотуур байранд амьдарсан байдаг. Энэ жил шинээр 155 мянган оюутан элсэн суралцаж байгаа. Үүнээс хорь хүрэхгүй хувь нь л сургуулийн дотуур байранд хамрагдаж байгаа юм. Үлдсэн хувь гадуур орон сууц, нийтийн байр түрээслэх, хамаатныдаа амьдарч байна.